Cục Thuế nhận được phản ánh của Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam về chính sách thuế. Nội dung liên quan Nghị định 70/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 123/2020/NĐ-CP quy định về hóa đơn, chứng từ.
Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam kiến nghị không áp dụng xử phạt với các lỗi kê khai hóa đơn điện tử trong quá trình hộ kinh doanh chuyển tiếp từ khoán thuế sang kê khai thuế
ẢNH: ĐAN THANH
Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nêu, theo khảo sát do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thực hiện trên gần 1.400 hộ kinh doanh trên toàn quốc, phần lớn hộ kinh doanh đã biết đến Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, nhưng hiểu biết còn rất hạn chế hoặc đang cần hướng dẫn cụ thể từ cơ quan thuế địa phương.
Vướng mắc lớn nhất được ghi nhận qua khảo sát là kinh phí. Nhiều hộ kinh doanh có biên lợi nhuận thấp, cộng với chi phí đầu tư phần mềm và thiết bị hóa đơn điện tử, gây áp lực rất lớn. 63% số hộ được khảo sát đã phải thu hẹp quy mô; 21% tạm ngừng kinh doanh (đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ ăn uống và tạp hóa); 11% chuyển đổi loại hình; 3% đã phải đóng cửa hoàn toàn.
Hiệp hội này kiến nghị Chính phủ ban hành văn bản hướng dẫn chính thức, khẳng định không truy thu thuế đối với giai đoạn trước khi chuyển đổi từ thuế khoán sang thuế tính trên doanh thu.
Cần thiết lập giai đoạn chuyển tiếp tối thiểu 1 năm, trong đó không áp dụng xử phạt đối với các lỗi kê khai hóa đơn điện tử; đồng thời miễn, giảm thuế trong 1 - 2 năm đầu thực hiện và xây dựng hệ thống hóa đơn, sổ sách đơn giản, phù hợp với quy mô của hộ kinh doanh.
Việc triển khai áp dụng cũng cần thực hiện theo lộ trình, ưu tiên áp dụng trước với các hộ kinh doanh lớn tại đô thị, sau đó mới mở rộng sang các hộ nhỏ ở nông thôn…
Cung cấp miễn phí phần mềm kế toán dùng chung
Trả lời các vấn đề nêu trên, Cục Thuế cho biết, từ ngày 1.6, theo quy định tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP, khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp đến người tiêu dùng, hộ khoán có doanh thu hằng năm từ trên 1 tỉ đồng phải lập hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền có kết nối chuyển dữ liệu đến cơ quan thuế.
Hình thức khoán thuế được xóa bỏ từ năm sau, toàn bộ hộ kinh doanh chuyển sang kê khai thuế
ẢNH: ĐAN THANH
Dữ liệu hóa đơn điện tử đã có trên hệ thống của cơ quan thuế để người bán, người mua có thể tra cứu mà không cần in hóa đơn ra giấy.
Theo hướng dẫn tại Thông tư số 40/2021/TT-BTC, không có quy định hộ khoán phải lưu giữ hóa đơn, chứng từ mua vào.
Căn cứ quy định tại Thông tư số 40/2021/TT-BTC, Cục Thuế nhấn mạnh, trường hợp hộ khoán thay đổi quy mô kinh doanh (diện tích kinh doanh, lao động sử dụng, doanh thu) thì phải khai điều chỉnh, bổ sung tờ khai thuế theo mẫu số 01/CNKD (ban hành kèm Thông tư số 40/2021/TT-BTC).
Cơ quan thuế căn cứ hồ sơ khai thuế của hộ khoán, cơ sở dữ liệu của cơ quan thuế, nếu xác định doanh thu khoán thay đổi từ 50% trở lên so với doanh thu đã khoán thì ban hành Thông báo mẫu số 01/TB-CNKD (ban hành kèm Nghị định số 126/2020/NĐ-CP) về việc điều chỉnh mức thuế khoán kể từ thời điểm có thay đổi trong năm tính thuế.
Hình thức khoán thuế được xóa bỏ từ năm sau, hộ kinh doanh chuyển sang kê khai thuế, nộp thuế theo doanh thu thực.
Khoản 3 điều 12 Nghị quyết 198/2025/QH13 quy định: "Nhà nước bố trí kinh phí để cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh theo quy định của Chính phủ".
Cục Thuế nêu rõ, Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị quyết số 198/2025/Q115, trong đó có quy định giải pháp hỗ trợ cung cấp miễn phí các nền tảng số, phần mềm kế toán dùng chung cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Xung quanh khía cạnh hỗ trợ hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi từ khoán thuế sang kê khai thuế, trao đổi với Thanh Niên, ông Nguyễn Văn Được, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Tư vấn thuế Việt Nam, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, nhấn mạnh cần sớm triển khai cơ chế không hồi tố bất lợi đối với hộ kinh doanh.
Quốc hội nên ban hành nghị quyết hoặc giao Chính phủ hướng dẫn nội dung này để có cơ sở thực hiện, cũng như hỗ trợ kịp thời cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh.
Về xử lý cụ thể, ông Được kiến nghị, đối với những vi phạm hành chính của hộ kinh doanh trong quá khứ (trước ngày 1.1.2026), vẫn thực hiện truy thu thuế và tính tiền chậm nộp để đảm bảo ngân sách nhà nước thu đúng, thu đủ, song không thực hiện xử lý vi phạm hành chính về thuế.
Với những vi phạm từ ngày 1.1.2026, không nên truyền thông hoặc tạo cơ chế miễn xử lý vi phạm bởi sẽ tạo ra tiền đề không tốt, làm mất đi tính giáo dục, răn đe và trừng phạt của pháp luật. Thay vào đó, có thể áp dụng cơ chế giảm trách nhiệm pháp lý trong một số trường hợp do Chính phủ quy định.
