Tỉ phú bưởi Xuân Vân
Sinh năm 1994, anh Nguyễn Xuân Lý hiện là chủ sở hữu trang trại bưởi lớn bậc nhất xã Xuân Vân, với quy mô gần 20 ha. Anh từng vinh dự nhận Giải thưởng Lương Định Của năm 2017, là phần thưởng cao quý của Trung ương Đoàn dành cho nhà nông trẻ tiêu biểu, xuất sắc.

Anh Nguyễn Xuân Lý (phải) hiện là chủ sở hữu trang trại bưởi lớn bậc nhất xã Xuân Vân
ẢNH: ĐỖ TÚ
Thế nhưng, ít ai biết, trước khi bén duyên với vườn cây ăn quả, anh Lý từng là thợ sửa chữa điện dân dụng. Anh bôn ba làm thuê khắp nơi với cuộc sống chật vật, chỉ đủ ăn qua ngày. Chính khát vọng đổi đời và mong muốn làm giàu trên mảnh đất quê hương đã thôi thúc anh trở về.
Năm 2012, anh Lý quyết định đầu tư vào vườn bưởi gia đình, khởi đầu từ diện tích chưa đầy 4 ha. Nhờ sự nhạy bén và không ngừng học hỏi, anh không chỉ làm theo kinh nghiệm cũ mà chủ động tìm tòi, ứng dụng kiến thức kỹ thuật trồng bưởi theo hướng sản xuất hữu cơ.
"Để có quả bưởi chất lượng, người trồng phải có cái tâm và sự kỳ công. Chăm sóc cây bưởi cũng như chăm sóc một đứa trẻ, phải chăm bón từ gốc, từ rễ, tỉ mỉ từng chút một mới thu được quả ngọt", anh Lý chia sẻ.
Nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật đúng hướng và chăm sóc chu đáo, trang trại bưởi của anh Nguyễn Xuân Lý không chỉ nổi tiếng trong tỉnh mà còn vươn ra các tỉnh bạn. Đặc biệt, anh đã áp dụng sức mạnh của mạng xã hội và công nghệ vào khâu tiêu thụ.
Vài năm gần đây, vườn bưởi gần 40 ha của anh đã "về đích" chỉ trong vòng 1 tháng cận tết, mang lại nguồn thu nhập ổn định hơn 2 tỉ đồng/năm.

Anh Lý chăm sóc vườn bưởi
ẢNH: ĐỖ TÚ
Ngoài bưởi thương phẩm, anh Lý còn đầu tư vào mảng cây giống ven sông Gâm. Với khí hậu, thổ nhưỡng mát mẻ và nguồn nước dồi dào, khu vườn rộng 2 ha này là nơi ươm mầm khoảng 30 - 40 vạn cây giống bưởi, cam, na. Cũng qua quảng bá, bán hàng trên mạng xã hội, vườn ươm cây giống này mang lại nguồn thu hàng trăm triệu đồng mỗi năm.
Từ mô hình trang trại tổng hợp, anh Lý đã tạo việc làm thường xuyên cho 3 - 4 lao động với thu nhập ổn định 4 - 5 triệu đồng/tháng và trên 10 lao động thời vụ với thu nhập 300.000 đồng/ngày.
Đưa nông sản miền đá xám vươn xa
Khởi nghiệp là hành trình gian nan, nhưng khởi nghiệp nơi miền đá xám còn khó khăn hơn gấp bội. Thế nhưng, bằng sự kiên trì và tư duy hiện đại, cô gái dân tộc Cờ Lao Lưu Thị Hòa, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Po Mỷ tại xã Đồng Văn đã tạo nên một câu chuyện thành công đầy ấn tượng - đưa nông sản vùng lõi cao nguyên đá vươn xa.
Từng tốt nghiệp thạc sĩ luật, chị Lưu Thị Hòa đã từ bỏ cơ hội việc làm tại thành phố để về Đồng Văn, thành lập HTX Nông, lâm nghiệp và dịch vụ thương mại tổng hợp Po Mỷ.
Mục tiêu lớn nhất của chị là đưa các đặc sản vùng lõi cao nguyên đá như: mật ong bạc hà, sâm khoai, lê cùng các đặc sản chế biến khác trở thành hàng hóa có thương hiệu, mang lại sinh kế bền vững cho bà con địa phương.

Chị Lưu Thị Hòa, Giám đốc HTX Po Mỷ, livestream giới thiệu, quảng bá sản phẩm
ẢNH: ĐỖ TÚ
Để xây dựng một chuỗi liên kết vững chắc, chị Hòa đã kết hợp với gần 200 hộ dân địa phương để sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm đặc hữu, trung bình mỗi năm đưa ra thị trường khoảng 4.000 lít mật ong, hàng chục nghìn tấn sâm khoai, lê và các loại rau củ.
Cạnh đó, HTX của chị còn sản xuất thêm các đặc sản chế biến như: thịt trâu, bò, cá gác bếp, lạp sườn hun khói, phở sâm khoai, mứt lê, lê sấy... Chị Hòa cũng chủ động xây dựng thành công chuỗi cửa hàng "Về bản" tại Hà Nội và liên kết tiêu thụ với nhiều địa phương trên cả nước.
Trước những thách thức về địa lý, HTX Po Mỷ đã tập trung vào việc ứng dụng chuyển đổi số trong quản trị và tiêu thụ. Họ sử dụng tối đa các dịch vụ chat nhóm để trao đổi công việc, chăm sóc khách hàng và bán hàng trực tuyến. Đặc biệt, thông tin sản phẩm được số hóa qua tem truy xuất nguồn gốc, mã QR code, giúp khách hàng tiện lợi truy cập thông tin, tạo dựng lòng tin về nông sản sạch.
Đáng chú ý, thông qua việc đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử lớn (Postmart, Lazada, Shopee) và thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt, tỷ lệ bán hàng online của HTX hiện chiếm tới 70 - 80% tổng mức bán lẻ.
"Thông qua nền tảng internet, chúng tôi có thể kết nối, tương tác với khách hàng ở mọi lúc, mọi nơi, cả khách nước ngoài. Khách hàng không chỉ mua hàng hóa, họ còn mua cả cảm xúc khi được trải nghiệm về vùng nguyên liệu, công đoạn công phu để tạo ra sản phẩm. Chuyển đổi số từ sớm đã giúp chúng tôi tiến xa, phát triển vững chắc sau hơn 6 năm thành lập với tổng doanh thu đạt 2,5 tỉ đồng/năm", chị Hòa tự hào.
Câu chuyện của tỉ phú bưởi Nguyễn Xuân Lý và nữ Giám đốc HTX Po Mỷ Lưu Thị Hòa là minh chứng cho thấy sự nhạy bén ứng dụng công nghệ và tư duy làm nông nghiệp hiện đại của người trẻ. Họ không chỉ làm giàu trên chính mảnh đất quê hương mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ, góp phần tạo nên một diện mạo kinh tế mới, năng động ở xứ Tuyên.