Sáng 27.3, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp về các giải pháp toàn diện và cấp bách để xử lý ô nhiễm không khí, đặc biệt tại Hà Nội và TP.HCM - hai đô thị lớn và đang bị ô nhiễm không khí nặng nhất.
Phó thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu xây dựng kế hoạch quốc gia để giải quyết ô nhiễm không khí
ẢNH: VGP
Thông tin tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành cho biết, ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn tập trung 2 khu vực kinh tế trọng điểm phía bắc, xung quanh vùng thủ đô Hà Nội và phía nam xung quanh khu vực TP.HCM.
Hà Nội ô nhiễm cao hơn TP.HCM
Thành phần ô nhiễm chủ yếu đã được xác định là bụi đường, bụi PM10 và bụi mịn PM2.5, xảy ra vào các tháng mùa đông - xuân (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau).
Trong đó, mức ô nhiễm ở Hà Nội cao hơn TP.HCM do điều kiện thời tiết bất lợi, đặc biệt là những ngày cuối năm, tết Nguyên đán. Hà Nội nằm trong vùng khí hậu gió mùa, bao quanh là dãy núi cao phía tây, độ ẩm cao, ít mưa, nghịch nhiệt, không gió gây nên hiện tượng chất ô nhiễm không thể khuếch tán, lắng đọng.
Ông Thành cũng chỉ rõ, nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất tại các đô thị là từ hoạt động giao thông, bao gồm bụi đường, khí thải từ phương tiện giao thông cũ, nát, xe tải chạy dầu DO cũ, xe chở vật liệu xây dựng, đặc biệt là tại Hà Nội.
Bên cạnh đó là hoạt động sản xuất công nghiệp (chủ yếu là vật liệu xây dựng, xi măng, nhà máy nhiệt điện, sản xuất sắt thép); công trình xây dựng không che chắn, không có biện pháp ngăn bụi phát tán; hoạt động đốt rác, rơm rạ ngoài trời.
Về giải pháp, theo ông Thành, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất tổ chức giám sát các công trình xây dựng (xây dựng khu đô thị; khu nhà cao tầng; công trình giao thông; công trình công cộng, công ích; công trình cải tạo mặt đường, vỉa hè), bắt buộc che chắn bụi, phun nước giảm bụi.
Quy hoạch tuyến đường cho xe tải, kiểm soát xe cũ, tăng cường giao thông công cộng. Tăng cường rửa đường, quét bụi, lắp đặt hệ thống giàn phun nước tại các tuyến giao thông chính.
Siết chặt quản lý đốt rác, đốt rơm rạ sau thu hoạch, khuyến khích tái chế; phân công và giám sát thực thi trách nhiệm của chính quyền địa phương cấp huyện, xã...
Kinh nghiệm giảm ô nhiễm không khí hiệu quả tại một số thành phố lớn trên thế giới như Bắc Kinh (Trung Quốc) là kiểm soát chặt chẽ nguồn phát thải, chuyển đổi sang năng lượng sạch, khuyến khích giao thông công cộng và xe điện, tăng cường trồng cây xanh, áp dụng công nghệ giám sát ô nhiễm.
Lãnh đạo UBND các thành phố Hải Phòng, Đà Nẵng chia sẻ một số kinh nghiệm để kiểm soát tình trạng ô nhiễm không khí, như thiết lập mạng lưới quan trắc; xây dựng danh mục các dự án không khuyến khích đầu tư do gây ô nhiễm...
Sớm kiểm định khí thải xe máy
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho rằng, trước mắt, các thành phố lớn cần tập trung xử lý nguồn gây ô nhiễm không khí từ hoạt động giao thông, xây dựng. Ông Sinh cũng đề xuất thực hiện kiểm định khí thải xe máy, phun rửa xe chở vật liệu, xe ra vào công trình xây dựng, che chắn công trình xây dựng, thiết lập các khu xử lý phế thải xây dựng tập trung…
Kết luận cuộc họp, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh cần xây dựng kế hoạch hành động quốc gia để giải quyết tình hình ô nhiễm không khí, xác định mục tiêu từng năm và cả giai đoạn 5 năm.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương để đánh giá toàn diện bức tranh về ô nhiễm không khí theo tiêu chuẩn quốc tế trên phạm vi cả nước cũng như ở từng đô thị, từng thành phố, nhất là Hà Nội và TP.HCM.
Đồng thời, thiết lập quy trình đo đếm, giám sát các chỉ số chất lượng không khí, hình thành hệ thống quan trắc chính xác, tin cậy, tập trung ở các khu vực trọng điểm về ô nhiễm không khí, truyền dữ liệu trực tuyến về cơ quan quản lý.
Các bộ, ngành khẩn trương xây dựng, ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật về phát thải vào không khí cho từng ngành, lĩnh vực, như giao thông, xây dựng, nông nghiệp, công nghiệp, xử lý rác thải.
Bộ Công thương phối hợp với địa phương rà soát, đánh giá các nguồn gây ô nhiễm không khí từ sản xuất công nghiệp, nhất là tại các cụm công nghiệp trên cả nước. Đề xuất phương án di dời các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng trong khu vực nội thành, hoặc chuyển đổi công nghệ và có chính sách hỗ trợ.
Bộ Công an tập trung xử lý các vi phạm nghiêm trọng về xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại gây ô nhiễm không khí...
