Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức, cơ sở vật chất, trang thiết bị của các bệnh viện (BV) được đầu tư, nhiều kỹ thuật, công nghệ y học tiên tiến được áp dụng trong khám chữa bệnh (KCB). Khả năng tiếp cận với dịch vụ y tế của người dân được cải thiện. Điều này góp phần cứu chữa nhiều bệnh nhân (BN) mắc bệnh nặng, bệnh hiểm nghèo mà trước đây chưa cứu chữa được hoặc phải đi nước ngoài.
Vì sao quá tải tuyến trên?
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, hệ thống KCB tại VN vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, bất cập, thách thức. Đó là mô hình bệnh tật kép (bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm). Nguồn lực đầu tư cho y tế tuy có tăng, nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu; số giường bệnh/vạn dân thấp hơn so với các nước trong khu vực. nhân lực y tế cho lĩnh vực KCB còn thiếu so với định mức biên chế và nhu cầu thực tế. Phân bố nhân lực y tế không đồng đều, cán bộ có tay nghề cao thường tập trung chủ yếu ở thành thị, các vùng KT-XH phát triển, tình trạng thiếu nhân lực y tế phổ biến ở nhiều địa phương.
Một ca phẫu thuật tại Bệnh viện H.Củ Chi. Hiện bệnh viện này gần như tự chủ các kỹ thuật cao, thu hút cả bệnh nhân các tỉnh lân cận như Bình Dương đến khám chữa bệnh
ẢNH: DUY TÍNH
Mặt khác, nhiều kỹ thuật y học cao đã triển khai nhưng không đồng đều, chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn và các BV tuyến T.Ư. Còn ở tuyến dưới, vùng sâu, vùng xa có chất lượng dịch vụ y tế thấp hơn so với vùng kinh tế phát triển, khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao của người dân hạn chế.
Từ những nguyên nhân trên đã dẫn đến một số hạn chế: Đó là sự mất cân bằng trong chăm sóc sức khỏe giữa nông thôn và thành thị, giữa trung tâm thành phố và các tỉnh xa trung tâm. Giảm sút sự tin tưởng của BN về dịch vụ KCB tại tuyến cơ sở, BN phải vượt tuyến đi xa thay vì có thể ở địa phương để được chẩn đoán và điều trị sớm hơn, cũng như giảm chi phí đi lại, ăn ở và thời gian cho BN.
Mặt khác, việc BN lên tuyến trên đã gây quá tải cho các BV tuyến T.Ư và các BV lớn ở Hà Nội, TP.HCM, Cần Thơ, Huế. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng chăm sóc sức khỏe BN tại chính các BV đó.
Giải pháp bệnh viện vệ tinh
Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng để giải quyết những hạn chế trên, cần có những giải pháp căn cơ lâu dài, là những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng điều trị ở tuyến cơ sở, như tăng cường số lượng, chất lượng nhân lực y tế; đầu tư về cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế; và đề án BV vệ tinh được đúc kết từ sự thành công, kinh nghiệm của các đề án đã thực hiện trước đó.
Mục tiêu của đề án BV vệ tinh tăng cường năng lực KCB cho các tuyến cơ sở là các BV vệ tinh. Trong đó, BV hạt nhân là các BV thuộc tuyến T.Ư như Bạch Mai, Hữu Nghị Việt Đức, Chợ Rẫy, T.Ư Cần Thơ... và một số BV có chất lượng KCB cao ở các thành phố lớn.
Các hoạt động trong đề án bao gồm: khảo sát tư vấn hoạt động cho y tế cơ sở; đào tạo lý thuyết và kỹ năng lâm sàng; chuyển giao kỹ thuật; tham gia KCB, hội chẩn, tư vấn chuyên môn những cho những trường hợp ca bệnh nặng, bệnh khó hoặc bệnh phức tạp. Ưu tiên chuyển giao các chuyên khoa về ung bướu, tim mạch, ngoại chấn thương, sản và nhi. Mô hình BV phát triển và có nhiều hình thức phù hợp cho từng địa phương. Đề án không chỉ là những BV công lập mà còn ở các BV ngoài công lập.
Bác sĩ Bệnh viện đa khoa khu vực Hóc Môn đang học kỹ thuật điều trị can thiệp mạch máu não tại Bệnh viện Nhân dân 115
ẢNH: D.T
TS Nguyễn Tri Thức nhận định, qua đánh giá kết quả cho thấy đề án BV vệ tinh mà Chính phủ, Bộ Y tế đang triển khai thực hiện là phù hợp với tình hình hiện tại và xu thế phát triển của ngành y tế. Đề án BV vệ tinh bước đầu đã mang lại chất lượng điều trị cho các BV tuyến cơ sở. Nâng cao kỹ năng thực hành lâm sàng, khả năng điều trị các BN nặng, phức tạp và ngày càng tiến bộ hơn. Nhiều kỹ thuật khó, vượt khả năng tuyến huyện, tuyến tỉnh mà trước đây phải chuyển tuyến trên đã được triển khai tại các BV tuyến cơ sở. Số BN KCB tại các địa phương tăng lên rõ rệt, người dân đã tin tưởng nhiều hơn đối với các BV tuyến cơ sở. Đặc biệt, hiệu quả kinh tế cho người dân là rất rõ rệt, không phải lãng phí những chi phí không đáng có.
