Theo Trung tâm Quản lý điều hành giao thông đô thị (Sở Xây dựng TP.HCM) dự án mở làn riêng cho xe đạp dài gần 6 km trên đại lộ Mai Chí Thọ sẽ được thực hiện từ ngày 1.10 - 31.12.2025, khuyến khích người dân sử dụng phương tiện thân thiện môi trường.
Phần đường dành riêng cho xe đạp được cải tạo từ hành lang 2 bên đại lộ Mai Chí Thọ, đoạn từ đường Nguyễn Cơ Thạch đến đường D1 và ngược lại, vận tốc thiết kế 20km/giờ, rộng 2 m, riêng đoạn qua cầu rộng 1,5 m.
Ông Lương Quang Hùng (57 tuổi, ở phường Hiệp Bình) có trải nghiệm hơn 5 năm đạp xe đi làm. Hiện, mỗi tuần 5 ngày, ông đạp xe khoảng 10 km đến công ty ngay trên đường Nguyễn Cơ Thạch.
Tìm hiểu về dự án làn riêng cho xe đạp sắp tới, ông Hùng khẳng định đây là một bước tiến, một điểm tốt nhằm tạo ra "đoạn đường mẫu" để nâng cao nhận thức của người dân với việc sử dụng xe đạp.
Ông Lương Quang Hùng chuẩn bị đạp xe về nhà sau giờ làm
Ảnh: Phan Diệp
Ưu điểm của đoạn đường này có hành lang rộng, dễ dàng cải tạo thành làn đường riêng cho xe đạp. Tuy nhiên, với kinh nghiệm của mình, ông Hùng cho rằng: "Làn đường sau cải tạo dành cho xe đạp dài chỉ gần 6 km sẽ không đáp ứng được nhu cầu của người dân, trong đó có tôi".
Lý do là, thực tế người đạp xe ít chọn con đường này để di chuyển thường xuyên vì mật độ xe máy rất đông. Người dân không thể chỉ đến đây và đạp trên đường ưu tiên một đoạn rất ngắn rồi tiếp tục đối diện với nhiều nguy hiểm khi đi chung với xe máy đang di chuyển nhanh. Riêng với các vận động viên phong trào hay những người có nhu cầu tập luyện cao, họ thường chọn những tuyến đường dài hơn như đường Phạm Văn Đồng, Võ Văn Kiệt, hay thậm chí là Trường Sa, Hoàng Sa để đạp. Ông Hùng "hiến kế" thành phố có thể nghĩ đến việc mở làn riêng cho xe đạp trên những tuyến đường kể trên để có thể đáp ứng được nhu cầu hiện tại.
Ngọc Quyền tập luyện ở cánh đồng vùng ven thành phố
Ảnh: Hồ Đăng Khoa
Đồng quan điểm với ông Hùng, chị Trương Ngọc Quyền (29 tuổi, ở phường Tân Hưng) là vận động viên xe đạp phong trào phân tích: "Với một đoạn đường khoảng 6 km, làn riêng cho xe đạp không thể đáp ứng nhu cầu vận động của những người tập luyện vì quá ngắn, 'không đủ đô'. Nhưng có thể phù hợp với các phụ huynh muốn cho con nhỏ trải nghiệm đạp xe hoặc người già".
Xe đạp và mâu thuẫn
Trước đây, chị Quyền từng thử tập luyện bằng cách đạp xe vào sáng sớm trên những cung đường dài như Nguyễn Văn Linh, Võ Văn Kiệt... nhưng cảm thấy khá nguy hiểm khi phải di chuyển chung làn với xe máy. Vì thế, chị chỉ thường tập vào cuối tuần, đến các khu vực ngoại ô, hoặc tập trên máy ở nhà.
Chị Quyền cũng khẳng định vẫn còn hình ảnh người đạp xe "không đẹp" trong mắt một số người với tình trạng vượt đèn đỏ hay đạp lấn làn ô tô... Tuy nhiên, không thể phủ nhận thiệt thòi của người đạp xe khi cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng.
Ông Hùng chia sẻ, việc TP.HCM sẽ phát triển hệ thống làn đường riêng cho xe đạp là ước mơ của ông và ông từng nghĩ "chắc còn lâu mới thành hiện thực". Vì thế, nghe tin về dự án sắp tới, ông thật sự khá bất ngờ.
Vỉa hè đại lộ Mai Chí Thọ, đoạn sắp cải tạo thành làn riêng cho xe đạp
Ảnh: Phan Diệp
Lý do nghĩ "còn lâu mới thành hiện thực" được ông Hùng đưa ra là theo ông, các nước châu Á trong đó có Việt Nam chưa quan tâm đến vận động thể chất bằng người châu Âu. Thực tế, vào năm 2021, Quỹ dân số Liên hợp quốc thống kê, Việt Nam trong top 10 quốc gia lười vận động nhất thế giới.
Tuy vài năm gần đây, đặc biệt là sau dịch Covid-19, phong trào đạp xe ở TP.HCM nở rộ, nhưng chính điều đó nảy sinh nguyên nhân thứ 2. Khi nhu cầu tăng lên, nhiều người đạp xe di chuyển chung phần đường với xe máy dẫn đến những xung đột. Người đạp xe thấy nguy hiểm trong khi người đi xe máy lại cảm thấy "xe đạp làm cản trở". Chưa kể, một số người đạp xe tập luyện muốn "đua tốc độ" nên lấn sang làn dành cho xe hơi hay vượt đèn đỏ… khiến cộng đồng đạp xe có khi phải nhận lấy "thái độ không thân thiện".
Ông Hùng đạp xe trên đường phố TP.HCM
Ảnh: NVCC
Lý do thứ 3 là theo quan sát của ông Hùng trong 5 năm đạp xe đi làm, hệ thống đường sá ở thành phố chưa đáp ứng với mật độ giao thông cao, dẫn đến tình trạng kẹt xe nên thiết kế làn riêng cho xe đạp là điều không mấy khả thi.
Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, thực tế hiện nay vào giờ cao điểm buổi chiếu, nhiều xe máy bất chấp di chuyển trên vỉa hè. Vì thế, ông Hùng cũng bày tỏ mong muốn đoạn đường này cần lắp thêm camera giám sát để phát hiện các tình huống tương tự, đảm bảo làn riêng cho xe đạp không bị sử dụng sai mục đích.
Theo dự án, làn xe này sẽ lắp biển báo, kẻ vạch sơn phân cách, bố trí bãi đỗ và trạm xe đạp công cộng ở những vị trí thuận tiện, gần khu dân cư để người dân dễ dàng tiếp cận. Kế hoạch, đến năm 2026 sẽ có thêm 2 đoạn đường có làn riêng cho xe đạp. Đoạn 1 từ Nguyễn Cơ Thạch đến Công viên bờ sông Sài Gòn và ngược lại. Đoạn 2 từ nút giao đường D1 và Mai Chí Thọ đến đường Võ Nguyên Giáp, kết nối nhà ga metro An Phú và ngược lại.
