Ngày 15.11, trao đổi với PV Thanh Niên, TS Lê Thị Mỹ Diệp, chuyên ngành môi trường đất và nước, Phó chủ tịch thường trực Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường tỉnh Quảng Ngãi, cho biết hiện tượng hàng ngàn con giun đất bò lên bề mặt tại khu đô thị ở phường Cẩm Thành (Quảng Ngãi) xuất phát từ nhiều nguyên nhân tự nhiên và môi trường.
Giun đất nằm la liệt trên vỉa hè một khu dân cư ở Quảng Ngãi
ẢNH: M.H
Theo TS Diệp, giun đất có cơ chế hô hấp qua da, phụ thuộc vào lượng ô xy tồn tại trong các khe đất. Khi xảy ra mưa lớn hoặc ngập úng, nước tràn vào các khe đất làm giảm mạnh lượng ô xy, khiến giun không thể hô hấp và buộc phải bò lên mặt đất để sinh tồn. Độ ẩm cao sau mưa cũng tạo điều kiện để giun di chuyển xa hơn so với khi trời khô hạn.
Ngoài yếu tố mưa ngập, các rung động địa chất, như: hoạt động xây dựng, xáo trộn môi trường hoặc rung mạnh do mưa rơi xuống đất... có thể khiến giun nhầm lẫn với tín hiệu của loài săn mồi như chuột chũi. Theo bản năng, chúng sẽ trồi lên khỏi mặt đất để tránh nguy hiểm.
TS Diệp cho rằng, sự thay đổi chất lượng đất, như ô nhiễm hay độ pH không phù hợp cũng có thể khiến giun xuất hiện bất thường. Trong một số trường hợp khác, giun bò lên để giao phối hoặc đẻ trứng.
"Nếu giun xuất hiện với mật độ quá lớn và trong điều kiện không có mưa, cần kiểm tra xem đất có bị ô nhiễm, hệ thống thoát nước có kém hoặc môi trường sống của giun có bị tác động đột ngột hay không", bà Diệp nói.
Giun đất cuộn lại với nhau khi bò lên vỉa hè
ẢNH: M.H
Cũng theo tiến sĩ Diệp, hành vi bất thường của động vật là dấu hiệu cho thấy môi trường đang có sự thay đổi mạnh. Những yếu tố như đất bị nén chặt, hóa chất độc hại, rung động địa chất, nhiệt độ cao hoặc thiếu ẩm đều có thể khiến giun phải rời bỏ nơi cư trú.
"Hiện tượng này không phải hiếm gặp. Nó phản ánh sự xáo trộn môi sinh và cũng là biểu hiện của biến đổi khí hậu trong bối cảnh thời tiết ngày càng cực đoan", tiến sĩ Diệp nhận định.
Giun đất bò kín vỉa hè rồi chết khô ở Quảng Ngãi: Chuyện gì đang xảy ra?
Giun đất phủ kín vỉa hè, chết la liệt trong khu đô thị
Trước đó, vào sáng 14.11, người dân tại một khu đô thị lớn ở phường Cẩm Thành bất ngờ phát hiện hàng ngàn con giun đất từ dưới lòng đất bò lên mặt cỏ và vỉa hè, cuộn tròn rồi chết la liệt.
Giun bò lên vỉa hè khu đô thị sau đó chết do nắng nóng
ẢNH: Q.T
Ghi nhận tại hiện trường cho thấy giun xuất hiện quanh bãi cỏ rộng hàng trăm mét vuông trước cổng chính khu đô thị. Từng vệt giun dài đặc kín vỉa hè, kéo quanh các lối đi bộ. Đến trưa cùng ngày, phần lớn số giun đã chết khô, tạo thành các mảng đen sẫm loang lổ trên nền gạch.
Người dân cho biết nhiều ngày trước đó thời tiết ổn định, không hề có mưa lớn hoặc biểu hiện bất thường. Tuy nhiên, ngay trong đêm 13.11 và rạng sáng 14.11, giun bắt đầu trồi lên hàng loạt với mật độ dày chưa từng thấy, khiến cư dân lo lắng.
