Hơn 2 triệu người Canada đã bỏ phiếu sớm trong ngày đầu tiên vào 19.4 (giờ địa phương), tăng 36% so với cuộc tổng tuyển cử năm 2021, theo AFP dẫn số liệu từ Cơ quan Bầu cử Canada. Cử tri có thời hạn đến chiều 21.4 (giờ địa phương) để bỏ phiếu sớm trước ngày bầu cử chính thức là 28.4.
Người dân nô nức bỏ phiếu sớm
Cử tri trước một điểm bỏ phiếu ở Vancouver ngày 19.4
ẢNH: REUTERS
Cuối tuần qua, những hàng dài cử tri xếp hàng bên ngoài các điểm bỏ phiếu ở những thành phố lớn của Canada. Đài CBC dẫn lời một số cử tri cho biết họ phải chờ hơn 2 giờ mới xong. "Tôi luôn đi bầu trong mỗi lần tổng tuyển cử, và tôi chưa từng phải chờ lâu đến thế như năm nay", Đài CBC dẫn lời ông James Knight đang xếp hàng bên ngoài Tòa thị chính TP.Ottawa. Ông Knight cho rằng việc chờ đợi là do mọi người nóng lòng đi bỏ phiếu, chứ không phải do xảy ra vấn đề trong khâu tổ chức.
Cảnh tượng tương tự diễn ra ở vùng đô thị Vancouver, nơi một số cử tri ở khu West End cho hay chờ hơn 2 giờ để đến lượt mình thực hiện quyền công dân. Trong khi đó, một cử tri ở Langley (tỉnh bang British Columbia) nói rằng đã trải qua lần bầu cử sớm lâu nhất từ trước đến nay. Cuộc tổng tuyển cử năm 2025 đặc biệt vì những gì đang diễn ra với Mỹ, AFP dẫn lời bà Josee Fournier (60 tuổi) bên ngoài phòng phiếu ở Montreal hôm qua (giờ VN). Bà Fournier, chuyên viên nhân sự, cho biết đã cân nhắc kỹ lưỡng trước khi bỏ phiếu với hy vọng chọn ra nhà lãnh đạo giúp giải quyết căng thẳng giữa Mỹ và Canada.
Bức xúc vì ông Trump, Canada 'triệu hồi' siêu anh hùng bản địa
Ông Raphael Collomb (35 tuổi) cho hay đã theo sát mọi bản tin và các bài phân tích trên báo đài cũng như những nền tảng vận động tranh cử của các ứng viên trước khi bỏ phiếu. Ông muốn "một nền kinh tế tốt hơn và thêm hòa bình, yên ổn cho tất cả mọi người", theo AFP.
Thương chiến và giá nhà
Tổng tuyển cử năm 2025 chứng kiến sự đối đầu chủ yếu giữa hai ứng viên vô cùng khác biệt về tính cách cũng như kinh nghiệm công tác. Thứ nhất là Thủ tướng Mark Carney (60 tuổi), lãnh đạo đảng Tự do từ năm nay, với bề dày kinh nghiệm đáng nể trong lĩnh vực ngân hàng trung ương và tài chính toàn cầu, nhưng lại là gương mặt mới trên chính trường. Đối thủ của ông là lãnh đạo đảng Bảo thủ Pierre Poilievre (46 tuổi), người theo đuổi con đường chính trị ngay từ đầu sự nghiệp, theo Reuters.
Ban đầu, ông Poilievre được cho có lợi thế hơn sau khi cựu Thủ tướng Justin Trudeau từ chức giữa tháng 3. Tuy nhiên, việc Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp thuế quan 25% cho láng giềng Canada và muốn Canada trở thành "tiểu bang thứ 51" của Mỹ đã thay đổi hoàn toàn cuộc chạy đua vào ghế thủ tướng. Bên cạnh đó, người Canada cũng đang đối mặt với chi phí sinh hoạt tăng cao, đặc biệt là cuộc khủng hoảng nhà ở giá rẻ, và thương chiến với Mỹ sẽ làm mọi thứ khó khăn hơn.
Trong khi là gương mặt mới của chính trường Canada, ông Carney đang hưởng lợi thế trên đường đua nhờ vào kinh nghiệm lèo lái các nền kinh tế Anh và Canada vượt qua những giai đoạn biến động kinh tế. Trên vai trò thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (2013 - 2020), ông giúp nền kinh tế nước này vượt qua thời gian khó khăn khi Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit). Vì thế, nhiều người Canada cho rằng ông Carney là người phù hợp nhất trong bối cảnh thương chiến diễn ra với Mỹ.
Về phần mình, ông Poilievre hồi đầu năm được ủng hộ vì lên tiếng chỉ trích bộ máy quan liêu và thúc đẩy cắt giảm thuế, cũng như vận động cho chính sách "Canada là trên hết", tương tự như "Nước Mỹ là trên hết" (MAGA) của ông Trump. Tuy nhiên, giờ đây ông tìm cách tránh xa khả năng bị so sánh như là bản sao của Tổng thống Trump, và liên tục khẳng định mình không phải là "một MAGA".
Phát phiếu bầu bằng giấy và kiểm phiếu bằng tay
Mọi công dân Canada đều có quyền bỏ phiếu với một ngoại lệ duy nhất là người đứng đầu Cơ quan Bầu cử Canada không thể tham gia theo quy định của quốc hội. Đa số cử tri Canada nhận được phiếu bầu qua đường bưu điện, trong đó ghi rõ vị trí các phòng phiếu. Cơ quan Bầu cử Canada có dịch vụ bầu trực tuyến cho những cử tri nhận phiếu bầu bị lỗi hoặc không nhận được phiếu vì lý do nào đó. Nước này sử dụng phiếu giấy và đếm bằng tay ở các phòng phiếu. Kết quả sẽ được báo trực tiếp đến trụ sở cơ quan bầu cử ở Ottawa. Canada không sử dụng máy đếm phiếu. Các cử tri có một nhiệm vụ duy nhất là chọn ra ứng viên đại diện khu bầu cử của họ vào Hạ viện. Tổng cộng có 343 ghế tại Hạ viện năm nay, tăng 1 so với kỳ tổng tuyển cử trước vì dân số tăng. Đảng giành được nhiều ghế nghị sĩ nhất sẽ thành lập chính quyền, và chủ tịch đảng sẽ trở thành thủ tướng.
