Từ cậu bé nghèo đến người thầy của bản làng vùng cao
Trong số những nhà giáo được tuyên dương tại chương trình "Chia sẻ cùng thầy cô" năm 2025, thầy Nguyễn Việt Hải là một trong những gương mặt đặc biệt.
Sinh ra trong một gia đình đông con ở phường Hà Giang 2, tỉnh Tuyên Quang, tuổi thơ của thầy Hải gắn liền với những ngày tháng thiếu thốn. Cha mẹ làm công nhân, cuộc sống chật vật nhưng vẫn kiên trì cho con cái học hành.
"Tôi hiểu rất sớm rằng chỉ có con đường học vấn mới giúp mình đổi đời", thầy Hải kể.
Những năm phổ thông, cậu học trò nhỏ vừa học vừa làm thêm phụ hồ, rồi làm gia sư vào buổi tối để tự lo chi phí học tập. Chính sự quyết tâm, chịu khó ấy đã đưa anh đến giảng đường sư phạm, nơi anh tìm thấy ước mơ lớn nhất đời mình: trở thành người thầy, mang tri thức về với quê hương.
Thầy giáo Nguyễn Việt Hải trao quà cho học sinh đạt điểm tốt trong tuần
ẢNH: NVCC
Sau khi tốt nghiệp, năm 2004, anh được nhận về Phòng GD-ĐT H.Đồng Văn, tỉnh Hà Giang (cũ) làm công tác văn thư. Nhưng chỉ sau 1 tháng, khi Trường THCS Đồng Văn mới thành lập và đang thiếu giáo viên, anh xin dạy học và gắn bó với mái trường nhỏ nơi rẻo cao từ đó.
Tận tụy với học sinh
Chia sẻ về hành trình dạy học ở vùng cao, thầy Hải cho biết, thời gian đầu, trường lớp còn nghèo nàn, thiết bị dạy học thiếu thốn, nhiều học sinh là con em dân tộc thiểu số, nói tiếng phổ thông chưa sõi, có em phải đi bộ 5 - 7 km đến lớp.
"Nhiều hôm mưa to, đường lầy, chúng tôi phải mang ủng, lội suối vào từng bản vận động học sinh đi học", thầy Hải nhớ lại.
Câu chuyện thầy cùng đồng nghiệp vượt 7 km đường rừng, đối mặt với sạt lở đất để vận động một học sinh lớp 9 có nguy cơ bỏ học quay trở lại trường đã khắc họa sâu sắc hình ảnh người thầy tận tụy vì học sinh.
Thầy Nguyễn Việt Hải vượt qua cung đường sạt lở đến nhà học trò vận động em quay trở lại lớp học
ẢNH; NVCC
Năm 2017, trong một chuyến đi vận động học sinh, thầy Hải và các đồng nghiệp đã gặp phải trận mưa lớn gây sạt lở, biến con đường thành bãi lầy. Không nản lòng, các thầy cô vẫn quyết tâm đi bộ, vượt qua đoạn đường hiểm trở để đến nhà học sinh.
"Em học sinh này là lao động chính, có ý định nghỉ học để phụ giúp gia đình, nhưng chúng tôi đã kiên trì thuyết phục em trở lại lớp. Sau đó, em tiếp tục học lên cấp trung học phổ thông", thầy Hải chia sẻ.
Không đầu hàng khó khăn, thầy Hải tự làm đồ dùng dạy học, học hỏi đồng nghiệp, đổi mới phương pháp giảng dạy. Thầy kiên trì tạo niềm vui trong học tập bằng tranh ảnh, trò chơi, sơ đồ tư duy, và luôn tìm cách gắn bài học với đời sống thực tế. Với những học sinh không thể đến trường, thầy ghi bài giảng bằng chiếc điện thoại cũ rồi gửi qua mạng xã hội, giúp các em không bị gián đoạn học tập.
"Giáo viên không chỉ truyền kiến thức, mà còn phải truyền cảm hứng, giúp học trò thấy ý nghĩa của việc học", thầy Hải nói. Triết lý giản dị ấy đã giúp nhiều thế hệ học sinh vùng cao thêm yêu con chữ, tự tin tiếp tục học lên.
"Ở đâu có học trò ở đó người thầy cần hiện diện"
21 năm đứng lớp là 21 năm đầy thử thách. Có lúc, thầy Hải vừa lo công việc, vừa chăm cha mẹ già và con nhỏ, nhiều khi mệt mỏi tưởng chừng muốn bỏ cuộc.
"Nhưng rồi chỉ cần thấy ánh mắt học trò sáng lên khi hiểu bài, nghe tiếng chào lễ phép mỗi sáng, mọi vất vả đều tan biến", thầy Hải chia sẻ.
Thầy Nguyễn Việt Hải hướng dẫn các đồng nghiệp ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy học
ẢNH: NVCC
Những nỗ lực của thầy Hải được ghi nhận bằng hàng loạt danh hiệu: chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, giáo viên giỏi cấp tỉnh, bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang (cũ), cùng nhiều giấy khen của ngành giáo dục và chính quyền địa phương.
Đặc biệt, năm 2016, thầy vinh dự nhận Kỷ niệm chương Vì sự phát triển các dân tộc do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc trao tặng.
Dẫu vậy, thầy vẫn khiêm tốn: "Những phần thưởng ấy không chỉ dành cho tôi mà là công sức của cả tập thể, của đồng nghiệp và học trò nơi đây. Họ chính là nguồn động viên lớn nhất giúp tôi tiếp tục bước đi".
Nói về hành trình bền bỉ đứng lớp ở Đồng Văn, thầy Hải tâm sự: "Tôi chọn yêu thương nơi tưởng chừng không thể gắn bó, chọn gieo chữ trong nghèo khó để nhận lại những điều giàu có nhất: tình cảm, sự trưởng thành và lòng biết ơn".
Với thầy Hải, nghề giáo không chỉ là công việc mà là sứ mệnh gieo mầm tri thức, thắp sáng ước mơ cho trẻ em vùng cao. Và dù hành trình ấy còn nhiều chông gai, thầy vẫn tin rằng "ở đâu có học trò, ở đó người thầy cần hiện diện".
Chia sẻ về việc được tuyên dương trong chương trình "Chia sẻ cùng thầy cô" năm 2025, thầy Hải cho biết đó là niềm vinh dự lớn lao. Chương trình do T.Ư Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam, Bộ GD-ĐT và Tập đoàn Thiên Long phối hợp tổ chức, là nhịp cầu lan tỏa những câu chuyện đẹp về nghề giáo, đặc biệt với các thầy cô đang âm thầm cống hiến ở vùng khó khăn.
"Chương trình không chỉ ghi nhận công sức của chúng tôi mà còn tiếp thêm động lực để những người giáo viên ở vùng sâu, vùng xa thêm vững tin, thêm ấm lòng", thầy Hải bày tỏ.
