Chủ vườn khóc ròng
Ngày 8.12, nước lũ đã rút nhưng nhiều vườn thanh long tại xã Hàm Liêm, Hàm Thuận và P.Hàm Thắng (tỉnh Lâm Đồng) vẫn ngập trong nước. Bà Lê Thị Lài, một chủ vườn thanh long tại khu vực này, cho biết hơn 350 trụ trong vườn nhà bà hiện vẫn còn ngập khoảng một phần ba thân trụ. "Gia đình tôi đang cải tạo đất để chuẩn bị chong đèn cho vụ tết, không ngờ lũ lại về thêm lần nữa, chắc chắn tết này trắng tay", bà Lài xót xa nhìn vườn thanh long, nói.
Người trồng thanh long lội nước thu hoạch gấp để chạy lũ
ẢNH: T.L
Ông Nguyễn Văn Sỹ, 56 tuổi, trú tại thôn Kim Bình, P.Hàm Thắng, cũng cho biết tuần trước gia đình ông vừa bón phân thúc cho gần 400 trụ thanh long để chuẩn bị chong đèn cho vụ tết, nhưng lũ lại tràn về trong 2 ngày 3 - 4.12 khiến vườn ngập úng và khả năng sẽ trắng tay ngay trước kỳ thu hoạch tết.
Theo thống kê của UBND xã Hàm Thắng, trận lũ vừa qua gây ngập hơn 520 ha cây trồng, trong đó có hơn 100 ha thanh long bị thiệt hại nặng. Khoảng 2 tuần nay, giá thanh long tăng chóng mặt, thương lái tìm mua khắp nơi nhưng không có nhiều vườn còn hàng để bán. "Hiện nay giá thanh long bọn tôi chào mua tại vườn là 27.000 đồng/kg, hàng đẹp có thể lên đến 30.000 đồng/kg, nhưng xung quanh đều là nước, vườn nào cũng bị thiệt hại nặng nề. Thời điểm cuối năm nhu cầu tiêu thụ thanh long rất cao, nhất là tại thị trường Trung Quốc, nhưng năm nay chắc là sẽ thiếu hụt vì không sản xuất kịp", một thương nhân thu mua thanh long tại Lâm Đồng cho biết.
Trong khi đó, tại khu vực các xã Mỹ Sơn, Ninh Phước, Vĩnh Hải (Khánh Hòa), hai loại cây trồng chủ lực là nho và táo hầu hết đều bị nhấn chìm, hư hại nghiêm trọng. Thiệt hại này đang đe dọa trực tiếp đến vụ thu hoạch tết sắp tới và ảnh hưởng lâu dài tới người dân, để lại bùn đất, cây cối héo úa và nguy cơ mất trắng toàn bộ vốn liếng sau nhiều năm gây dựng.
Tại thôn Phú Thủy, xã Mỹ Sơn, ông Huỳnh Công Trường (60 tuổi), chủ vườn táo hơn 7.000 m² đang trong giai đoạn kinh doanh ổn định, đã hoàn toàn bị hư hại. Ông Trường kể sau trận lũ kinh hoàng, rác thải và đất cát tấp vào gốc cây quá dày, bồi lấp mặt vườn khiến cây bị úng, không thể cứu được. Hơn 400 gốc táo đang chuẩn bị cho vụ tết đã bị nước lũ nhấn chìm, thiệt hại khoảng 350 - 400 triệu đồng.
Tại khu vực dọc sông Cái Phan Rang, người dân hầu hết đều sống bằng nghề trồng nho, bắp, táo…; trong đó có nhiều hộ là người dân tộc thiểu số, đã gần như trắng tay khi vườn bị sập, ngập úng, và mất khả năng tái thiết; rất cần có chính sách hỗ trợ kịp thời để tái sản xuất, ổn định cuộc sống và có cơ hội phục hồi kinh tế trước vụ tết.
Theo Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật Khánh Hòa, đợt mưa lũ vừa qua đã ảnh hưởng đến trên 15.533 ha cây trồng tại 54 xã, phường toàn tỉnh; trong đó táo 280 ha và nho trên 264 ha, là những cây trồng có giá trị kinh tế cao, bị ảnh hưởng nặng nề.
Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xuất ngân sách T.Ư năm 2025 với tổng số tiền trên 6.800 tỉ đồng để hỗ trợ các địa phương bị thiệt hại, nhằm bảo đảm nguồn kinh phí khẩn cấp đáp ứng các yêu cầu trong công tác khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ. Về các chính sách liên quan đến thuế phí và chính sách hỗ trợ cho những tổ chức, DN, người dân bị ảnh hưởng do thiên tai lũ lụt, lãnh đạo Bộ Tài chính sẽ xem xét giãn thuế và gia hạn thời gian nộp thuế. Bên cạnh đó, luật Thuế thu nhập DN cũng có quy định là DN được tính chi phí thiệt hại bất khả kháng do thiên tai bão lũ vào chi phí hợp lý, hợp lệ của DN. Với các DN, tổ chức, cá nhân bị thiệt hại sẽ được tạo điều kiện thuận lợi nhất và nhanh nhất để bồi hoàn cho các DN, tổ chức, cá nhân tham gia bảo hiểm theo hợp đồng. Ngoài ra, Bộ Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ NN-MT và các địa phương bị thiệt hại để có những giải pháp tài chính khác nhằm khôi phục hạ tầng kinh doanh, tăng khả năng chống chịu thiên tai xảy ra trong tương lai, giảm nhẹ thiệt hại của người dân, DN.
Nỗ lực khắc phục thiệt hại
Theo báo cáo của Cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật, sau các đợt bão lũ vừa qua, tỉnh Đắk Lắk ghi nhận tổng diện tích thiệt hại lớn nhất với 68.687 ha; Gia Lai cũng chịu thiệt hại đáng kể với tổng diện tích khoảng 21.564 ha; Khánh Hòa thiệt hại với tổng diện tích gần 14.778 ha; Lâm Đồng 4.381 ha; Quảng Ngãi 4.149 ha và TP.Đà Nẵng thiệt hại 112 ha.
Một chủ vườn nho ở Phan Rang thất thần vì mất trắng mùa thu hoạch tết
ẢNH: THANH LÝ
Ngay từ cuối tháng 11, nhiều cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp (DN) đã nhanh chóng bắt tay hỗ trợ người dân bị thiệt hại do bão lũ nhanh chóng ổn định sản xuất. Đơn cử như Tổng công ty Phân bón dầu khí Cà Mau (PVCFC) đã triển khai hỗ trợ tặng phân bón miễn phí và tư vấn kỹ thuật tại nhiều vùng trồng lúa, rau màu và cây công nghiệp bị ảnh hưởng. Các kỹ sư nông nghiệp của PVCFC trực tiếp hướng dẫn bà con xử lý đất sau ngập úng; sử dụng phân bón hợp lý…Hay Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản VN (VASEP) đã vận động hội viên ủng hộ các tỉnh miền Trung khắc phục hậu quả bão lũ với tổng số tiền tiếp nhận hơn 2,4 tỉ đồng. Theo Bộ NN-MT, các DN và đoàn thể đã vào cuộc hỗ trợ các tỉnh trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản, nông nghiệp với kinh phí khoảng trên 50 tỉ đồng, cung cấp giống cây trồng, hóa chất, vắc xin, giống vật nuôi, thủy sản.
Bộ NN-MT cũng đã chỉ đạo các tỉnh đẩy mạnh sản xuất giống để cung ứng ra thị trường, những tỉnh có điều kiện thuận lợi sẽ tập trung thúc đẩy tăng trưởng, còn những tỉnh bị ảnh hưởng sẽ nhanh chóng phục hồi.
Trao đổi với PV Thanh Niên, một lãnh đạo Cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật cho biết: Trong tháng 12 các tỉnh duyên hải Nam Trung bộ và Tây nguyên bắt đầu triển khai cao điểm xuống giống vụ đông xuân, với tình hình thời tiết hiện nay, cơ cấu thời vụ của các tỉnh trong vùng có thể phải chậm lại 10-15 ngày. Cục sẽ phối hợp và hỗ trợ các địa phương tiếp tục theo dõi sát tình hình sản xuất, cập nhật thông tin đầy đủ và kịp thời tình hình thiệt hại, đồng thời duy trì chế độ trực ban và phối hợp với các địa phương triển khai giải pháp khôi phục sản xuất khẩn trương nhất có thể. Quan trọng hơn, Cục sẽ tổng hợp nhu cầu hỗ trợ giống cây trồng từ nguồn dự trữ quốc gia 2025 để trình Bộ NN-MT xem xét, hỗ trợ các địa phương khôi phục sản xuất sau bão lũ.
Thiệt hại hàng chục tỉ đồng do rừng keo ngã đổ
Bão Kalmaegi cùng mưa lớn kéo dài đã "cạo trắng" nhiều sườn đồi phía tây Gia Lai, quật đổ hàng ngàn ha keo sắp thu hoạch chỉ trong vài giờ. Tại xã Đăk Song có 1.400 ha keo bị thiệt hại, ước tính hơn 18 tỉ đồng. Xã Sơ Ró cũng chịu thiệt hại nặng khi hơn 4.000 ha keo 4 - 5 năm tuổi gãy đổ. Doanh nghiệp lâm nghiệp trên địa bàn cũng bị thiệt hại lớn. Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Kông Chro mất trắng 120 ha, cùng hàng trăm ha khác thiệt hại từ 30 - 50%, tổng thiệt hại khoảng 6 tỉ đồng. Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Lơ Ku có hơn 500 ha keo 4 - 5 năm tuổi bị gãy đổ, phần lớn không thể tận thu... Nhiều hộ dân buộc phải bỏ mặc rừng keo vì "thu hoạch cũng lỗ" khi chi phí thuê nhân công, mở đường, vận chuyển còn cao hơn giá bán gỗ. Chính quyền các xã đã kiểm tra hiện trường, hướng dẫn người dân tận dụng số gỗ còn dùng được và lập danh sách thiệt hại để đề xuất hỗ trợ. Tuy nhiên theo lãnh đạo xã, thiệt hại quá lớn, vốn của người dân gần như cạn, con đường khôi phục rừng keo gian nan hơn bao giờ hết.
Trần Hiếu
Nhiều vườn keo ở các xã phía tây Gia Lai bị bão Kalmaegi quật đổ
ẢNH: HOÀNG UYÊN
