Hôm nay là thứ hai đầu tuần, ngày 8.9 dương lịch. Lịch âm hôm nay là ngày 17 tháng 7, theo cách gọi can chi là ngày Canh Thìn, tháng Giáp Thân, năm Ất Tỵ. Đây cũng là khoảng thời gian của tiết khí Bạch lộ. Cách đây vài giờ, người Việt vừa được chiêm ngưỡng nguyệt thực toàn phần.
Theo Timeandate.com, mặt trăng tháng 9 tròn nhất vào rạng sáng nay 8.9
ẢNH: NGUYỄN TIẾN LÃM
Trong khi đó hôm qua là chủ nhật ngày 7.9 dương lịch. Đây là ngày 16 tháng 7 âm lịch còn được gọi là ngày Kỷ Mão, tháng Giáp Thân, năm Ất Tỵ. Thời gian này đánh dấu người Việt chính thức bước vào ngày đầu tiên của tiết khí Bạch lộ. Tiết khí này kéo dài từ ngày 8.9 - 22.9, khi tiết Thu phân bắt đầu vào ngày 23.9.
Rạng sáng nay, người Việt vừa chiêm ngưỡng hiện tượng nguyệt thực toàn phần kỳ thú kéo dài tới 3 giờ 55 phút sáng. Hiện tượng này xảy ra từ đêm 7.9 đến rạng sáng 8.9, tức từ ngày 16 tháng 7 đến ngày 17 tháng 7 âm lịch.
Trăng tròn dịp rằm tháng 7 khiến nhiều người yêu thiên văn thích thú không chỉ vì hiện tượng nguyệt thực, mà còn ở chỗ nó không tròn vào ngày rằm 15 tháng 7 âm lịch mà lại tròn vào đúng ngày diễn ra nguyệt thực 17 tháng 7 âm lịch. Vì sao vậy?
Trăng tròn tháng 7 âm lịch và điều thú vị
Chuyên gia lịch pháp cho biết lịch âm hoạt động dựa trên chu kỳ tròn khuyết của mặt trăng, theo sát sự thay đổi pha của mặt trăng từ không trăng, trăng lưỡi liềm, trăng bán nguyệt, trăng khuyết, trăng tròn và ngược lại.
Tại Việt Nam, mặt trăng thường tròn nhất vào ngày rằm 15 hoặc ngày 16 âm lịch hằng tháng. Tuy nhiên, vào tháng 7 âm lịch này, trăng tròn lại diễn ra vào rạng sáng nay 8.9, tức ngày 17 âm lịch.
Timeanddate.com cho biết tại Việt Nam, cụ thể ở vị trí TP.HCM mặt trăng tròn nhất lúc 1 giờ 8 phút rạng sáng nay 8.9. Đây cũng là thời điểm đang diễn ra nguyệt thực toàn phần. Theo các nhà nghiên cứu, xác suất trăng tròn xuất hiện vào ngày 17 âm lịch là hiếm.
Rạng sáng nay cũng diễn ra nguyệt thực toàn phần
ẢNH: HỨA CHẤN HƯNG
Theo đó, xác suất mà điểm trăng tròn (lúc nó tròn gần như hoàn hảo) rơi vào ngày 16 âm lịch cao hơn rơi vào ngày 15 và rơi vào ngày 17 âm lịch lại càng hiếm. Lý do là vì chu kỳ pha của mặt trăng là 29,53 ngày, có nghĩa là nửa chu kỳ, từ điểm hoàn toàn không trăng tới điểm trăng tròn hoàn hảo và ngược lại kéo dài khoảng 14,76 ngày.
Trong khi đó ngày mùng 1 âm lịch được quy ước là ngày có chứa điểm hoàn toàn không trăng (trong âm lịch gọi là điểm sóc). Điểm đó có thể rơi vào bất cứ thời điểm nào trong ngày mùng 1, cộng thêm nửa chu kỳ pha thì sẽ ra gần đúng điểm trăng tròn. Như vậy, chỉ cần điểm sóc rơi vào quá 7 giờ sáng ngày mùng 1 của tháng âm lịch nào đó, thì điểm trăng tròn sẽ rơi vào ngày 16 thay vì 15.
Tất cả các lần trăng tròn đều có biệt danh phổ biến. Tên gọi phổ biến của trăng tròn tháng 9 dương lịch là trăng thu hoạch, trăng quạ và trăng lúa mạch. Tuy nhiên, trăng tròn tháng 9.2025 là trăng ngô. Tên gọi này bắt nguồn từ thời điểm thu hoạch ngô truyền thống.
Trăng tròn tháng 9 năm nay có tên gọi là trăng ngô
ẢNH: NGUYỄN TIẾN LÃM
Trăng tròn hôm nay là trăng tròn thứ 3 và cũng là trăng tròn cuối cùng của mùa hè ở Bắc bán cầu. Tức là, đây là trăng tròn thứ 3 trong ba lần trăng tròn rơi vào khoảng thời gian từ Hạ chí ngày 21.6 đến Xuân phân 22.9.
