Trước đây tôi chưa từng quan tâm đến chuyện hóa đơn tiền điện, chứ đừng nói chi đến tiết kiệm điện. Ngân hàng báo bao nhiêu, tôi chuyển khoản bấy nhiêu. Làm trong ngành truyền thông với đủ dự án gấp gáp, tôi sống giữa thói quen tiện nghi mà chẳng nghĩ ngợi gì, bật đèn, mở điều hòa, cứ thế lặp đi lặp lại.
Thế rồi, dự án viết nội dung cho một công ty kiến trúc đã khiến tôi thay đổi. Nghe thì có vẻ chẳng liên quan gì đến chuyện tiết kiệm điện, nhưng chính từ công việc tưởng chừng đơn giản, chỉ là “làm đẹp câu chữ” cho website, tôi dần có góc nhìn hoàn toàn khác.

Nắng chiều vàng rộm ấm áp chiếu vào góc nhà
Ảnh: PHƯƠNG
Ban đầu, công việc của tôi chỉ là viết lại phần mô tả thiết kế, từ bản vẽ, ảnh phối cảnh, công trình hoàn thiện, đến vài dòng giới thiệu về vật liệu, ánh sáng hay cảnh quan. Nhưng càng làm, tôi càng bị cuốn vào góc nhìn rất thú vị mà các kiến trúc sư dùng để nói về một ngôi nhà. Bên cạnh việc thiết kế “đẹp mắt”, còn phải “sống tốt”. Và trong cái “sống tốt” ấy, ánh sáng và màu sắc giữ vai trò gần như trung tâm.
Từ đó, tôi bắt đầu để ý đến những điều trước kia chưa từng quan tâm, vì sao trần nhà thường sơn trắng, vì sao cửa kính nên xoay về hướng đông thay vì tây? Vì sao nên dùng rèm hai lớp, và vì sao ánh sáng tự nhiên luôn được dẫn dắt tinh tế qua từng khung cửa, nhẹ nhàng phản chiếu lên sàn, tường, rồi lan tỏa khắp không gian?
Từ những điều quan sát được, tôi thử nghiệm trong chính không gian sống của mình. Không rình rang gì, từ vài thay đổi nhỏ, kéo rèm sớm hơn mỗi sáng, dịch bàn làm việc lại gần cửa sổ, thay bóng đèn trắng bằng loại LED ánh sáng ấm, đặt lại chiếc gương để hứng thêm ánh sáng từ ban công.
Một thời gian sau, tôi đổi luôn bộ bàn ghế gỗ đen bằng loại sáng màu “ăn sáng tốt hơn”, như cách các kiến trúc sư vẫn hay nói nửa đùa nửa thật. Tôi dần nhận ra, không gian của mình sáng hơn, dễ chịu hơn và dùng ít điện hơn. Tự nhiên, không gò ép.

Lắp đặt hệ thống chiếu sáng bằng năng lượng mặt trời tại TP.HCM
Ảnh: EVNHCMC
Tiết kiệm điện đâu cần khổ, chỉ cần hiểu
Trong công việc, những kiến trúc sư tôi từng cộng tác luôn tính toán rất kỹ từng gam màu trước mỗi công trình. Cách ánh sáng “đi qua” màu ấy nó phản chiếu, hấp thụ hay lan tỏa như thế nào. Như việc chọn màu ngà thay vì trắng tuyết cho tường, hay đặt sofa ở nơi có bóng đổ nhẹ để tận dụng sự chuyển động tự nhiên của ánh sáng trong ngày.
Gió cũng được “thiết kế”. Không gian được mở ra để đón gió, cho luồng khí lưu thông, giúp mát hơn mà không cần lệ thuộc quá nhiều vào quạt hay điều hòa. Tôi thấy, “sống tiết kiệm” không có nghĩa là cắt giảm hay chịu đựng. Mà học cách quan sát, thấu hiểu và dung hòa với mọi điều.
Là khi ánh sáng đủ, đừng bật đèn. Khi có gió, hãy mở cửa. Màu sắc được dùng khéo léo, ánh sáng tự nhiên sẽ tự biết lan tỏa khắp nhà. Những điều nhỏ bé ấy, lặp lại mỗi ngày, sẽ thay đổi cả thói quen tiêu thụ điện và cảm xúc của cả gia đình.

Sắp xếp lại góc nhà và thường xuyên mở cửa sổ để đón ánh sáng nhiều hơn
Ảnh: PHƯƠNG
Từ một người chẳng nhớ hóa đơn tiền điện là bao nhiêu, tôi dần để ý đến cách ánh sáng rơi lên bức tường mỗi chiều, cách màu rèm ảnh hưởng đến không khí trong phòng mỗi tối, điều tưởng nhỏ bé lại giúp tôi điều chỉnh cuộc sống theo hướng tinh tế, tự nhiên và tiết kiệm điện hơn.
Rồi từ đó, tôi thấy nhà mình... không chỉ sáng hơn, mà còn “sống” hơn, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Và chỉ cần thay đổi cách nhìn về ánh sáng, chọn màu sắc hợp lý, đã có thể giúp ngôi nhà sáng hơn, mát hơn và hóa đơn tiền điện tự nhiên cũng nhẹ đi.
130 triệu đồng tiền thưởng và quà hấp dẫn đang chờ chủ nhân
Tiếp nối thành công của 2 mùa trước, cuộc thi Tiết kiệm điện thành thói quen lần 3 "An toàn - Tiết kiệm kinh nghiệm sẻ chia" năm nay mở rộng thông điệp: Sử dụng điện tiết kiệm, an toàn để ngăn ngừa tai nạn, phòng chống cháy nổ.
Chúng tôi tìm kiếm những câu chuyện chân thật, kinh nghiệm hữu ích, sáng kiến hay từ chính cuộc sống, hộ gia đình, cơ quan - để cùng lan tỏa hành vi sử dụng điện thông minh, bền vững và an toàn.
Thời gian nhận bài: Từ ngày 22.4 đến 22.7.2025.
Gửi bài qua email: [email protected].
Hoặc gửi bưu điện về: Tòa soạn Báo Thanh Niên, 268 - 270 Nguyễn Đình Chiểu, P.Võ Thị Sáu, Q.3, TP.HCM.
(Ghi rõ: Bài viết tham dự cuộc thi Tiết kiệm điện thành thói quen). Thể lệ chi tiết: Xem tại thanhnien.vn
