Đây là lần sinh sản thành công đầu tiên của loài chim hồng hạc tại Thảo Cầm Viên Sài Gòn kể từ khi đàn chim này được mang về từ nước ngoài.
Ông Lâm Quốc Cường, Tổ trưởng tổ chim - linh trưởng Thảo Cầm Viên Sài Gòn cho biết, trước năm 2006, Thảo Cầm Viên có 9 cá thể hồng hạc, được nhập từ một vườn thú ở Nam Phi. Ban đầu, hồng hạc được nuôi tại khu vực cũ, nằm tại góc bên trong của vườn thú với diện tích nhỏ và môi trường không phù hợp.
Theo tập tính của loài, chim hồng hạc cần môi trường sống gần giống với tự nhiên và số lượng lớn để kích thích khả năng sinh sản. Tuy nhiên, khi số lượng quá ít, chúng sẽ không có khả năng sinh sản.
Vào đầu tháng 10 vừa qua, Thảo Cầm Viên ghi nhận một cá thể chim hồng hạc con nở trứng khỏe mạnh
ẢNH: DẠ THẢO
Để khắc phục vấn đề này, năm 2010, Thảo Cầm Viên thành lập vườn hạc mới và chuyển 9 cá thể hồng hạc ban đầu về khu vực giữa vườn thú. Tiếp đó, vào năm 2017, vườn thú nhập thêm 21 cá thể hồng hạc nữa từ một vườn thú ở Hà Lan, nâng tổng đàn trưởng thành lên 30 cá thể. Đàn hồng hạc tại đây bao gồm 2 loài: hồng hạc nhỏ và hồng hạc Chi Lê.
Theo ông Cường, chim hồng hạc ngoài tự nhiên là loài chim di trú, thường sống ở những vùng đất ẩm thấp, nhiều bùn lầy trải dài ở Nam Phi và Nga. Chúng là loài sống bầy đàn lớn và sinh sản theo mùa, khoảng từ tháng 7 - 8.
Việc nhân giống loài này trong môi trường nuôi dưỡng như ở Thảo Cầm Viên được đánh giá là rất khó. Để tạo môi trường sống gần nhất với tự nhiên và kích thích khả năng sinh sản, gần đây nhân viên chăm sóc đã áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật và môi trường sống mới hơn.
Chim hồng hạc con chào đời tại Thảo Cầm Viên Sài Gòn
ẢNH: DẠ THẢO
Chim non được sinh và nuôi dưỡng một cách tự nhiên bởi chim mẹ
ẢNH: DẠ THẢO
Ông Cường nói rằng cần kích thích tâm lý bầy đàn nhiều hơn và mặc dù số lượng đã tăng lên 30 con nhưng mật độ này vẫn còn thấp so với tập tính loài. Do đó, phía đơn vị đã gắn thêm một số tấm kiếng phản chiếu để khi nhìn vào, đàn chim hồng hạc thấy số lượng đông hơn, qua đó kích thích khả năng sinh sản của chúng.
Kèm theo đó các nhân viên mở thêm loa phát âm thanh của bầy hồng hạc mô phỏng việc tìm bạn tình, nhằm kích thích chim giao phối.
Trong khi đó, theo tập tính, hồng hạc làm tổ bằng bùn và đất, không sử dụng rơm, cỏ hoặc cây khô như loài chim khác. Tổ của chúng là những mô đất hình nón hoặc hình núi lửa, thường cao khoảng 40 cm và có đáy xòe khoảng 50 - 60 cm. Mỗi tổ cách nhau khoảng 50 cm. Nhân viên vườn thú còn tạo môi trường làm tổ lý tưởng.
"Cụ thể hơn là chúng tôi đã tạo ra một bãi bùn ở giữa khu vực nuôi và đắp sẵn một số mô đất có kích thước tương tự để làm nền kích thích chúng xây tổ san sát nhau", ông Cường chia sẻ.
Về dinh dưỡng, để hồng hạc có màu hồng sặc sỡ (quan trọng cho mùa sinh sản), thức ăn phải được xay nhuyễn và bổ sung các thành phần giàu caroten, bao gồm: tảo, artemia (Atomi), ruốc và cà rốt xay nhuyễn.
Thảo Cầm Viên còn chọn cách thay đổi vị trí cho ăn theo mùa. Ví dụ cho ăn dưới thấp vào mùa mưa và đẩy lên chỗ cao, khô ráo có mái che vào mùa nắng để hồng hạc được vận động, mô phỏng tập tính di cư.
Hiện tại, số lượng đàn chim hồng hạc ở Thảo Cầm Viên là 31 cá thể
ẢNH: DẠ THẢO
Ông Cường cho biết thêm, mùa sinh sản năm nay đã có khoảng 5 ổ chim hồng hạc, mỗi ổ chim đẻ 1 trứng. Dù gặp nhiều khó khăn do các cá thể hồng hạc không biết cách ấp trứng, nên phải mang 2 trứng đưa về phòng kỹ thuật ấp nhân tạo. Tuy vậy, cuối cùng, 4 quả trứng đều không nở, chỉ còn lại 1 trứng nở ra chim non mạnh khoẻ.
Hiện tại, cá thể hồng hạc non 1 tháng tuổi này nở tự nhiên và được chim mẹ nuôi dưỡng, không cần can thiệp từ nhân viên. Tổng đàn hồng hạc tại Thảo Cầm Viên hiện nay gồm 31 cá thể. Chim hồng hạc non này được xem là lứa đầu tiên được sinh ra tại Thảo Cầm Viên sau gần 20 năm mang từ nước ngoài về nuôi dưỡng.
