Tại một phòng trưng bày của bảo tàng hiện nay có đến hàng trăm hiện vật xuất xứ từ triều Nguyễn như: ấn, tiền xu, đồ gốm, đồ đồng, trang phục cung đình, câu đối, trấn phong, đài thờ, tủ thờ, cổ khí… được nhiều người tham quan quan tâm.
Không gian trưng bày được thiết kế trang trọng, ánh sáng nhẹ làm nổi bật từng chi tiết chạm khắc tinh xảo trên các hiện vật triều Nguyễn. Mỗi hiện vật là một lát cắt thời gian – từ bộ ấn tín quyền lực, long bào thêu rồng đến những đồng tiền kẽm mộc mạc...
Những hiện vật triều Nguyễn được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử TP.HCM thu hút sự chú ý của khách tham quan
Ảnh: Phạm Hữu
Theo tài liệu của bảo tàng, đây là những chiếc ấn Hoài Đức Quận Vương được đúc bằng đồng, phần núm là hình con lân trong tư thế ngồi. Chiếc ấn thuộc loại ấn mộc dương với mặt ấn hình vuông đúc nổi 6 chữ Hán theo kiểu chữ hiện trong khung viền
Ảnh: Phạm Hữu
So với những triều đại trước, tiền tệ triều Nguyễn rất phong phú. Ngoài những đồng tiền quen thuộc từ chất liệu đồng và kẽm còn có vàng, bạc. Mỗi đồng tiền được đúc có mang niên hiệu của vua
Ảnh: Phạm Hữu
Pháp lam triều Nguyễn (hay còn gọi Pháp lang) là tên gọi của sản phẩm có cốt bằng đồng (hoặc hợp kim đồng), trên bề mặt được tráng men nhiều màu rồi nung. Pháp lam có nguồn gốc từ châu Âu, sau đó du nhập đến một số nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Nghệ thuật pháp lam phát triển dưới thời Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức và sau đó thất truyền
Ảnh: Phạm Hữu
Đây là những sản phẩm gốm sứ do Việt Nam đặt làm tại các lò gốm danh tiếng ở Trung Hoa nên còn được gọi là đồ sứ "ký kiểu". Vào thời Nguyễn, khi các đoàn sứ bộ đi sứ sang Trung Hoa, ngoài nhiệm vụ chính trị còn kiêm thêm việc đặt làm đồ gốm sứ cho triều đình
Ảnh: Phạm Hữu
Mũ Phốc Đầu (mũ cánh chuồn) là trang phục của quan lại triều Nguyễn. Đi kèm với những bộ triều phục còn có những loại mũ khác nhau như: mũ Kim Quan, mũ Xuân Thu, mũ Phốc Đầu... Trong đó, mũ Phốc Đầu được áp dụng rộng rãi làm mũ triều phục cho bá quan văn võ và một số vị hoàng tử, hoàng thân, tôn thất
Ảnh: Phạm Hữu
Kim khánh, kim bội (hình trái) và sách phong (hình phải) của Phú Bình Công được chế tạo bằng đồng đỏ
Ảnh: Phạm Hữu
Thu hút nhiều người xem nhất tại phòng trưng bày là trang phục cung đình (long bào). Theo điển chế của triều Nguyễn thì trang phục cung đình của hoàng đế, hoàng hậu, hoàng tử, công chúa... có nhiều loại hình khác nhau và chỉ mặc trong những dịp cụ thể. Mỗi loại trang phục lại có những quy định rất chặt chẽ dựa trên các tiêu chí: chất liệu vải, màu sắc, cách may, họa tiết trang trí...
Ảnh: Phạm Hữu
Long bào đại triều của vua thường có màu vàng với hình ảnh 9 con rồng 5 móng dáng vẻ uy nghi cùng với chữ "Vạn Thọ" (75 vở) ở trước ngực áo
Ảnh: Phạm Hữu
Tồn tại và phát triển liên tục qua các triều đại phong kiến Việt Nam, đến thời Nguyễn thì đồ đồng đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật tạo hình và trang trí. Đồ đồng dùng trong cúng tế và nghi lễ là những đồ vật đặt trên bàn thờ, bài trí nơi tôn miếu, dùng cho việc thờ tự, cúng tế như: chân đèn, lư hương, đỉnh xông trầm...
Ảnh: Phạm Hữu
Bên cạnh những lò gốm của triều đình chuyên sản xuất gạch ngói, gạch trang trí để phục vụ cho việc xây dựng kinh thành Huế, ở các địa phương cũng tồn tại nhiều làng gốm đáp ứng nhu cầu của người dân
Ảnh: Phạm Hữu
Trong khi đó, đồ gỗ thời Nguyễn không những là loại chất liệu quan trọng dùng cho nhu cầu xây dựng kiến trúc cung đình mà còn được sử dụng rất phổ biến trong việc tạo tác các sản phẩm phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt, trang trí và thờ cúng. Bên cạnh phong cách truyền thống, những đồ gỗ được sử dụng trong cung đình hoặc tầng lớp quý tộc, thượng lưu còn có sự ảnh hưởng của phong cách Trung Hoa và phương Tây qua các đề tài trang trí
Ảnh: Phạm Hữu
Giữa phòng trưng bày là sập và bức bình phong được làm bằng gỗ quý
Ảnh: Phạm Hữu
Bức bình phong thường được đặt để che trước cửa nhằm chắn gió, che khuất tầm nhìn trực diện từ cổng vào. Theo hồ sơ của bảo tàng thì bình phong này do đô đốc hải quân Pháp tên là Douguest tặng cho Viện Bảo tàng Quốc gia Việt Nam tại Sài Gòn năm 1956
Ảnh: Phạm Hữu
Bức bình phong có dạng tam quan với 3 cánh và được chạm khắc tỉ mỉ. Trọng tâm của bức bình phong thể hiện cảnh buổi yến tiệc, ở giữa là người phụ nữ trong trang phục đại triều, đầu đội mũ, cổ đeo thẻ bài, ngồi trên ngai
Ảnh: Phạm Hữu
