Điểm số không phải là thước đo đánh giá trẻ
Theo Khoa Sức khỏe vị thành niên - Bệnh viện Nhi T.Ư, tâm lý phụ huynh luôn mong con được học tập tại các ngôi trường danh tiếng nên dễ đặt kỳ vọng lớn và gây áp lực đối với việc học tập của trẻ. Bản thân học sinh cũng lo sợ và gánh chịu áp lực về việc không đủ năng lực, kiến thức để vượt qua các kỳ thi, không đỗ vào trường chuyên lớp chọn.
Thư chia sẻ của các bệnh nhi từng điều trị lo âu, trầm cảm tại Bệnh viện Nhi T.Ư
ẢNH: Tư liệu Bệnh viện
Sau mỗi kỳ thi, số trẻ đến khám và điều trị khủng hoảng tại Khoa Sức khỏe vị thành niên nhiều hơn bình thường. Các em học sinh đã phải chịu áp lực, căng thẳng trong suốt quá trình ôn thi. Khi kết quả thi không như mong đợi, các em chán nản và có các phản ứng như buồn bã, căng thẳng, lo âu, mất ngủ, suy nhược. Trường hợp nặng hơn sẽ có những rối loạn trầm cảm, thậm chí có ý định tự sát.
Về tình huống khiến các khủng hoảng của trẻ bị đẩy lên quá ngưỡng, dẫn đến phản ứng tiêu cực, để lại chấn thương tâm lý lâu dài cho trẻ, theo các chuyên gia, đó là khi các con thi trượt hoặc kết quả không như mong đợi, một số phụ huynh thường so sánh con với bạn khác, trách mắng con bằng những câu nói như: "Bạn A đỗ rồi, sao cùng đi học ôn thầy cô như nhau mà con lại không bằng bạn?", "Bố mẹ nuôi con vất vả, chăm lo cho con từng tí, mỗi việc thi cử cũng không xong"... Đi kèm với những lời nói sát thương là ánh mắt thất vọng hoặc thể hiện sự lạnh lùng với con trẻ…
Cha mẹ hãy đồng hành cùng con
Theo TS Nguyễn Mai Hương, bác sĩ phụ trách Khoa Sức khỏe vị thành niên - Bệnh viện Nhi T.Ư, sau mỗi kỳ thi, nếu con có kết quả không như kỳ vọng, gia đình nên nhẹ nhàng chấp nhận thực tế. Cha mẹ cần giữ tâm lý bình tĩnh trước việc cha mẹ khác kể về thành tích của con trên mạng xã hội, không phán xét, so sánh kết quả điểm số của con với các bạn khác.
Cha mẹ hãy đồng hành, lắng nghe, động viên và tạo cảm giác an toàn cho trẻ bằng những lời hỏi han: "Con cảm thấy thế nào?", "Bố mẹ luôn ở đây bên cạnh con"… Những lời nói như thế sẽ giúp trẻ hiểu rằng cha mẹ không thất vọng, không áp đặt, mà sẵn sàng cùng con vượt qua những cảm xúc tiêu cực cũng như hành trình sắp tới.
TS Hương cũng chia sẻ: Mỗi đứa trẻ có một tiềm năng riêng, vì vậy cha mẹ hãy khuyến khích trẻ phát huy thế mạnh của bản thân, trân trọng giá trị của chính mình và tiếp tục bước đi trên một con đường mới với nhiều điều đẹp đẽ còn đang chờ phía trước. Những cái ôm, lời yêu thương và cả lời cảm ơn vì những nỗ lực của con trong thời gian qua sẽ giúp con quên đi nỗi thất vọng, cảm thấy nhẹ nhõm hơn và biết được rằng gia đình luôn là điểm tựa.
"Kỳ thi mỗi năm đều có, nhưng cuộc đời của mỗi người thì chỉ có một. Điểm số không định nghĩa bạn là ai. Nếu ngày hôm nay bạn thất bại, bạn hoàn toàn có thể bắt đầu lại và rồi sẽ chạm tới những điều tốt đẹp hơn trong tương lai", TS Nguyễn Mai Hương nhắn nhủ.
Không có cánh cửa nào là tốt nhất, chỉ có cánh cửa phù hợp nhất với mỗi người. Một kỳ thi không thể đo hết giá trị và năng lực của một học sinh và sẽ luôn có nhiều con đường để dẫn đến ước mơ. Vì vậy, hãy luôn lạc quan, tin tưởng vào chính mình, vì mỗi ngày mới luôn là một cơ hội để chúng ta bắt đầu lại.
Thay vì đề cao thành tích, trong thời đại ngày nay, khả năng thực hành, ứng dụng thực tiễn, trang bị các kỹ năng mềm như: tư duy sáng tạo, kỹ năng tự học, kỹ năng giao tiếp, hợp tác và trí tuệ cảm xúc mới là những yếu tố quan trọng và bền vững, tạo nền tảng cho cuộc sống thành công và tốt đẹp sau này.
(Khoa Sức khỏe vị thành niên - Bệnh viện Nhi T.Ư)
