Hãng AP đưa tin Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 2.2 đến Panama, một trong nhiều điểm đến tại châu Mỹ trong chuyến công du đầu tiên từ khi nhậm chức. Trong chuyến đi, ông tham quan kênh đào Panama và có cuộc hội đàm trực tiếp với Tổng thống Jose Raul Mulino.
Theo lời Ngoại trưởng Rubio, Tổng thống Mỹ Donald Trump tin rằng sự hiện diện của Trung Quốc trong khu vực kênh đào Panama có thể vi phạm hiệp ước mà Mỹ từng ký kết để chuyển giao hoàn toàn quyền kiểm soát cho Panama vào năm 1999.
Gặp ngoại trưởng Mỹ, tổng thống Panama tuyên bố không thỏa hiệp chủ quyền về kênh đào
Hiệp ước yêu cầu sự trung lập vĩnh viễn của kênh đào do Mỹ xây dựng. "Ngoại trưởng Rubio đã nói rõ rằng thực trạng này là không thể chấp nhận và nếu không có những thay đổi ngay lập tức, Mỹ sẽ phải thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo vệ các quyền của mình theo hiệp ước", Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong bản tóm tắt cuộc họp giữa ông Rubio với Tổng thống Mulino.
Lãnh đạo Panama nói với các phóng viên sau cuộc họp rằng ông Rubio "không thực sự đe dọa sẽ chiếm lại kênh đào hoặc sử dụng vũ lực". "Chủ quyền đối với kênh đào là điều không phải bàn cãi", ông Mulino nói.
Phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ được cho là tuyên bố khá thẳng thắn về mặt ngoại giao nhưng phù hợp với đường lối đối ngoại mà Tổng thống Trump đã đặt ra.
Trong khi đó, Tổng thống Mulino gọi các cuộc đàm phán của mình với Ngoại trưởng Rubio là "tôn trọng", "tích cực" và cho biết ông không "cảm thấy có mối đe dọa thực sự nào đối với hiệp ước và tính hợp lệ của nó". Ông Mulino tuyên bố Panama sẽ không làm mới thỏa thuận liên quan Sáng kiến Vành đai, Con đường của Trung Quốc khi thỏa thuận mãn hạn. Ông cũng đề xuất tổ chức đối thoại cấp kỹ thuật với phía Mỹ để giải quyết những lo ngại.
Trước đó, Tổng thống Mulino ra lệnh thanh tra công ty Hutchison Ports tại Hồng Kông đang vận hành cảng biển ở hai đầu kênh đào Panama. Theo AP, một số ý kiến cho rằng Panama có thể nhượng bộ bằng cách không gia hạn cho Hutchison Ports vận hành các cảng đó để chuyển cho công ty Mỹ hay châu Âu. Tuy nhiên, chưa rõ ông Trump có chấp nhận đề xuất này hay không.