Ngày 11.12, Thuế tỉnh Đồng Nai có Công văn 8073/DON-QLDN1 về việc xuất hóa đơn đối với nghiệp vụ bán ngoại tệ cho ngân hàng.
Thuế tỉnh Đồng Nai nhận được thắc mắc của Công ty TNHH SPE Vina về vấn đề trên. Đơn vị này kết luận, trường hợp công ty bán ngoại tệ cho ngân hàng thì phải lập hóa đơn theo quy định tại điểm a khoản 3 điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung khoản 1 điều 4 Nghị định 123/2020/NĐ-CP).
Cơ quan thuế hướng dẫn doanh nghiệp (không có chức năng kinh doanh ngoại tệ) phải lập hóa đơn khi bán ngoại tệ cho ngân hàng là không phù hợp quy định
ẢNH: NGỌC THẮNG
Cần xem xét bản chất của sự việc
Nội dung trả lời của Thuế tỉnh Đồng Nai ngay sau đó gây ra nhiều băn khoăn. Trên một số diễn đàn về thuế, kế toán, nhiều ý kiến trao đổi, bình luận về tính hợp lý của hướng dẫn.
Trao đổi với Thanh Niên, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas, phân tích, về mặt quy định, khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn để giao cho người mua.
Tuy nhiên, cần xem xét bản chất sự việc. Liệu hành vi bán ngoại tệ của doanh nghiệp có thực sự là bán hàng hóa để phải lập hóa đơn theo quy định không?
Đối với ngân hàng hoặc các tổ chức được cấp phép kinh doanh ngoại tệ, ngoại tệ có thể là hàng hóa. Khi bán ngoại tệ, những tổ chức này cần lập hóa đơn theo quy định. Nhưng với doanh nghiệp, ngoại tệ chỉ là phương tiện thanh toán. Việc doanh nghiệp bán ngoại tệ là hành vi quy đổi sang một phương tiện thanh toán khác, không phải kinh doanh hàng hóa.
Do đó, việc cơ quan thuế hướng dẫn doanh nghiệp (không có chức năng kinh doanh ngoại tệ) phải lập hóa đơn khi bán ngoại tệ cho ngân hàng là không phù hợp quy định hiện hành.
Luật sư Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và tư vấn thuế Trọng Tín, Ủy viên thường trực Hội Tư vấn thuế Việt Nam, cũng lập luận: điểm a khoản 3 điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP quy định rất rõ, khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, người bán phải lập hóa đơn để giao cho người mua.
Cạnh đó, theo điều 5 Thông tư 219/2013/TT-BCT: tổ chức, cá nhân nhận các khoản thu về bồi thường bằng tiền (bao gồm cả tiền bồi thường về đất và tài sản trên đất khi bị thu hồi đất theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền), tiền thưởng, tiền hỗ trợ, tiền chuyển nhượng quyền phát thải và các khoản thu tài chính khác đều không phải kê khai, tính nộp thuế giá trị gia tăng.
"Với doanh nghiệp, việc thu ngoại tệ, sau đó buộc phải bán lại cho ngân hàng là một nghiệp vụ tài chính. Đây không được coi là giao dịch mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, không phải thực hiện lập hóa đơn, chỉ cần có chứng từ thu - chi", ông Được nói.
Lo hướng dẫn không nhất quán, phạt không phù hợp
Điều 1 Nghị định 70/2025/NĐ-CP quy định: "Đối với hoạt động đại lý đổi ngoại tệ, hoạt động cung ứng dịch vụ nhận và chi, trả ngoại tệ của tổ chức kinh tế của tổ chức tín dụng, thời điểm lập hóa đơn là thời điểm đổi ngoại tệ, thời điểm hoàn thành dịch vụ nhận và chi trả ngoại tệ...".
Nhiều doanh nghiệp lo ngại về các hướng dẫn không nhất quán của cơ quan thuế
ẢNH: NGỌC THẮNG
Ông Tuấn phân tích, theo hướng dẫn này, chỉ hoạt động đại lý đổi ngoại tệ, hoạt động cung ứng dịch vụ nhận và chi, trả ngoại tệ của tổ chức kinh tế của tổ chức tín dụng mới phải lập hóa đơn. Doanh nghiệp không có chức năng kinh doanh ngoại tệ, không thuộc trường hợp được hướng dẫn này.
"Thực tế, từ trước đến nay, doanh nghiệp khi bán ngoại tệ đều không xuất hóa đơn và cơ quan thuế không làm khó doanh nghiệp. Việc cơ quan thuế Đồng Nai có hướng dẫn trái ngược, thậm chí có cơ quan thuế phạt doanh nghiệp không lập hóa đơn, gây hoang mang.
Doanh nghiệp không ngại lập hóa đơn nếu quy định yêu cầu. Điều lo ngại là các hướng dẫn không nhất quán và các khoản phạt không phù hợp quy định, gây khó khăn trong quá trình tuân thủ chính sách thuế", ông Tuấn nhấn mạnh.
