Bão đến là phải di dời
Dưới chân núi Nam Giới ở thôn Tân Phong (xã Thạch Khê, tỉnh Hà Tĩnh) có 7 hộ dân, sinh sống bằng nghề nuôi trồng thủy sản trên sông Cửa Sót bao quanh ngọn núi này.
Tuy nhiên, vào tháng 10.2020, do ảnh hưởng của mưa bão, đất đá từ trên núi đổ ập xuống, vùi lấp và tràn vào nhà của một số hộ dân nơi đây.
Chị Nguyễn Thị Tuyn (40 tuổi) cho biết, gia đình chị xây nhà kiên cố dưới chân núi Nam Giới và sinh sống bình yên trong nhiều năm qua. Đến cuối năm 2020, lần đầu tiên núi Nam Giới xảy ra sạt lở nghiêm trọng, gây thiệt hại khá nặng về nhà cửa của người dân. Suốt 5 năm qua, cứ đến mùa mưa bão là các hộ dân sống dưới chân núi đều được chính quyền địa phương vận động để di dời.
Nhà của các hộ dân xây dựng ngay dưới chân núi Nam Giới
ẢNH: PHẠM ĐỨC
"Vụ sạt lở núi năm đó không gây thiệt hại về người nhưng gia đình tôi cùng các hộ dân đều bị hư hỏng về nhà cửa và công trình phụ, phải mất cả tháng trời mới khắc phục xong. Những năm qua, dù chưa xảy ra vụ sạt lở núi nào nghiêm trọng như năm 2020, nhưng đất đá vẫn đổ từ trên núi xuống cạnh nhà khiến chúng tôi vô cùng lo sợ. Để đảm bảo an toàn, các hộ dân có nhà dưới chân núi đều phải di dời đến nơi khác", chị Tuyn bộc bạch.
Theo chị Tuyn, có năm các hộ dân phải di dời cả chục lần đến ở tại nhà người thân và việc này gây nhiều bất tiện. Do đó, người dân mong được chính quyền cấp đất tái định cư hoặc bán cho họ 1 lô đất ở nơi khác để xây nhà, khi mưa bão xảy ra thì trở về đó để ở.
Một người hàng xóm của chị Tuyn cho hay, sau đợt sạt lở núi nghiêm trọng, chính quyền địa phương cũng đưa ra phương án thu hồi đất của các hộ dân sống dưới chân núi Nam Giới và cấp cho mảnh đất khác để xây nhà sinh sống nhưng họ không đồng tình.
"Công việc chính của mấy hộ dân chúng tôi là nuôi trồng thủy sản, nếu bị thu hồi đất ở đây để đi nơi khác thì sẽ không thuận lợi. Mong muốn của người dân là được chính quyền xã bán cho 1 lô đất ở nơi nào đó để xây nhà, đến mùa mưa bão thì mới di dời. Còn khi thời tiết thuận lợi, chúng tôi vẫn phải ở tại nhà cũ để thuận tiện làm ăn", người này giải thích.
Theo ông Nguyễn Viết Hiền, Trưởng phòng Kinh tế UBND xã Thạch Khê, trong thời gian tới chính quyền xã sẽ bố trí khu vực tái định cư, cấp đất cho 7 hộ dân sinh sống dưới chân núi Nam Giới đến đây để ở.
Xã này cũng sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân di dời ra khỏi khu vực sạt lở để đảm bảo an toàn. Trong trường hợp các hộ dân không chấp hành thì sẽ tiến hành cưỡng chế.
Núi xuất hiện vết nứt
Căn nhà của chị Tuyn từng bị đất đá trên núi Nam Giới sạt lở xuống vùi lấp, phải mất cả tháng mới khắc phục xong
ẢNH: PHẠM ĐỨC
Nhiều năm qua, người dân ở tổ dân phố Xuân Lam 1 (P.Bắc Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh) sinh sống dưới chân núi Chùa (thuộc dãy núi Hồng Lĩnh) là khu vực nằm trong vùng nguy cơ cao xảy ra sạt lở đất.
Đặc biệt, sau cơn bão số 10 hồi cuối tháng 9 năm nay, người dân nơi này càng lo sợ hơn khi ngọn núi cạnh nhà xuất hiện một số vết nứt lớn, kéo dài hàng trăm mét.
Bà Lê Thị Phùng (60 tuổi) nói rằng nhà bà nằm ngay dưới chân núi Chùa, nhiều lần xảy ra sạt lở nên tâm lý lúc nào cũng lo sợ, nhất là vào mùa mưa bão.
"Năm 2010 và năm 2023, khu vực này xảy ra sạt lở với hàng trăm khối đất đổ xuống nhà dân. Các hộ sinh sống ngay dưới chân núi buộc phải tháo dỡ công trình hư hỏng, xây dựng lại. Sau bão số 10 vừa qua, phía trên đỉnh núi lại xuất hiện một vài vết nứt lớn, kéo dài hàng trăm mét khiến người dân rất hoang mang", bà Phùng lo lắng.
Ông Trần Văn Tiềm (hàng xóm của bà Phùng) bảo: "Từ năm 2010, trên núi Chùa đã xuất hiện một vết nứt ngang sườn núi, dài hơn 60 m. Bây giờ ngọn núi này xuất hiện thêm vết nứt dọc hàng trăm mét nên nguy cơ sạt lở rất cao. Để tránh thiệt hại không đáng có, một số hộ dân sinh sống ngay dưới vết nứt lớn đã di chuyển đến nơi khác. Còn gia đình tôi và nhiều hộ dân khác vẫn đang cầm cự vì không biết phải đi đâu về đâu".
Theo ông Trần Văn Nhân, Tổ trưởng Tổ dân phố Xuân Lam 1, khu vực dưới chân núi Chùa có 19 hộ dân với 63 khẩu sinh sống, việc núi sạt lở và xuất hiện các vết nứt khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn.
"Nhiều năm nay bà con ở nơi này đều bày tỏ nguyện vọng được di dời đến nơi khác. Chúng tôi cũng đã báo cáo lên UBND phường, đề xuất các giải pháp để đảm bảo an toàn tuyệt đối tính mạng và tài sản của người dân", ông Nhân chia sẻ.
Ông Nguyễn Viết Khanh, Trưởng phòng Kinh tế, hạ tầng và đô thị UBND P.Bắc Hồng Lĩnh, thông tin khu vực núi Chùa là một trong 3 điểm trên địa bàn thuộc vùng nguy cơ cao xảy ra sạt lở. Trước các đợt mưa bão, chính quyền phường đều phải tổ chức sơ tán người dân sinh sống ở các khu vực này đến nơi an toàn.
"Sau bão số 10, chúng tôi đã tiếp nhận phản ánh của người dân ở Tổ dân phố Xuân Lam 1 về tình trạng xuất hiện vết nứt lớn tại rú Chùa sau bão số 10. UBND phường cũng đã về kiểm tra, báo cáo với các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh nhằm kịp thời đưa ra phương án, giúp người dân sớm ổn định cuộc sống", ông Khanhnói.
Cũng theo ông Khanh, vừa qua, tỉnh Hà Tĩnh phối hợp với Bộ TN-MT về kiểm tra, xác định có khoảng 20 hộ dân có nhà dưới chân núi Chùa thuộc diện cấp bách cần phải di dời. UBND P.Bắc Hồng Lĩnh cũng đã có văn bản đề xuất với UBND tỉnh Hà Tĩnh bố trí kinh phí từ nguồn của tỉnh và T.Ư cho địa phương để xây dựng hạ tầng khu tái định cư, với mức chi phí dự kiến khoảng hơn 20 tỉ đồng.
