Rằm tháng giêng hay còn gọi Tết Thượng nguyên, Tết Nguyên tiêu được người Việt coi trọng vì tin rằng "Lễ Phật quanh năm không bằng ngày rằm tháng giêng".
Đầu năm chuẩn bị cúng kiếng thì "đầu xuôi đuôi lọt", người Việt hy vọng một năm mới bình an trong dịp cúng này.
Mâm cúng rằm tháng giêng
TS Dương Hoàng Lộc, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tôn giáo - Đạo đức, Trường ĐH KHXH&NV (Đại học Quốc gia TP.HCM) cho biết, mâm cúng rằm tháng giêng của các gia đình thường có xôi, chè, trái cây, bình hoa; một số gia đình nấu thêm các món ăn để dâng lên cúng Phật, ông bà tổ tiên.
Phật tử, người dân đến chùa đọc kinh ngày rằm tháng giêng
ẢNH: DIỆU MI
Về trái cây trên bàn thờ, người Việt không khắt khe tuyển chọn như mâm ngũ quả của ngày tết, mà mùa nào cúng thức đó, tức là người Nam bộ hay cúng vú sữa, dừa, quýt, bánh ít. Nơi lại chọn cúng trái dưa hấu, trái bưởi tròn đẹp mắt.
Trước đây, người Việt cúng rằm tháng giêng vào buổi sáng, gần trưa ngày 15 âm lịch. Nhưng ngày nay, vì ban ngày bận đi làm nên nhiều người chuyển sang cúng tối.
Theo TS Dương Hoàng Lộc, cúng rằm tháng giêng buổi nào không quan trọng bằng tấm lòng thành kính khi dâng nén nhang lên bàn thờ.
Văn khấn cúng rằm tháng giêng
Theo một số tài liệu, ngày rằm tháng giêng, người Việt thường sắm 2 lễ là: lễ cúng Phật, thần linh và lễ cúng gia tiên. Tại các chùa khi người dân đến dâng lễ, tình nguyện viên cũng hướng dẫn một số bài cúng cơ bản, quan trọng nhất là thành kính, thành tâm.
Văn khấn cúng rằm tháng giêng trên bàn thờ gia tiên dưới đây mang tính chất tham khảo được trích từ cuốn Tìm hiểu phong tục, nghi lễ thờ cúng của người Việt và các bài văn khấn thường dùng của Nhà xuất bản Hồng Đức.
Dịp này, nhiều người cũng đến chùa để nghe quý sư thầy giảng pháp
ẢNH: DIỆU MI
Văn khấn cúng rằm tháng giêng trên bàn thờ gia tiên
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên hậu thổ chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài bản cảnh thành hoàng, ngài bản xứ thổ địa, ngài bản gia Táo quân cùng chư vị tôn thần.
Con kính lạy cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ ti, thúc bá huynh đệ, cô dì, tỉ muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ chúng con là:...
Ngụ tại:...
Hôm nay là ngày rằm tháng giêng năm Ất Tỵ gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con lòng thành, sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài bản cảnh thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh thổ địa, ngài bản gia Táo quân, ngũ phương, long mạch, tài thần. Cúi xin các ngài linh thiêng nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ tổ khảo, tổ ti, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ... nghe lời khẩn cầu, kính mời của con cháu về chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời ông bà tiền chủ, hậu chủ tại về hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành phù hộ độ trì cho gia chung chúng con được vạn sự tôn lành, bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng an bình.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
