Nín thở chờ săn "lộc trời"
4 giờ sáng, khi bóng tối vẫn bao trùm sông Hồng (đoạn chảy qua cửa đình Kim Lan), vợ chồng chị Nguyễn Thị Nga (44 tuổi, trú xã Kim Lan, H.Gia Lâm, Hà Nội) cùng nhiều người dân địa phương có mặt. Họ mang theo vợt và lưới, kiên nhẫn trên sông chờ "lộc trời" xuất hiện.
Hàng chục chiếc thuyền giăng lưới trên sông Hồng để chờ săn "lộc trời"
ẢNH: NGUYÊN QUANG
Giữa dòng sông tĩnh lặng, những chiếc thuyền đủ kích cỡ, vào vị trí sẵn sàng. Ở đầu mỗi chiếc thuyền, lưới được giăng hình vòng cung, người dân dùng đèn pin rọi xuống dòng nước với ánh mắt chờ đợi, thấp thỏm sau nhiều ngày con vật vờ chưa xuất hiện.
30 phút sau, hàng vạn con vật vờ từ dưới nước bay lên, lao tán loạn về phía ánh đèn. Khoảnh khắc đàn côn trùng xuất hiện cũng là lúc không khí tĩnh lặng trên sông bị phá vỡ.
Chứng kiến cảnh tượng vật vờ bay tán loạn trên mặt nước, vợ chồng chị Nga không giấu nổi niềm vui sau bao ngày săn "lộc trời" thất bại. Vợ chồng chị giục nhau đạp mạnh mái chèo để chiếc thuyền lướt nhanh trên mặt sông.
Giống như vợ chồng chị Nga, hàng chục thuyền khác cũng bắt đầu vào cuộc "đi săn".
Anh Bảo Anh vui mừng khi thu được mẻ vật vờ lớn nhất từ đầu mùa
ẢNH: NGUYÊN QUANG
Không chỉ dưới sông, người dân bên bờ sông Hồng cũng bắt đầu nhập cuộc "săn lộc trời" khi phát hiện vật vờ đậu vào quần áo, lột xác. Họ dùng đèn pin, đi dọc bờ sông để soi, bắt vật vờ.
Đến 6 giờ sáng, số lượng vật vờ thưa dần rồi biến mất. Đó cũng là thời điểm những chiếc thuyền đồng loạt vào bờ cùng chiến lợi phẩm là hàng chục kg vật vờ. Lúc này, người nhà đã đợi sẵn ở bờ sông, họ trải bạt, dùng rổ, rá để đãi sạch lớp xác của con vật vờ rồi đổ chúng vào thùng xốp, bán cho khách.
"Hốt bạc" nhờ săn vật vờ
Với kinh nghiệm gần 20 năm săn con vật vờ, chị Nga cho biết, loài côn trùng này thường xuất hiện từ tháng 2 - tháng 4 âm lịch, nhưng năm nay chúng đến muộn hơn, lại thất thường khiến người dân không đoán được ngày nào sẽ có.
Chiếc thuyền của gia đình chị Nga đầy ắp con vật vờ
ẢNH: NGUYÊN QUANG
Theo chị Nga, những năm trước chỉ cần ngửi thấy mùi tanh lạ, mặt nước sông Hồng sủi bọt là hôm sau kiểu gì cũng có vật vờ, nhưng năm nay tín hiệu đó không chính xác. Vậy nên, hôm nào vợ chồng chị cũng phải dậy từ sớm ra canh nhưng nhiều khi ra về chỉ thu được một vài kg vật vờ.
Người phụ nữ 44 tuổi cho biết thêm, vật vờ là loại côn trùng có tuổi thọ rất ngắn. Chúng sống ở nơi đất thịt dưới đáy sông Hồng, trải qua 2 lần lột xác, đẻ trứng rồi sống trong vòng 20 đến 40 phút sẽ chết. Trứng nở thành ấu trùng và tiếp tục lặp lại chu kỳ này.
Trước kia, vật vờ chỉ được xem là món ăn bình dân, giá trị kinh tế không cao. Vài năm gần đây, khi nhu cầu thị trường tăng, chúng trở thành món khoái khẩu trong các bữa nhậu trong nhà hàng, giá cũng theo đó mà tăng vọt. 1 kg vật vờ được bán với giá từ 250.000 - 400.000 đồng.
Người dân đãi lớp xác con vật vờ trên sông Hồng
ẢNH: NGUYÊN QUANG
"Khoảng 3 - 5 năm trước, có ngày chúng tôi bắt được cả tạ nhưng thời điểm đó ít người mua và giá cũng rẻ. Gần đây, con vật vờ được nhiều quán, nhà hàng đặt mua số lượng lớn nhưng số lượng săn được đã ít đi rồi. Có đợt giá vật vờ lên tới 500.000 đồng/kg nhưng chúng tôi không có mà bán", chị Nga nói.
Chị Nga cho biết thêm, năm nay vật vờ mất mùa nên từ đầu vụ đến nay người dân không bắt được nhiều, ngày săn được nhiều nhất là hôm 12.4. Sau khi mang đãi sạch vỏ xác, người được ít khoảng 20 kg, người nhiều khoảng 40 kg.
Anh Bảo Anh (chồng chị Nga) cho hay, trước đây người dân đánh bắt con vật vờ theo phương pháp thủ công, thô sơ bằng vợt chao. Vài năm gần đây, khi con vật vờ trở thành đặc sản có giá thành cao, nhiều người dùng thuyền gắn máy và trang bị thêm phễu lưới đi đánh bắt. Cách làm này giúp họ thu hoạch con vật vờ được nhanh và nhiều hơn, tránh để lâu, vật vờ biến mất.
Vật vờ rang là món nhậu đang được ưa chuộng
ẢNH: SAN SAN
Thời gian vật vờ xuất hiện cũng rất ngắn, chỉ khoảng 10 - 15 phút là trắng xóa mặt sông. Khi đó, người dân phải chạy thuyền thật nhanh mới kịp thu hoạch.
Theo anh Bảo Anh, sở dĩ con vật vờ được nhiều người săn là do nó có thể chế biến được thành nhiều món ăn khác nhau như xào với rau bí, chiên giòn, xào tỏi hay kết hợp với trứng, lá lốt…, đặc biệt là om với cá ngạnh.
"Chúng tôi thường xuyên nhận được đơn đặt từ các nhà hàng, quán bia với số lượng lớn nhưng năm nay vật vờ xuất hiện khá ít", anh nói.
