Trong hơn 40 năm nghiên cứu và giảng dạy, nghệ nhân ẩm thực Bùi Thị Sương không ngừng tham gia các hoạt động quảng bá ẩm thực Việt ra thế giới, để từ đó nâng cao vị thế của văn hóa ẩm thực dân tộc trên bản đồ ẩm thực quốc tế. Bà cũng là tác giả của 4 cuốn sách: Phở và các món nước (tái bản lần thứ 4), Cuốn 3 miền, Ẩm thực Gò Công - Tiền Giang, Chả giò 3 miền (đồng tác giả với Bùi Thị Minh Thủy - đồng nghiệp tại Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM). Bà cũng là một trong những thành viên sáng lập Hội đầu bếp chuyên nghiệp Sài Gòn và làm giám khảo của nhiều chương trình, cuộc thi nấu ăn toàn quốc.
Năm 2017, bà được vinh danh là một trong ba nghệ nhân ẩm thực hàng đầu VN tại lễ tôn vinh các danh hiệu Du lịch, đồng thời được phong tặng danh hiệu Đại sứ văn hóa ẩm thực Việt. Hai công trình nghiên cứu quan trọng của bà: Món ăn đặc sản ba miền và Tiêu chuẩn xếp bậc kỹ thuật nghề nấu ăn và làm bánh Việt Nam đã đặt nền móng cho việc giảng dạy ở bậc đại học và chuẩn hóa tiêu chí trong ngành ẩm thực.
Nghệ nhân Bùi Thị Sương trong buổi hướng dẫn học viên làm bánh với đầu bếp người Canada tại Trường trung cấp Du lịch và khách sạn Saigontourist (TP.HCM)
ẢNH: NVCC
Ông Tây xếp hàng 3 lần ăn 3 tô phở
Trong nhiều năm làm công việc quảng bá ẩm thực, bà Bùi Thị Sương thường chọn những món ăn gần gũi, giản dị nhưng lại chứa đựng tinh hoa của người Việt như phở, gỏi cuốn, bánh xèo, hay đơn giản chỉ là một chén canh chua miền Nam. Bà không chỉ nấu cho bạn bè các nước thưởng thức, mà còn kể câu chuyện về nguồn gốc món ăn, về con người và vùng đất nơi nó sinh ra.
"Có lẽ món được nhiều người nước ngoài yêu thích nhất vẫn là phở. Họ ngạc nhiên khi một món ăn tưởng chừng đơn giản chỉ gồm nước dùng, bánh phở, thịt bò, rau thơm lại có hương vị tinh tế và phức hợp đến vậy. Một lần tôi sang Thụy Điển tham gia giới thiệu ẩm thực Việt, dù có rất nhiều món được giới thiệu, nhưng người ta đứng xếp hàng dài chờ thưởng thức phở. Có ông Tây tôi thấy quen mặt lắm, nhìn như gặp ở đâu rồi, nên khi làm phở cho ông, tôi hỏi: Sao nhìn ông tôi thấy rất quen, ông cười bảo: Tô này là tô thứ 3. Thì ra ông ấy xếp hàng 3 lần để được ăn 3 tô phở Việt! Ngoài ra, gỏi cuốn cũng rất được ưa chuộng, vừa ngon vừa lành, nhiều rau xanh, ít dầu mỡ, có vị khách nước ngoài đã nói với tôi rằng ăn một cuốn gỏi cuốn như nắm trọn cả vườn rau VN trong tay", bà Sương kể.
Bà Sương cũng là chuyên gia tư vấn ẩm thực cho nhiều sự kiện
ẢNH: NVCC
Bà Sương cũng đã đi nhiều quốc gia và thưởng thức món ăn nhiều nước, để rồi càng thấy yêu hơn ẩm thực Việt. "Tôi cho rằng điểm nổi bật nhất của ẩm thực VN là sự hài hòa. Chúng ta luôn biết cách cân bằng giữa âm - dương, giữa ngọt - chua - cay - mặn - đắng. Mỗi món ăn không quá nặng về một vị nào, mà hòa quyện để tạo cảm giác dễ chịu. Ngoài ra, ẩm thực Việt gắn với văn hóa cộng đồng: bữa ăn gia đình, mâm cơm sum họp, hay thói quen "ăn cùng nhau, chia sẻ với nhau". Đó chính là linh hồn, là nét độc đáo khiến ẩm thực VN khác biệt với thế giới", bà nói.
Luôn giữ vị giác "sạch" và tinh tế
Khi được hỏi "Điều gì tạo nên một món ăn ngon?", nghệ nhân Bùi Thị Sương chia sẻ rằng, đối với bà, một món ăn hoàn hảo luôn phải đạt được sự cân bằng giữa hương vị và kết cấu.
Theo bà, chất lượng, màu sắc và hương vị chiếm đến 50% thành công của một món ăn. "Về hương vị, đặc biệt với các món Việt truyền thống, điều quan trọng là phải tìm ra sự cân bằng và đi theo hệ của nguyên liệu chính", bà khẳng định.
Bìa sách Phở và các món nước
ẢNH: NVCC
Bà Sương luôn nhấn mạnh đối với người làm bếp, chiếc lưỡi chính là "công cụ kiếm sống". Vị giác tinh tế giúp họ nêm nếm chuẩn xác, tạo nên sự hài hòa hoàn hảo cho từng món ăn. Chính vì vậy, bà luôn khuyên các đầu bếp trẻ phải giữ gìn "vũ khí" quan trọng này. Theo bà, đầu bếp tuyệt đối không nên dùng rượu bia và thuốc lá, bởi chúng làm suy giảm khả năng cảm nhận hương vị, khiến người làm bếp đánh mất sự nhạy bén vốn có. Giữ cho vị giác luôn "sạch" và tinh tế là cách người đầu bếp bảo vệ nghề nghiệp, đồng thời tôn trọng chính những món ăn mình tạo ra.
Ít ai biết rằng bà cũng chính là người truyền cảm hứng và đưa ra đề tài cho các đầu bếp học trò của mình trong việc tạo ra những món tráng miệng độc bản, kết hợp từ nguyên liệu truyền thống tưởng chừng không liên quan đến ẩm thực ngọt, như: kem mắm tôm chua Gò Công và kem mắm cá linh An Giang, mang đến cho thực khách trải nghiệm hoàn toàn mới mẻ và thú vị.
