Những ngày này, Nguyễn Quang Anh (24 tuổi, quê Quảng Nam cũ), nhân viên văn phòng tại P.Thạnh Mỹ Tây, TP.HCM (Q.Bình Thạnh cũ), bắt đầu "nhức đầu" khi nghĩ đến các khoản phải chi cho dịp tết.
"Vé máy bay về quê dịp tết tới 2,5 triệu đồng, nếu mua khứ hồi là 5 triệu đồng. Chưa kể từ sân bay Đà Nẵng mình bắt taxi về đến nhà sẽ tốn thêm khoảng 700.000 đồng nữa. Ngoài ra còn tiền sắm sửa tết, lì xì người thân, tiệc cuối năm với công ty, bạn bè. Thật sự rất nhiều khoản cần phải chi", Quang Anh chia sẻ.
Nhiều người đi làm quần quật cả năm nhưng cuối năm vẫn bị áp lực vì khoản tiền tiêu tết
ẢNH: THẢO PHƯƠNG
Tương tự, Trần Tố Uyên (26 tuổi, quê Ninh Bình), làm việc tại P.Tân Sơn Hòa, TP.HCM (Q.Tân Bình cũ), cho biết cuối năm là thời điểm áp lực tài chính nặng nhất trong năm. "Bình thường với thu nhập mỗi tháng mình vẫn xoay xở tốt, nhưng cứ đến cuối năm là đau đầu chuyện tiền bạc. Tiền mua vé về quê, sắm sửa quần áo, làm đẹp đón tết, tiền lì xì… nhiều khoản cần chi dồn lại một lúc. Có năm mình phải dùng thẻ tín dụng để chi tiêu, sau đó qua tết lại gồng mình làm nhiều hơn để trả nợ", Uyên nói.
Tết năm nay, để tiết kiệm chi phí, Uyên dự định sẽ đi ô tô về quê cùng với người thân. "Vì chỉ riêng tiền vé máy bay khứ hồi thôi là mất gần một tháng lương của mình. Cả năm đi làm cũng không tiết kiệm được bao nhiêu, cuối năm chỉ trông chờ vào khoản thưởng tết để chi tiêu. Tuy nhiên, năm nay mình mới chuyển sang chỗ làm mới được vài tháng nên chắc mức thưởng sẽ không nhiều", Uyên chia sẻ.
Theo ông Lâm Tuấn, cố vấn tài chính Công ty TNHH Financial Planner (Hà Nội), áp lực chi tiêu dịp cuối năm của người trẻ không hẳn xuất phát từ việc thiếu tiền, mà nằm ở thói quen chi tiêu theo "vòng lặp cũ".
Chi phí sắm sửa, làm đẹp đón tết cũng là một khoản khiến nhiều người đau đầu
ẢNH: THẢO PHƯƠNG
Với nhiều người trẻ, thu nhập cả năm không đến mức quá thấp, nhưng áp lực chi tiêu dịp tết vẫn khiến họ cảm thấy "hụt hơi". Theo ông Tuấn, nguyên nhân nằm ở việc thu nhập tương đối ổn định trong khi chi tiêu lại bị dồn cục. "Không hẳn là không có tiền, mà là thiếu sự chuẩn bị", ông Tuấn nói.
PGS-TS Nguyễn Thành Đạt, giảng viên Trường ĐH Kinh tế (ĐH Đà Nẵng), cũng cho rằng áp lực tài chính dịp Tết Nguyên đán là một hiện tượng phổ biến, nhưng bản chất không nằm ở tổng số tiền chi tiêu, mà ở sự thiếu chuẩn bị và tích lũy có hệ thống.
Theo các chuyên gia, để chấm dứt vòng lặp đau đầu vì tiền mỗi dịp cuối năm, người trẻ cần thay đổi tư duy từ phản ứng bị động sang chủ động quản lý tài chính.
Ông Đạt cho rằng về lâu dài, người trẻ cần xây dựng thói quen quản lý tài chính bài bản. Bước đầu tiên và cơ bản nhất là thiết lập thói quen ghi chép chi tiêu. Trong thời đại công nghệ, việc sử dụng các ứng dụng quản lý chi tiêu là một giải pháp tự động hóa và trực quan hơn. Việc theo dõi chi tiêu sẽ giúp người trẻ có cái nhìn tổng quan chính xác về nhu cầu chi tiêu thực tế, từ đó xác định khoản nào có thể cắt hoặc giảm bớt.
Để tránh rơi vào tình trạng "dồn chi" vào tháng cuối năm, ông Tuấn khuyến nghị người trẻ nên tạo một "quỹ tết 10 tháng". Theo đó, từ tháng 3 - 12, mỗi tháng trích khoảng 5% thu nhập vào một tài khoản riêng dành cho tết. Với mức thu nhập 12 triệu đồng/tháng, số tiền tích lũy khoảng 600.000 đồng mỗi tháng, sau 10 tháng có thể đạt khoảng 6 triệu đồng, đủ để giảm đáng kể áp lực tài chính khi tết đến.
