Sức hút của Đông Dương
Bộ phim Pháp Đông Dương (1992) có lẽ là trải nghiệm điện ảnh thúc đẩy du lịch mạnh mẽ nhất đối với ngành "công nghiệp không khói" của VN. Khi tác phẩm này được công chiếu, lượng du khách nước ngoài, đặc biệt là khách Pháp, thăm vịnh Hạ Long tăng đột biến. Khách hạng sang còn có nhu cầu đặt phòng 208 ở khách sạn Hạ Long 1 - nơi minh tinh Catherine Deneuve của Đông Dương lưu trú trong lúc quay phim tại đây. Phim trường Vụng Oản cũng được nhiều khách ghé thăm. Mặc dù vậy, sau nhiều năm vật đổi sao dời, hiện tại phim trường này hầu như bị lãng quên.
Đông Dương đã thúc đẩy quảng bá du lịch Hạ Long
ẢNH: TL
Nhiều năm sau Đông Dương, VN lại đón khách đến làm phim bom tấn Kong: Skull Island, lần này là người Mỹ. Ninh Bình xuất hiện trong phim qua 3 địa điểm: khu bảo tồn thiên nhiên đầm Vân Long, Tam Cốc - Bích Động và khu du lịch sinh thái Tràng An. Núi non hùng vĩ, sông nước êm đềm và hệ thống hang động tuyệt đẹp là những hình ảnh xuất hiện trong tác phẩm. Mặc dù vậy, do liên quan đến di sản thế giới Tràng An, phim trường của Kong: Skull Island (2017) với nhiều lều cỏ đã phải tháo dỡ để đảm bảo các cam kết bảo tồn với UNESCO.
Bên cạnh những bộ phim nước ngoài, điện ảnh trong nước cũng có nhiều tác phẩm giúp thúc đẩy du lịch. Một Huế mộng mơ với tinh hoa ẩm thực được Gái già lắm chiêu giới thiệu. Huế cũng trở nên "nóng" hơn sau Mắt biếc - khách tham quan đổ đến thăm cây cô đơn, trường Đo Đo qua các photo tour, những bức ảnh check-in. Tuy nhiên, xu hướng này giờ đây đã không còn nữa. Huế hiện vẫn tiếp tục thu hút khách đến các điểm du lịch, có nhiều photo tour; song phần lớn là các tour gắn với lăng tẩm…
Trong khi đó, du lịch Phú Yên đi liền với cú hích Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh. "Cho tới giờ các đơn vị du lịch vẫn đưa hoa vàng, cỏ xanh vào sản phẩm của mình", chuyên gia Nguyễn Tiến Đạt đánh giá. Mặc dù vậy, theo ông Đạt, điều thú vị ở Phú Yên là còn có những điều khác hấp dẫn hơn. "Tôi đã đến nơi quay Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, thì nó rộng và không đẹp như trên phim, không hấp dẫn như trên phim", ông Đạt nói và cho biết thêm: "Phim bom tấn sẽ giúp thu hút nhiều khách nước ngoài còn phim Việt sẽ giúp thu hút khách du lịch nội địa. Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh thu hút khách đến với Phú Yên. Đất rừng phương Nam thu hút mọi người đến với Rừng tràm Trà Sư…".
Phim trường Kong: Skull Island
ẢNH: TL
Cần chiến lược dài hơi và sự nhạy bén của địa phương
Sau khi một bộ phim quay xong và nếu phát hành thành công, phim trường có thể được giữ lại và đưa vào khai thác du lịch. Tuy nhiên cơ hội này dường như chưa được quan tâm đúng mức.
Mới nhất, những người làm phim Mưa đỏ - bộ phim kể câu chuyện thành cổ Quảng Trị, đã không thể tặng lại phim trường cho địa phương. Đây cũng là câu chuyện thu hút thảo luận sôi nổi trên mạng xã hội. Theo đó, có ý kiến cho rằng việc bảo trì phim trường sẽ khó khăn do tình hình mưa bão đặc thù nơi thành cổ.
Cũng có ý kiến cho rằng thành cổ Quảng Trị thật vẫn còn đó thì công chúng chưa chắc thích thăm "cảnh dựng". Mặc dù vậy, khi Mưa đỏ đã trở thành một dấu mốc lịch sử cho dòng phim chiến tranh thì câu chuyện làm phim cũng là một phần trong câu chuyện của di tích. Chính vì thế, hoàn toàn có thể nghĩ đến việc biến câu chuyện về hành trình của Mưa đỏ thành một nội dung trong tuyến tham quan chiến trường xưa. Chẳng hạn, tại sao không nghĩ đến việc làm một phim ngắn về hậu trường Mưa đỏ để giới thiệu tại đây, hoặc thiết kế những game trải nghiệm âm nhạc trong phim, vốn đang gây xúc động mạnh cho công chúng? Mưa đỏ vốn sinh ra không phải để quảng bá du lịch, nhưng nếu người làm văn hóa du lịch tận dụng được cơ hội thì sẽ mang lại ảnh hưởng rất tích cực.
Dự án Love in Vietnam hợp tác với Ấn Độ được kỳ vọng sẽ giúp quảng bá du lịch VN
ẢNH: BỘ VH-TT-DL
Cũng theo chuyên gia Nguyễn Tiến Đạt, ông đánh giá rất cao việc Bộ VH-TT-DL có chiến lược thu hút các đoàn phim quốc tế đến VN. "Bộ có hoạt động xúc tiến, giới thiệu điểm đến điện ảnh với thị trường Mỹ, với Hollywood. Từ đặt vấn đề hợp tác, có thể sẽ có những bộ phim được viết cho bối cảnh ở VN. Điều đó cũng cần thời gian chứ không thể ngay được, có thể một vài năm mới có quả ngọt. Nhưng đầu tiên đó là bước mình chủ động", ông Đạt nói.
Chuyên gia này chỉ ra bản thân phim Kong: Skull Island cũng do Công ty Chua me đất (Oxalis Adventure) chủ động mời đoàn phim về VN. Trên thực tế, tại Tân Hóa (Quảng Trị) - bối cảnh của Kong: Skull Island, năm 2023, Oxalis Adventure mở tour mạo hiểm "Khám phá ngôi nhà của Kong bằng mô tô địa hình 4 bánh". Như vậy, có sản phẩm cụ thể sau phim là điều rất quan trọng. Kong: Skull Island được quay năm 2016, và cho tới 7 năm sau, một tour du lịch giàu sức thu hút mới từ hiệu ứng của nó vẫn được tổ chức. Rõ ràng, ở đây, tầm nhìn và sự nhanh nhạy của người làm du lịch cũng như của địa phương là hết sức cần thiết.
