Vào những ngày đầu tháng 7 âm lịch, tại hội quán Ôn Lăng (hay chùa Quan Âm) trên đường Lão Tử, phường Chợ Lớn tấp nập khách thập phương tìm đến thắp nhang, chiêm bái như trong tháng giêng.
Cụ thể chùa thông báo dịp đại lễ Vu lan thắng hội bắt đầu từ những ngày mùng 8 tháng 7 âm lịch (tức ngày 30.8) với nhiều nghi lễ quan trọng như tổ chức dâng hương, cầu nguyện, siêu độ cửu huyền thất tổ, cha mẹ cùng chư hương linh.
Hội quán Ôn Lăng (hay chùa Quan Âm) thực hiện một số nghi lễ trước rằm tháng 7 âm lịch
ẢNH: PHẠM HỮU
Vào ngày 14 tháng 7 âm lịch (tức ngày 5.9) lúc 20 giờ, chùa làm lễ khai kinh; ngày 15 tháng 7 âm lịch (tức ngày 6.9) lúc 8 giờ lễ khai đàn chẩn tế, cầu siêu chư hương linh, bạt độ cô hồn; ngày 16 tháng 7 âm lịch (tức 7.9) lúc 12 giờ tiếp tục đại lễ cầu siêu. Cùng với đó là lời nguyện cầu cho quốc thái dân an, phong điều vũ thuận, gia đạo bình an, buôn bán hưng thịnh.
Chùa Khánh Vân Nam Viện cũng tổ chức nhiều lễ cúng rằm tháng 7 âm lịch - một truyền thống được duy trì hàng chục năm qua. Ông Châu Huệ Bang, Trưởng ban hội tự Khánh Vân Nam Viện cho biết các lễ hội ở chùa người Hoa tại TP.HCM trong tháng 7 âm lịch có chút khác biệt so với truyền thống Phật giáo của người Việt.
Với các hội quán người Hoa xưa kia cũng ít khi tổ chức rình rang những buổi lễ trong rằm tháng 7. Nguyên nhân khi xưa, các hội quán cũng chỉ là nơi sinh hoạt của cộng đồng người Hoa. Dần dần các hội quán mở rộng hơn việc thờ cúng những vị thần ở cố quốc như: Quan Thánh Đế Quân, Bà Thiên Hậu, Thần Tài… Sau này, việc thờ cúng được mở rộng nên các lễ hội, lễ cúng cũng được thực hiện nhiều hơn.
Ông Bang chia sẻ, vào mùng 8 hoặc 9 tháng 7 âm lịch, một số ít hội quán còn tổ chức biểu diễn kinh kịch, ban đầu chỉ dành cho những người đã khuất với những hàng ghế đầu được để trống. Sau này, buổi diễn mở cửa để mọi người vào xem, thường diễn ra khoảng 14 - 18 giờ chứ không quá khuya như xưa.
Chùa Ông Bổn đã tổ chức lễ cầu siêu vào ngày mùng 5 tháng 7 âm lịch
ẢNH: PHẠM HỮU
Theo ông Bang, chùa Khánh Vân Nam Viện đã duy trì các phong tục truyền thống được khoảng 80 năm. Tên gọi của chùa bắt nguồn từ vùng Khánh Vân, chữ "Nam" là miền Nam của Việt Nam, còn "Viện" là chùa.
Khi du nhập vào Việt Nam, chùa hòa nhập theo hình thái Tam giáo đồng nguyên, bao gồm Lão giáo, Phật giáo và Nho giáo. Mặc dù trên lầu có thờ Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, nhưng chủ yếu vẫn là Lão giáo nguyên gốc của Trung Quốc. Do đó, Khánh Vân Nam Viện có nhiều nét khác biệt với nhiều chùa người Hoa ở TP.HCM.
Dịp rằm tháng 7 âm lịch hay lễ Vu lan báo hiếu, tín ngưỡng thờ cúng ở chùa cũng bắt nguồn từ sự tích và bài học hiếu thảo của ngài Mục Kiền Liên - một trong 10 đại đệ tử của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni.
Trong khi hầu hết các chùa Việt tổ chức lễ Vu lan trong 3 - 4 ngày thì ở Khánh Vân Nam Viện, nghi thức và lễ cúng kéo dài 7 ngày, bắt đầu từ mùng 1 - 7 tháng 7 âm lịch. Mục đích của việc tổ chức 7 ngày là để có thời gian đọc đầy đủ cả các bản kinh.
Nghi lễ tụng kinh ở Khánh Vân Nam Viện trong tháng 7 âm lịch
ẢNH: PHẠM HỮU
Nghi thức quan trọng trong 7 ngày đó là "phá cửa địa ngục" diễn ra vào ngày mùng 1 và 2 để những người ở âm phủ có thể lên nghe kinh, giảm nhẹ hình phạt. Theo đó, chùa sử dụng các pháp khí để giữ nhịp điệu khi tụng kinh và các dàn nhạc tôn giáo. Chùa tụng đọc kinh sách của cả Lão giáo, Phật giáo và Nho giáo.
Qua những nghi lễ ở Khánh Vân Nam Viện trong tháng 7 âm lịch, người dân muốn thể hiện lòng hiếu thảo đối với ông bà, ba mẹ đã khuất
ẢNH: PHẠM HỮU
Sau 7 ngày tụng kinh, vào ngày mùng 7 tháng 7 âm lịch, chùa tổ chức nghi thức qua cầu (người Hoa gọi là cầu Đại Hà). Người dân trên tay cầm nhang và bài vị của người thân đã mất được đạo sĩ dẫn qua cầu. Nghi thức này tượng trưng cho việc dẫn các linh hồn cùng bước qua cầu để mong sớm được siêu thoát.
Vào sáng mùng 10, chùa tổ chức lễ tạ ơn, không rầm rộ để cảm tạ các vị thần đã xuống duy trì trật tự trong suốt 7 ngày trai đàn và mời họ trở về trời.
Còn trong các ngày như 14, 15, 16 tháng 7 âm lịch chùa rộng cửa cho khách thập phương đến lễ bái.
