Đặc biệt, việc tái nhiễm sốt xuất huyết, nhất là với một chủng virus khác lần đầu mắc cũng làm tăng đáng kể nguy cơ bệnh diễn tiến nặng hơn.
Điều kiện lý tưởng cho muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết phát triển
Cả nước đang bước vào mùa cao điểm dịch sốt xuất huyết, khi thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều tạo điều kiện lý tưởng cho muỗi vằn truyền bệnh phát triển.
Theo báo cáo của Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), tính đến giữa tháng 7, cả nước ghi nhận hơn 32.000 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó khu vực miền Nam chiếm hơn 70% tổng số ca. Một số địa phương ghi nhận số mắc tăng cao so với cùng kỳ như: Bến Tre tăng 346,5%, Tây Ninh tăng 274,3%, Long An tăng 208,6%, Đồng Nai tăng 191,7% và TP.HCM tăng 151,4%.
Người chưa mắc bệnh hay đã mắc bệnh đều có thể tiêm vắc xin sốt xuất huyết để giảm nguy cơ nhiễm, tái nhiễm và biến chứng nặng
Ảnh: VNVC
Chia sẻ về tình hình điều trị bệnh sốt xuất huyết, tiến sĩ - bác sĩ Nguyễn Minh Tuấn, Trưởng khoa Sốt xuất huyết, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP.HCM) cho biết, khoảng 20-30% bệnh nhi đến khám do sốt xuất huyết đã phải nhập viện do có dấu hiệu cảnh báo bệnh chuyển nặng. Hiện bệnh viện điều trị cho 50-60 bệnh nhân nặng với nhiều ca rơi vào biến chứng sốc, suy đa cơ quan khiến quá trình điều trị gặp nhiều khó khăn.
Bác sĩ Tuấn cảnh báo năm 2025, sốt xuất huyết có khả năng bùng phát cao vì rơi vào chu kỳ dịch 3-5 năm, tương tự đợt dịch lớn năm 2022 với hơn 370.000 ca mắc và 140 ca tử vong.
Đặc biệt đáng chú ý, theo các nghiên cứu giám sát dịch tễ, Việt Nam lưu hành cả 4 loại virus sốt xuất huyết (Den-1, Den-2, Den-3, Den-4). Tuy nhiên, hiện loại virus Den-2 đang chiếm ưu thế trong cộng đồng so với Den-1 trước đây. Đây là chủng có khả năng gây ra các biến chứng nghiêm trọng như sốt xuất huyết nặng và hội chứng sốc do sốt xuất huyết, đồng thời liên quan đến các đợt bùng phát dịch cao hơn.
Lý giải về cơ chế tái nhiễm của sốt xuất huyết, bác sĩ chuyên khoa 1 Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC, cho biết: "Sau khi mắc sốt xuất huyết lần đầu, cơ thể tạo kháng thể đặc hiệu dài hạn chống lại loại virus đó và có miễn dịch chéo tạm thời với các loại khác khoảng 6 tháng. Tuy nhiên, khi tái nhiễm với một loại virus khác, kháng thể cũ có thể liên kết với virus Dengue mới gây hiện tượng 'tăng cường phụ thuộc kháng thể' (ADE), khiến cơ thể không đủ khả năng trung hòa và tiêu diệt virus. Ngược lại, chúng tạo điều kiện để virus xâm nhập vào các tế bào miễn dịch dễ dàng hơn, làm tăng mức độ phản ứng viêm, kích hoạt "cơn bão cytokine" tấn công ngược các tế bào và cơ quan khỏe mạnh. Việc này khiến tình trạng xuất huyết nặng hơn. Tái nhiễm sốt xuất huyết có thể gây bệnh nặng, tỷ lệ tử vong cao gấp nhiều lần so với lần đầu tiên".
Tiêm vắc xin, chủ động phòng bệnh
Việt Nam đã chính thức sử dụng vắc xin sốt xuất huyết Takeda (Nhật Bản) từ tháng 9.2024. Người chưa mắc bệnh hay đã mắc bệnh đều có thể tiêm vắc xin để giảm nguy cơ nhiễm, tái nhiễm và biến chứng nặng.
Bác sĩ Chính lưu ý người dân cần tiêm vắc xin sốt xuất huyết sớm, không đợi cao điểm mùa dịch mới tiêm chủng. Lý do là sau tiêm, vắc xin cần trung bình 2 tuần để tạo kháng thể bảo vệ. Mỗi người cần tiêm đủ 2 mũi vắc xin mới đạt hiệu quả bảo vệ tối đa.
Bên cạnh tiêm vắc xin sốt xuất huyết từ sớm, người dân nên chủ động diệt muỗi, bọ gậy và phòng chống muỗi đốt bằng cách dùng bình xịt, các dụng cụ diệt muỗi; loại bỏ các dụng cụ chứa nước thải, nước đọng, nuôi cá trong bể nước để diệt bọ gậy...
