Sau vài tháng, chỉ số mỡ máu của chị A. tăng cao, xuất hiện đau tức ngực và khó thở. Khi thăm khám, bác sĩ phát hiện dấu hiệu thiếu máu cơ tim, hẹp động mạch vành tim.
Tương tự, chị S.T.A (42 tuổi, ở TP.HCM) được kê toa bán hạ bạch truật thiên ma thang để điều trị chóng mặt, buồn nôn do đàm thấp, can phong. Sau khi tra cứu bằng công cụ AI, chị A. thấy một số vị như cam thảo, sinh khương, trần bì “không cần thiết” nên tự ý bỏ đi. Hậu quả, triệu chứng nặng hơn do bài thuốc bị mất cân bằng “quân-thần-tá-sứ”, khiến công năng hóa đàm, giáng nghịch bị rối loạn.
AI cung cấp nhiều thông tin hữu ích, tuy nhiên cũng có những thông tin dẫn đến hiểu lầm về tình trạng sức khỏe
ẢNH MINH HỌA: NHƯ QUYÊN
Nhiều hệ quả khi tự ý ngừng thuốc theo… AI!
Việc người dân tham khảo tình trạng bệnh qua mạng không phải xảy ra mới đây, nhưng sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo (AI) đã khiến xu hướng này tiềm ẩn nhiều nguy cơ nhầm lẫn và lệ thuộc vào máy móc, nhất là ở nhóm người không rành công nghệ.
Theo đó, bác sĩ chuyên khoa 2 Trương Thiện Niềm, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Gia An 115, cho biết, việc tự ý ngừng hoặc thay đổi thuốc theo thông tin từ AI có thể khiến bệnh mất kiểm soát và gây biến chứng nguy hiểm.
Tiểu đường: Ngừng thuốc như insulin hoặc metformin và các thuốc khác có thể làm đường huyết tăng vọt, dẫn đến biến chứng cấp tính (hôn mê do nhiễm toan ceton) hoặc lâu dài (tổn thương thận, mắt, thần kinh). Thay đổi liều sai còn làm bệnh khó kiểm soát, tăng nguy cơ biến cố tim mạch và suy thận.
Bệnh tim mạch: Bỏ thuốc chống đông, thuốc hạ mỡ máu hay thuốc điều trị suy tim có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, rối loạn nhịp hoặc suy tim cấp. Ngoài ra, thay đổi thuốc theo gợi ý chung từ AI có thể gây tương tác thuốc nguy hiểm.
Tăng huyết áp: Ngừng thuốc như thuốc chẹn beta, thuốc lợi tiểu hay các thuốc hạ huyết áp khác có thể gây tăng huyết áp đột ngột; dẫn đến đột quỵ, suy thận, biến chứng tim mạch.
Về mặt y học cổ truyền, tiến sĩ - bác sĩ Ngô Thị Kim Oanh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cơ sở 3, cho hay: “Mỗi vị thuốc giữ một vai trò riêng giúp điều hòa âm dương, khí huyết. Việc bỏ hoặc thay đổi vị thuốc có thể phá vỡ cấu trúc bài thuốc, làm giảm hoặc đảo ngược tác dụng điều trị. AI chỉ phân tích dữ liệu văn bản, không thể biện chứng theo thể bệnh cụ thể hay cảm nhận mạch, sắc, khí. Hậu quả có thể dẫn đến rối loạn chuyển hóa, tổn thương gan thận, hoặc theo y học cổ truyền là khí huyết bất hòa, khiến bệnh càng thêm khó trị”.
Khi xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm như đau ngực, khó thở, rối loạn ý thức…, người bệnh phải đến bệnh viện ngay
Ảnh: AI
AI hữu ích khi dùng tra cứu thông tin chung
Ông Nguyễn Hoàng Chí Nhân, tổ truyền thông, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cơ sở 3, chia sẻ: “AI mang lại nhiều hứa hẹn cho tương lai của y học. Trong y học cổ truyền, các nhà nghiên cứu hiện nay đã và đang ứng dụng AI để phân tích mạch đồ, hình ảnh lưỡi, hoặc thống kê dữ liệu biện chứng nhằm hỗ trợ chẩn đoán. Tuy nhiên, dù công nghệ có tiến bộ đến đâu, yếu tố người thầy thuốc vẫn là trung tâm, không thể thay thế bằng máy móc hay thuật toán”.
AI chỉ hữu ích khi dùng để tra cứu thông tin chung, hiểu rõ hơn về bệnh đã được chẩn đoán hoặc tham khảo lối sống lành mạnh.
Theo các bác sĩ, khi xuất hiện các dấu hiệu nguy hiểm như đau ngực, khó thở, rối loạn ý thức, chảy máu không cầm, sốt cao… hay bệnh mạn tính mất kiểm soát (chỉ số huyết áp, đường huyết cao/thấp bất thường), người bệnh phải đến bệnh viện.
Đặc biệt, việc thay đổi hay ngừng thuốc chỉ nên thực hiện dưới sự theo dõi trực tiếp của bác sĩ để hạn chế các rủi ro không đáng có.
Giới hạn an toàn khi sử dụng AI trong lĩnh vực y tế
Tiến sĩ - bác sĩ Ngô Thị Kim Oanh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - cơ sở 3 khuyến cáo, người dân nên hiểu rõ giới hạn khi sử dụng AI trong lĩnh vực y tế:
Chỉ sử dụng AI để tham khảo thông tin tổng quan: Tìm hiểu về các vị thuốc, phương pháp dưỡng sinh hoặc chế độ ăn, nhưng không tự suy luận để kết hợp thuốc.
Tuyệt đối không tự điều chỉnh đơn thuốc, không thêm hoặc bỏ vị thuốc trong toa bác sĩ đã kê. Mỗi vị thuốc có vai trò cụ thể trong tổng thể phương pháp điều trị, việc thay đổi sẽ làm lệch hướng tác dụng, thậm chí gây tác dụng phụ.
Chỉ nên tham khảo thông tin từ nguồn đáng tin cậy, có kiểm chứng khoa học. Các ứng dụng AI phổ thông thường không có dữ liệu y học chuyên sâu hoặc chưa được thẩm định bởi cơ quan chuyên môn.
Cần cảnh giác với các bài thuốc “thần kỳ” do AI hoặc trang mạng gợi ý. Nếu thông tin thiếu căn cứ, không rõ nguồn dược liệu, người bệnh nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
