Đối với nhà ngoại giao Úc, Việt Nam không chỉ là một dải đất hình chữ S trải dài từ Bắc xuống Nam, mà còn là một bản hòa tấu của cảnh quan, môi trường, khí hậu, con người và văn hóa. Mỗi nơi mang một sắc thái riêng biệt, không nơi nào giống nơi nào.

Ảnh: Nhật Thịnh

Câu chuyện kỳ diệu về mỗi vùng đất

Trò chuyện với Báo Thanh Niên, ông Brent Stewart, Phó tổng lãnh sự Úc tại TP.HCM, nói rằng bạn có thể bắt đầu ngày mới giữa những thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng hoặc TP.HCM, hoặc ở một nơi nào đó của vùng cao nguyên hay những bãi biển ngập tràn ánh nắng và vùng duyên hải tràn trề sự quyến rũ. Và tất nhiên không thể thiếu những vùng đồng bằng như Đồng bằng Sông Cửu Long, với miền Tây sông nước cùng nhịp sống chậm rãi, gần gũi. Mỗi vùng đất là một câu chuyện, có quá khứ, có hiện tại và cả những điều chưa kể.

Điều đặc biệt là, không chỉ địa lý hay văn hóa mà ngay cả thời tiết ở Việt Nam cũng biến đổi không ngừng. Bạn có thể đi từ nơi này sang nơi khác và đột nhiên phát hiện sự biến hóa đột ngột của thời tiết. Chính những bất ngờ nho nhỏ ấy khiến mỗi hành trình đi qua những vùng đất của Việt Nam trở nên thú vị và sống động hơn bao giờ hết. "Bạn chẳng bao giờ biết được điều gì đang chờ đón ở phía trước", ông Stewart mô tả cảm giác về khí hậu đa dạng của Việt Nam.

Theo ông, Việt Nam luôn mang đến cảm giác như thể bạn đang bước vào một cuốn sách dày, mà mỗi lần giở sang một trang là một thế giới hoàn toàn mới. Và có lẽ chính sự phong phú, không thể đoán trước ấy là lý do khiến người ta không bao giờ thấy nhàm chán, mà chỉ có cảm giác muốn đi, muốn khám phá, muốn hiểu thêm một chút nữa về vùng đất đó.

Ảnh: Tổng lãnh sự quán Úc

Ấn tượng về Tây nguyên

"Lần gần nhất tôi đến Tây nguyên là cùng đoàn báo chí đi khảo sát một số dự án hợp tác giữa Úc và Việt Nam. Và, như mọi khi, Tây nguyên lại khiến tôi thấy mình như đang bước vào một chương mới mẻ trong cuốn sách dày của Việt Nam", Phó tổng lãnh sự Úc tại TP.HCM chia sẻ.

Ông cho biết trước đó từng làm việc ở Thượng Hải (Trung Quốc), một thành phố rộng lớn, hiện đại, nhịp sống sôi động nhưng bằng phẳng, đôi khi cảm giác như mọi thứ đã định hình quá rõ ràng. Vậy nên, trong chuyến thăm Tây nguyên, khi xe bắt đầu men theo những con đường đèo dốc, đưa đoàn dần lên cao nguyên, ông lập tức cảm nhận được sự thay đổi, không chỉ là về độ cao hay khí hậu, mà là cảm giác đang tiếp cận một không gian hoàn toàn khác biệt.

Tây nguyên mang đến sự đa dạng về văn hóa, với mỗi dân tộc mang theo những phong tục, ngôn ngữ, nhạc cụ và món ăn riêng biệt. Ngay cả người Kinh ở đây cũng sống khác, gần gũi hơn với thiên nhiên và nhẹ nhàng hơn trong nhịp sống.

Ông nhớ lại lần đến một nhà hàng của người dân tộc thiểu số, nơi phục vụ những món ăn lạ miệng, mang hương vị núi rừng. Và cả những câu chuyện họ kể, về truyền thống, về cuộc sống gắn liền với rừng, với đất đỏ, với cây cà phê. Những điều đó khiến người ta không chỉ "ngắm nhìn" mà muốn "hiểu", muốn biết câu chuyện về vùng đất đó.

Sự cần thiết hiểu rõ từng vùng đất

Với một người đam mê lịch sử như ông Stewart, mỗi chuyến đi không chỉ là để "đến một nơi mới", mà là cơ hội để đọc thêm một chương mới trong cuốn sử làm nên đất nước và con người Việt Nam. Như ở Nha Trang hay Mũi Né, ban đầu gia đình ông đến chỉ nghĩ đơn giản là nghỉ dưỡng, tận hưởng biển xanh cát trắng. Thế nhưng càng ở lâu, càng phát hiện ra những câu chuyện sâu xa hơn, như kiến trúc độc đáo của các tháp Chàm và mối liên hệ rất hấp dẫn giữa các nền văn hóa từng giao thoa trên mảnh đất này.

Ông chia sẻ bản thân đặc biệt thích tìm hiểu những câu chuyện như thế, bởi lẽ lịch sử ở Việt Nam không đóng khung trong sách, mà nó hiện diện ngay trong nếp sống, trong lời kể của người dân, trong những món ăn dân dã hay trong lối kiến trúc từ thời Pháp thuộc vẫn còn tồn tại ở Đà Lạt.

Và điều nhà ngoại giao rút ra từ những chuyến đi như vậy là: nếu một quốc gia muốn giúp đỡ Việt Nam phát triển, thì mọi hỗ trợ cần phải "may đo" theo từng vùng, bởi mỗi vùng có đặc thù riêng, con người riêng và cả lịch sử riêng. "Các đối tác Việt Nam mà chúng tôi làm việc cùng, như WASI (Viện Khoa học kỹ thuật nông - lâm nghiệp Tây nguyên), họ hiểu sâu sắc vùng đất của mình và nhờ vậy mà các dự án trở nên hiệu quả, bền vững", ông chia sẻ.

Ảnh: Thụy Miên

Khi được hỏi thích núi hay biển hơn, ông cho hay thích cả hai, tùy theo lúc đó bản thân muốn gì. Ông từng đưa gia đình đến Đà Lạt và cả nhà thích leo núi, và họ cũng đến những bãi biển lộng gió của miền Trung và yêu thích những tháp Chàm tại đây. Lần du lịch kế tiếp gia đình ông muốn đến Đồng bằng sông Cửu Long, nơi có những câu chuyện thú vị.

"Dù đi đến đâu, Việt Nam luôn khiến tôi muốn tìm hiểu sâu hơn, không chỉ bằng mắt, mà bằng trái tim và sự tò mò của một người mê lịch sử. Và có lẽ, đó chính là điều làm nên sức hút bất tận của đất nước này", ông chia sẻ.

Thời khắc đặc điểm trong quan hệ Việt - Úc

Theo Phó tổng lãnh sự Úc, Việt Nam và Úc hiện trải qua giai đoạn vô cùng đặc biệt trong quan hệ song phương, bởi chưa bao giờ mối quan hệ này lại phát triển mạnh mẽ và sâu sắc đến thế.

Tháng 3 năm ngoái, hai nước đã chính thức nâng cấp mối quan hệ lên tầm Đối tác chiến lược toàn diện, một cột mốc quan trọng, không chỉ mang tính biểu tượng mà còn mở ra một khung hợp tác thực chất, sâu rộng và đầy triển vọng. 

Ngoại trưởng Úc Penny Wong nhiều lần nhấn mạnh "mối quan hệ giữa Việt Nam và Úc chưa bao giờ bền chặt như hiện nay". Và điều đáng mừng là cả hai phía đều đang cùng nhìn về một hướng, cùng làm việc để đạt được mục tiêu chung, đó là làm sâu sắc thêm mối quan hệ này, cả về chiều rộng lẫn chiều sâu.

Điều khiến ông cảm thấy phấn khởi mỗi ngày khi làm công việc này, đó là vì mối quan hệ không chỉ được xây dựng trên nền tảng chính trị - ngoại giao, mà còn trải rộng trên rất nhiều lĩnh vực, từ giáo dục, thương mại, an ninh, khoa học công nghệ, đến nông nghiệp, biến đổi khí hậu và giao lưu nhân dân. Chính sự đa dạng và tầm nhìn dài hạn đó khiến cho công việc của ông trở nên phong phú và thực sự có ý nghĩa.

Nhờ đã có khuôn khổ rõ ràng, chính là Đối tác chiến lược toàn diện, hai bên nắm rõ hướng đi và cùng chọn những con đường để đến đích một cách hiệu quả nhất. Đó là sự khác biệt lớn so với nhiều nhiệm kỳ công tác khác của nhà ngoại giao. Tất cả những quốc gia nơi ông từng làm việc đều tốt đẹp, đều thú vị, nhưng đây là lần đầu tiên hai bên đặt ra ưu tiên rõ ràng để cùng phát triển quan hệ.

Ảnh: Nhật Thịnh

Sự năng động, nhiệt huyết của con người Việt Nam

"Có một điều khiến tôi thực sự trân trọng khi sống và làm việc ở Việt Nam, đó chính là tinh thần năng động và sự nhiệt huyết lan tỏa từ con người nơi đây, từ chính phủ, doanh nghiệp cho đến những người dân bình thường", theo ông Stewart.

Ông cho hay đã cảm nhận được những điều đó qua từng ngày, qua những cuộc gặp gỡ, qua những hợp tác và qua cả những khoảnh khắc đời thường nhất. Đó là một nét rất riêng của người Việt: khát khao vươn lên và biết nắm bắt mọi cơ hội, dù là nhỏ nhất.

Trong công việc của ông, điều này tạo nên sự khác biệt rõ ràng. Nhiều khi ông cảm thấy như mình đang gõ cửa một cánh cửa đã sẵn sàng mở. Khi bạn có một ý tưởng tốt, dù là trong lĩnh vực hợp tác phát triển, giáo dục, đổi mới sáng tạo hay kinh doanh, bạn luôn có thể tìm thấy những đối tác Việt Nam sẵn sàng đồng hành và biến ý tưởng đó thành hiện thực.

Sự nhiệt huyết ấy không chỉ hiện diện ở cấp lãnh đạo hay doanh nghiệp lớn. Nó hiện diện cả ở những người bán hàng rong, những chủ tiệm nhỏ, những người lao động bình thường, tất cả đều chứa đựng một tinh thần cố gắng không ngừng vươn lên trong cuộc sống. Dù cơ hội có thể không nhiều, nhưng họ vẫn biết tận dụng tối đa điều mình có. Và điều đó thật sự truyền cảm hứng.

"Tôi chưa từng thấy ở Việt Nam một tâm thế than thân trách phận", ông mô tả. Thay vào đó, ai nấy đều mang theo một niềm tin rằng, nếu mình cố gắng đủ nhiều, con đường sẽ mở ra. Mỗi người, bằng cách riêng của họ, đang tiến lên phía trước, từng chút một, bền bỉ và đầy lạc quan.

Ông cho hay từng đến nhiều quốc gia có điều kiện kinh tế còn khó khăn hơn Việt Nam. Thế nhưng, điều khiến Việt Nam khác biệt, không chỉ là tốc độ tăng trưởng, mà là tinh thần tiến thủ nội tại của người dân. Ông cũng thấy rõ điều đó ở những cộng đồng người Việt tại Úc. Họ là minh chứng sống động cho tinh thần nỗ lực không ngừng: vượt lên từ khó khăn, thích nghi nhanh chóng và thành công trong nhiều lĩnh vực. Họ không chỉ hội nhập, mà còn góp phần làm phong phú thêm xã hội Úc.

Ảnh: Nhật Thịnh

Điều khiến ông mỉm cười khi nghĩ đến Việt Nam

Cuối buổi trò chuyện với Báo Thanh Niên, Phó tổng lãnh sự Úc tại TP.HCM chia sẻ điều khiến ông luôn mỉm cười mỗi khi nghĩ đến Việt Nam, đó chính là nụ cười của người Việt.

Không phải kiểu nụ cười xã giao hay lịch sự theo phép tắc, mà là nụ cười thật sự, ấm áp, chân thành, tự nhiên đến mức bạn cảm thấy như mình đã quen biết họ từ lâu.

"Nếu phải chọn một từ để nói về cảm xúc của tôi khi sống và làm việc tại Việt Nam, thì có lẽ đó là "phấn khích". Tuy nhiên, đó không phải kiểu hào hứng nhất thời, mà là một cảm giác hào hứng bền bỉ, mỗi ngày một rõ ràng hơn, khi ông cảm nhận được nguồn năng lượng sôi động đang chảy trong lòng đất nước này.

Ở cấp độ cá nhân của nhà ngoại giao, cảm giác phấn khích ấy không chỉ đến từ công việc. Nó còn đến từ chính những trải nghiệm sống ở Việt Nam. Mỗi vùng đất ở đây đều có lịch sử riêng, văn hóa riêng, bản sắc riêng đang chờ được khám phá. Ông cảm thấy mình luôn còn nhiều điều để học, để hiểu và để trân trọng, từ những thị trấn nhỏ vùng cao nguyên cho đến những thành phố biển, từ các di tích lịch sử đến đời sống đương đại đang chuyển động.

Với ông, Việt Nam không phải là một nơi "đã định hình" mà đang chuyển mình và được sống giữa một quốc gia đang vươn lên, nơi con người luôn háo hức bước tới, tự thân đã là một nguồn cảm hứng to lớn.

Tại Tổng lãnh sự quán Úc, ông phụ trách mảng truyền thông và đối ngoại, có cơ hội trò chuyện với báo chí, với các cơ quan truyền thông và cả với những người kể chuyện của Việt Nam, giống như phóng viên của Báo Thanh Niên. "Điều tôi luôn cố gắng làm và sẽ tiếp tục đẩy mạnh trong thời gian tới, là giúp người dân Việt Nam hiểu rõ hơn về cam kết lâu dài, sâu sắc và đầy thiện chí của Úc dành cho Việt Nam", ông kết luận.