Thạc sĩ - bác sĩ Võ Thị Tố Hi, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Gia An 115 (TP.HCM), giải đáp: Dầu cá omega-3 là nhóm axit béo không no thiết yếu, cơ thể không tự tổng hợp được mà phải lấy từ thực phẩm. 3 loại phổ biến là ALA (alpha-linolenic axit) từ thực vật, EPA (eicosapentaenoic axit) và DHA (docosahexaenoic axit) có nhiều trong các loại cá như cá hồi, cá thu, cá mòi.
Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA), bổ sung omega-3 giúp giảm triglycerid máu, ổn định nhịp tim, cải thiện độ đàn hồi mạch máu và giảm nhẹ huyết áp. Một số nghiên cứu còn cho thấy omega-3 có thể giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch ở người có nồng độ mỡ máu cao.
Không chỉ tốt cho tim, omega-3 còn hỗ trợ phát triển trí não và thị lực ở thai nhi, cải thiện khả năng tập trung, giảm viêm khớp dạng thấp và hỗ trợ sức khỏe tâm thần ở người lớn tuổi.
"Omega-3 không phải là thuốc, nhưng là một dưỡng chất quan trọng giúp duy trì sức khỏe tim mạch, não bộ và thị giác. Tuy nhiên, hiệu quả chỉ đạt được khi dùng đúng liều, đúng người, và kết hợp với chế độ ăn lành mạnh", bác sĩ Tố Hi nhấn mạnh.
Omega-3 không phải là thuốc, nhưng là một dưỡng chất quan trọng giúp duy trì sức khỏe tim mạch, não bộ và thị giác. Tuy nhiên, hiệu quả chỉ đạt được khi dùng đúng liều, đúng người, kết hợp với chế độ ăn lành mạnh
Ảnh: AI
Có phải ai cũng nên uống dầu cá omega-3?
Không phải ai cũng cần uống dầu cá. Nếu bạn ăn cá biển 2-3 lần mỗi tuần, cơ thể đã nhận đủ lượng omega-3 cần thiết. Việc bổ sung thêm có thể không mang lại lợi ích rõ rệt.
Ngược lại, người ít ăn cá, người bị rối loạn lipid máu, bệnh tim mạch, viêm khớp dạng thấp, hoặc phụ nữ mang thai và cho con bú có thể được khuyên bổ sung thêm. Theo khuyến cáo của EFSA (Cơ quan An toàn thực phẩm châu Âu), phụ nữ mang thai cần khoảng 200-300 mg DHA/ngày để hỗ trợ phát triển não và thị giác của thai nhi.
Tuy nhiên, việc bổ sung cần được cá nhân hóa, dựa trên chế độ ăn, tình trạng sức khỏe và hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Cần ăn bao nhiêu trứng để giảm mỡ mà không tăng cholesterol?
Những ai cần lưu ý khi uống dầu cá?
Dầu cá có thể ảnh hưởng đến quá trình đông máu. Vì vậy, người đang dùng thuốc chống đông (warfarin, aspirin), thuốc statin hoặc chuẩn bị phẫu thuật nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Ngoài ra, người dị ứng hải sản hoặc có rối loạn tiêu hóa mạn tính (viêm loét đại tràng, bệnh Crohn) cũng nên thận trọng. Khi dùng liều cao kéo dài, một số người có thể gặp ợ tanh, buồn nôn hoặc tiêu chảy nhẹ.
"Liều cao không đồng nghĩa hiệu quả hơn. Dầu cá chỉ phát huy lợi ích khi dùng đúng nhu cầu và theo dõi định kỳ, đặc biệt nếu sử dụng lâu dài", bác sĩ Tố Hi lưu ý.
Uống dầu cá liên tục quanh năm được không, hay cần ngắt quãng?
Hiện không có bằng chứng khoa học nào bắt buộc phải ngắt quãng khi uống dầu cá, nhưng cũng không nên dùng quanh năm nếu chế độ ăn đã đủ omega-3.
Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ, liều bổ sung an toàn dao động 250-2000 mg EPA + DHA/ngày, tối đa 3 g/ngày. Ở mức này, dầu cá hầu như không làm tăng nguy cơ chảy máu, trừ khi người dùng đang điều trị thuốc chống đông hoặc có bệnh lý nền liên quan.
Người ăn ít cá có thể bổ sung đều đặn quanh năm ở liều thấp.
Ngược lại, nếu bạn ăn cá béo thường xuyên, có thể chỉ cần dùng ngắn hạn 1-3 tháng/năm, đặc biệt trong giai đoạn căng thẳng, ăn uống kém hoặc phục hồi sau bệnh.
Với người có bệnh tim mạch, rối loạn lipid máu hoặc viêm khớp dạng thấp, bác sĩ có thể chỉ định bổ sung lâu dài nhưng cần kiểm tra định kỳ triglycerid, men gan và tình trạng đông máu để đảm bảo an toàn.
Chọn dầu cá thế nào cho đúng và an toàn?
Nên chọn sản phẩm dầu cá tinh chế, có chứng nhận kiểm định uy tín như USP, NSF, IFOS, giúp giảm nguy cơ oxy hóa và tồn dư kim loại nặng. Bảo quản sản phẩm nơi mát, tránh ánh sáng trực tiếp để tránh biến chất.
"Không phải ai cũng cần uống dầu cá quanh năm. Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể, duy trì chế độ ăn lành mạnh với cá béo, hạt và rau củ. Dầu cá chỉ là phần hỗ trợ, không thay thế cho lối sống khoa học", thạc sĩ - bác sĩ Võ Thị Tố Hi khuyến nghị.
Bạn đọc có thể đặt câu hỏi cho chuyên mục Bác sĩ 24/7 bằng hình thức nhập bình luận bên dưới bài hoặc gửi qua email: [email protected].
Câu hỏi sẽ được chuyển đến các bác sĩ, chuyên gia... để trả lời cho bạn đọc.
