Yêu dân ca ví, dặm từ tiếng hát của mẹ
Nghệ nhân Trần Văn Sang (37 tuổi, ngụ tại thôn Đại Liên, xã Đức Thịnh, tỉnh Hà Tĩnh) cho biết, ngay từ thủa còn nhỏ, anh đã được nghe mẹ hát những điệu dân ca ví, dặm quê mình. Tiếng hát của mẹ ngân nga trong những lúc ra đồng, ở nhà đã dần thấm vào tâm hồn non trẻ của anh từ khi nào chẳng hay.
Nghệ nhân dân gian Trần Văn Sang
ẢNH: TÂN KỲ
Tuổi học sinh, anh Sang đã thuộc lòng rất nhiều làn điệu dân ca ví, dặm và nhờ thế anh thường được nhà trường chọn để biểu diễn trong những sự kiện quan trọng.
Năm 2008, sau khi tốt ngành sư phạm âm nhạc, anh Sang trở thành giáo viên của một trường học ở xã Hương Bình (tỉnh Hà Tĩnh) kiêm Tổng phụ trách Đội. Ngoài các giờ dạy trên lớp, người thầy giáo trẻ đã biến sân trường trở thành trường học dạy dân ca ví, dặm cho học trò.
"Vào năm 2010, khi tham gia một khóa tập huấn đưa dân ca ví, dặm vào trường học, tôi may mắn được gặp nghệ sĩ nhân dân Hồng Lựu, người mà tôi thần tượng từ lâu. Tôi được cô Lựu truyền dạy phương pháp đưa di sản quê hương đến gần hơn với học sinh và được cô chỉ dạy thêm nhiều kỹ thuật, cách hát", anh Sang nhớ lại.
Sau nhiều năm tự rèn giũa tiếng hát, anh Sang thử đưa giọng hát của mình đi thi và xuất sắc giành huy chương vàng Tiếng hát giáo viên toàn quốc năm 2015. Cuộc thi giúp anh tự tin hơn về giọng hát của mình và là động lực để anh đưa câu hát đi xa hơn.
Anh Trần Văn Sang hát dân ca ví, dặm giao lưu với học sinh
ẢNH: TÂN KỲ
Năm 2016, anh được luân chuyển về công tác tại Tỉnh đoàn Hà Tĩnh. Sinh hoạt trong môi trường Đoàn giúp anh đi được nhiều hơn, tiếp cận rộng rãi với nhiều thành phần.
Anh vẫn hát, nhưng những làn điệu ví, dặm lại được vang lên ở nhiều nơi: từ trường học, các hội diễn, các tụ điểm văn hóa, đến bệnh viện, trung tâm dưỡng lão, vùng sâu vùng xa, trại cải tạo… Tiếng hát của anh góp phần cảm hóa những phận đời lầm lỡ, thắp lên tia hy vọng cho người bệnh và thắp sáng ước mơ cho bao bạn trẻ.
Khi được phong tặng danh hiệu nghệ nhân dân gian vào năm 2018, anh Sang nói rằng vừa mừng, vừa lo. Bởi anh biết với danh hiệu ấy thì bản thân càng phải có trách nhiệm gìn giữ, phát huy di sản của cha ông.
Thành lập câu lạc bộ để truyền dạy
Từ năm 2021, với vai trò Phó chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh Hà Tĩnh, ngoài tham mưu, triển khai những phong trào, mô hình hiệu quả, anh Sang còn có nhiều cách làm sáng tạo để đưa dân ca ví, dặm vào hoạt động Đội.
Anh Sang truyền dạy dân ca ví, dặm cho học sinh
ẢNH: PHẠM ĐỨC
"Tôi đã tổ chức hàng trăm buổi thực hành dân ca ví, dặm trong trường học và đưa các làn điệu lên các nền tảng mạng xã hội, số hóa để tăng khả năng lan tỏa", anh Sang tâm sự.
Với vai trò nghệ nhân dân dân gian, anh tích cực sưu tầm, truyền dạy dân ca ví, dặm cho cộng đồng thông qua mạng xã hội. Anh cũng là "đạo diễn" dàn dựng không gian diễn xướng các làn điệu dân ca ví, dặm cho một số chương trình nghệ thuật trong tỉnh.
Quyết tâm đưa di sản văn hóa quê hương lan tỏa sâu rộng, mạnh mẽ hơn nữa, anh đã bàn bạc với một số thành viên cùng chí hướng thành lập CLB dân ca ví, dặm trẻ Hà Tĩnh.
"Vào tháng 3 năm nay, CLB dân ca ví, dặm trẻ Hà Tĩnh đã được trực thuộc Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tỉnh Hà Tĩnh. Hiện CLB có hơn 30 thành viên, là những đoàn, viên thanh niên có niềm yêu thích dân ca, hoạt động trên tinh thần tự nguyện, đam mê, trách nhiệm", anh Sang vui mừng nói.
Anh Sang nhiều lần tham gia biểu diễn để quảng bá dân ca ví, dặm Nghệ Tĩnh
ẢNH: TÂN KỲ
Với tần suất sinh hoạt 2 lần mỗi tháng, CLB vừa đào tạo kỹ năng biểu diễn, vừa dàn dựng chương trình phục vụ các sự kiện văn hóa. Qua đó, góp phần giúp các bạn trẻ vừa rèn luyện vừa lan tỏa giá trị di sản trong đời sống hiện đại.
Nghệ nhân dân gian Trần Văn Sang đang giữ chức vụ Phó giám đốc Trung tâm văn hóa điện ảnh và xúc tiến thương mại tỉnh Hà Tĩnh. Với cương vị được giao, anh đã tham mưu, chỉ đạo, tổ chức hiệu quả các nhiệm vụ chính trị của tỉnh, đặc biệt là Festival "Về miền ví, dặm - Kết nối tinh hoa di sản", hội thảo, hội diễn và các chương trình nghệ thuật quần chúng, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị di sản ví, dặm Nghệ Tĩnh.
Mới đây, anh Sang là một trong 15 cá nhân xuất sắc của giải thưởng "Vinh danh người truyền lửa" toàn quốc do Báo Đại đoàn kết tổ chức dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
