Khởi nghiệp du lịch từ "0 đồng"
"Khởi nghiệp bắt đầu từ đâu?" là băn khoăn của nhiều thanh niên trước ngưỡng cửa cuộc đời. Tại Hội nghị tập huấn bồi dưỡng kiến thức khởi nghiệp cho thanh niên, do T.Ư Đoàn tổ chức ngày 24.12, ông Phạm Hải Quỳnh, Viện trưởng Viện phát triển du lịch châu Á, chuyên gia OCOP (chương trình Mỗi xã một sản phẩm) quốc gia, cho rằng du lịch là lĩnh vực giàu tiềm năng, đặc biệt phù hợp với thanh niên khu vực nông thôn trong bối cảnh phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa và sinh kế bền vững.
Mô hình thanh niên nông thôn khởi nghiệp tại Hà Tĩnh
ẢNH: HOÀI NAM
Tuy nhiên, theo ông Quỳnh, các mô hình khởi nghiệp du lịch thường đối mặt với 3 rào cản lớn: thiếu vốn đầu tư ban đầu để chỉnh trang cảnh quan; thiếu hiệu ứng truyền thông thu hút khách; thiếu nguồn thu để tái đầu tư. Từ thực tế này, ông Quỳnh đã gợi mở mô hình "Đổi công - tích vốn" như một giải pháp khả thi giúp thanh niên khởi nghiệp ngay cả khi không có vốn.
Theo ông Quỳnh, "Đổi công - tích vốn" là cách chuyển hóa sức lao động của thanh niên hỗ trợ lẫn nhau thành vốn vật chất, vốn xã hội và vốn kinh tế ngay từ giai đoạn khởi sự. Mô hình này không chỉ áp dụng cho du lịch mà còn có thể triển khai trong nhiều lĩnh vực khác nếu có kế hoạch cụ thể.
Cụ thể, tổ chức Đoàn có thể huy động thanh niên trong xã tham gia hỗ trợ một ngày công lao động. Mỗi người mang theo một cây hoa, ưu tiên hoa leo, hoa bản địa để trồng tại khu vực triển khai mô hình. Chỉ trong một ngày, địa phương có thể sở hữu hàng nghìn ngày công lao động, vừa dọn dẹp, chỉnh trang cảnh quan, vừa hình thành "làng hoa" độc đáo mà không tốn chi phí mua cây và công trồng.
Hoa trở thành điểm nhấn ấn tượng, tạo sức hút với du khách, đồng thời góp phần xây dựng câu chuyện đẹp về tinh thần đoàn kết, tương trợ của thanh niên trong phát triển du lịch xanh, bền vững.
Không dừng lại ở đó, những người tham gia trồng hoa tiếp tục thực hiện 3 hành động trực tuyến: đánh giá 5 sao cho địa điểm trên Google Maps; tương tác trên fanpage chính thức; đăng tải hình ảnh, video lên các nền tảng mạng xã hội cá nhân. Nhờ đó, mô hình tạo ra hiệu ứng truyền thông "0 đồng" với hàng nghìn lượt lan tỏa, vượt xa khả năng của các chiến dịch quảng cáo trả phí, đồng thời nâng cao độ tin cậy và khả năng tìm kiếm trên nền tảng số.
Thay vì hỗ trợ xong rồi ra về, tất cả người tham gia sẽ sử dụng ít nhất một dịch vụ tại địa phương như một du khách thực thụ, qua đó tạo nguồn thu ban đầu cho cộng đồng. "Với vài nghìn người tham gia, cộng đồng sẽ có nguồn thu tức thì đủ để tái đầu tư các hạng mục còn thiếu, đưa làng du lịch vào hoạt động mà không phải chờ vốn nhà nước", ông Quỳnh nhấn mạnh.
Theo ông, đây cũng là cơ hội để cộng đồng tập dượt quy trình phục vụ, phát hiện và khắc phục các điểm yếu trước khi đón khách du lịch một cách chuyên nghiệp, qua đó khẳng định khả năng tự lực của thanh niên trong phát triển kinh tế.
OCOP - cơ hội lớn cho thanh niên
Ở góc độ phát triển sản phẩm, tiến sĩ Bùi Đình Hòa, nguyên Phó hiệu trưởng Trường ĐH Kinh tế và quản trị (ĐH Thái Nguyên), cho rằng OCOP là chương trình trọng tâm nhằm phát triển kinh tế nông thôn theo hướng phát huy nội lực và gia tăng giá trị.
OCOP tập trung phát triển các sản phẩm có thương hiệu, theo chuỗi giá trị, dựa trên lợi thế nguyên liệu địa phương, văn hóa và tri thức bản địa, bao gồm đặc sản, sản phẩm làng nghề và dịch vụ du lịch cộng đồng theo hướng kinh tế tuần hoàn, bảo đảm hệ sinh thái bền vững.
Các bạn trẻ nghe chuyên gia hướng dẫn cách khởi nghiệp
ẢNH: C.T.V
Dẫn kinh nghiệm từ Thái Lan, tiến sĩ Hòa cho biết, kể từ khi khởi xướng chương trình OTOP (Mỗi xã một sản phẩm) năm 2001, đến nay nước này có hơn 211.000 sản phẩm, trong đó gần 4.000 sản phẩm đạt 5 sao, với hơn 94.000 chủ thể tham gia chuỗi giá trị.
Tại VN, đến tháng 12.2025, cả nước có hơn 18.200 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, với hơn 9.300 chủ thể và trên 2.420 hợp tác xã tham gia. Chương trình mang lại nhiều lợi ích như hỗ trợ vùng sản xuất tập trung, ứng dụng khoa học và công nghệ, đào tạo nhân lực, xúc tiến thương mại và thưởng sản phẩm khi được xếp hạng sao.
Nói về lợi ích khi tham gia chương trình OCOP, ông Hòa cho biết thanh niên sẽ được hỗ trợ vùng sản xuất tập trung và liên kết chuỗi; hỗ trợ khoa học và công nghệ: nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao; hỗ trợ phát triển sản phẩm: nghiên cứu, thiết kế, chuẩn hóa sản phẩm; đào tạo nhân lực; hỗ trợ xúc tiến thương mại; thưởng sản phẩm khi được xếp hạng sao…
"Trước khi khởi nghiệp, thanh niên cần xác định rõ thị trường của sản phẩm, lựa chọn nhóm sản phẩm phù hợp, chú trọng chất lượng, hướng tới sản phẩm hữu cơ, đồng thời quan tâm đến mẫu mã, nhãn mác theo đúng quy định để nâng cao sức cạnh tranh", ông Hòa lưu ý.
Chia sẻ thêm về vấn đề này, anh Cảnh Chí Quân, Phó trưởng ban Công tác thanh thiếu nhi T.Ư Đoàn, cho biết T.Ư Đoàn, Đảng và Nhà nước luôn xác định thanh niên là lực lượng tiên phong trong đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số.
"Trước yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước, khởi nghiệp của thanh niên cần được đặt trong tầm nhìn chiến lược dài hạn, gắn với các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, công nghiệp văn hóa và dịch vụ sáng tạo", anh Quân nhấn mạnh.
Từ những mô hình khởi nghiệp du lịch "0 đồng" đến việc tham gia OCOP, các chuyên gia cho rằng thanh niên hoàn toàn có thể khởi nghiệp thành công nếu biết tận dụng nguồn lực sẵn có và đi đúng hướng.
Thông qua Hội nghị tập huấn, các đoàn viên, thanh niên, các gương thanh niên khởi nghiệp sẽ được các báo cáo viên phổ biến, cập nhật kiến thức về nâng cao nghiệp vụ quản lý, tổ chức sản xuất trong các mô hình kinh tế quy mô nhỏ và vừa; quản trị chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp theo hướng liên kết bền vững; nâng cao năng lực tiếp cận thị trường, xây dựng và phát triển thương hiệu sản phẩm. Đặc biệt là chương trình OCOP - Cơ hội, thách thức và định hướng phát triển dành cho thanh niên VN và các vấn đề về kinh tế du lịch xanh…
Trong khuôn khổ Liên hoan thanh niên nông thôn toàn quốc, ngoài hội nghị tập huấn, các đoàn viên, các gương thanh niên khởi nghiệp, T.Ư Đoàn còn tổ chức tọa đàm "Khởi nghiệp từ nông nghiệp công nghệ cao, cơ hội và thách thức"; tổng kết chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025; trao giải thưởng Lương Định Của năm 2025; hội chợ nông sản thanh niên toàn quốc...
Hội nghị bồi dưỡng kiến thức khởi nghiệp do T.Ư Đoàn tổ chức từ ngày 24 - 29.12 nhằm trang bị cho đoàn viên, thanh niên các kiến thức về quản trị sản xuất, quản trị chuỗi giá trị, xây dựng thương hiệu, tiếp cận thị trường và chuyển đổi số. Đây được xem là nền tảng quan trọng giúp thanh niên tự tin khởi nghiệp, lập nghiệp, góp phần phát triển kinh tế bền vững trong giai đoạn mới.
