Giữa lòng “thành phố hoa hồng” Đồng Hới (Quảng Bình), 3 ngôi nhà cổ trăm tuổi vẫn được gìn giữ gần như nguyên vẹn, là nơi lưu giữ hàng trăm cổ vật quý hiếm. Không chỉ mang giá trị kiến trúc nhà rường truyền thống, đây còn là những “bảo tàng sống” góp phần bảo tồn di sản văn hóa và thu hút du khách yêu thích lịch sử – kiến trúc.
Tại P.Hải Thành (TP.Đồng Hới, Quảng Bình), ngôi nhà cổ mà ông Phan Xuân Hải (50 tuổi) đang cư ngụ được xây dựng từ thế kỷ 19, tính đến nay đã trải qua 4 thế hệ, gìn giữ gần như nguyên vẹn bởi tấm lòng và sự trân trọng của hậu duệ trong dòng tộc.
Nhìn từ trên cao, ngôi nhà cổ của ông Hải trông khá bình dị
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Ông Hải là con út trong gia đình có 8 người con. Ông từng làm trong ngành bưu điện rồi rẽ sang kinh doanh hải sản. Ngôi nhà có từ thời ông cố. "Hiện nay tôi đang sinh sống trong ngôi nhà rường truyền thống của ông bà để lại. Ông bà để lại, mình phải nâng niu từng chút. Ngày xưa ông bà giữ được thì mình giữ được", ông Hải nói.
Bên trong ngôi nhà của ông Hải là cả một kho tàng ký ức
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Với ước mong giữ gìn ngôi nhà cho con cháu sau này, ông Hải thường xuyên lau chùi, chăm sóc các đồ vật
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Không gian bên trong ngôi nhà cổ trăm tuổi
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Những đồ vật lâu đời, giá trị
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Ông Hải cho biết, ngày xưa chỉ có những gia đình quyền quý mới đúc được chiếc chuông như nhà ông đang sở hữu
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Các cổ vật được ông Hải cất giữ trong tủ kính, lâu lâu lại đem ra ngắm nghía
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Một cổ vật quý
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Một bộ mâm bằng đồng còn lưu giữ
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Con trai ông Hải trong ngôi nhà xưa
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Căn nhà nơi ông Hải và gia đình đang sống được dựng bằng gỗ chua và gỗ gõ, thiết kế 3 gian 2 chái, lối kiến trúc đặc trưng của nhà rường truyền thống miền Trung. Điều đặc biệt là bên trong nhà vẫn còn lưu giữ từ 500 - 700 món đồ cổ, gồm các hiện vật thờ tự, đồ gốm, đồ đồng, tranh thêu, bàn ghế khảm trai, hoành phi, câu đối từ thời Nguyễn.
Trong khi đó, nằm nép mình trên bán đảo Bảo Ninh, nơi ông Nguyễn Quý Đồng cùng mẹ già 94 tuổi sinh sống, có ngôi nhà rường hơn 140 năm. Ngôi nhà xây dựng từ thời ông nội của ông Đồng, một nhà Nho dạy chữ Hán.
Ông Đồng và mẹ 94 tuổi sống trong gian nhà cổ 140 tuổi
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Ông Đồng cho biết nhờ gìn giữ được nhà cổ mà gia đình nhận được nhiều phúc phần của tổ tiên.
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Căn nhà không chỉ là nơi cư ngụ mà còn là chốn linh thiêng, nơi che chở gia đình qua bao năm tháng chiến tranh. Đến giờ, không biết bao nhiêu người ngỏ ý mua lại ngôi nhà với giá rất cao, nhưng ông một mực từ chối.
Bên trong căn nhà vẫn còn bộ bàn ghế cổ, các tấm hoành phi, câu đối, đồ thờ cúng... Tất cả như chưa từng bị thời gian "chạm" tới.
Một người khác cũng góp phần lặng thầm giữ lại những mái nhà rường cổ quý giá ở TP.Đồng Hới, đó là ông Phan Đức Hòa, 72 tuổi, Chủ nhiệm CLB UNESCO nghiên cứu sưu tầm cổ vật Quảng Bình.
Gian nhà cổ của ông Hòa đang sinh sống hết sức đẹp mắt
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Để có được cơ ngơi này, ông Hòa đã phải dành rất nhiều thời gian và công sức
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Ông Hòa tận hưởng những giây phút thư thái bên trong ngôi nhà
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Mỗi đồ vật trong nhà đều có những ý nghĩa riêng với ông Hòa
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Quê gốc ở xã An Thủy (H.Lệ Thủy), ông Hòa lớn lên cùng với căn nhà rường truyền thống. Sau này, khi đã trải qua đời lính, đời cán bộ, ông vẫn đau đáu: làm sao để giữ lại ký ức ấy.
Căn nhà ông Hòa hiện nay không chỉ là nơi sinh hoạt gia đình mà còn là một “bảo tàng sống” với hàng trăm hiện vật cổ, từ tủ thờ, bàn ghế, tranh ảnh đến các món đồ gia dụng xưa
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Là người có kiến thức sâu, ông Hòa am hiểu nguồn gốc, lịch sử của những món đồ mình dày công sưu tầm
ẢNH: NGUYỄN PHÚC
Ông Hòa hiện cũng phục chế 1 ngôi nhà rường để sinh sống. Căn nhà ông Hòa hiện nay không chỉ là nơi sinh hoạt gia đình, mà còn là một "bảo tàng sống" với hàng trăm hiện vật cổ, từ tủ thờ, bàn ghế, tranh ảnh đến các món đồ gia dụng xưa. Người dân, học sinh, du khách trong và ngoài tỉnh thường đến tham quan, trò chuyện với ông về lịch sử, về cái đẹp của kiến trúc nhà rường.
