Giải quyết tình trạng thất thoát nước
Tỷ lệ thất thoát nước toàn TP.Đà Nẵng trong năm 2022 lên đến 15,55%, theo thống kê của Công ty CP Cấp nước Đà Nẵng (Dawaco). Các quận Hải Châu, Thanh Khê, Liên Chiểu, Cẩm Lệ là những địa bàn có tỷ lệ thất thoát cao, nhất là các khu Thuận Phước, Thanh Bình, Thạch Thang, Tam Thuận, Chính Gián thất thoát nhiều (đến 30%), chiếm 3 - 4% tổng lượng thất thoát toàn thành phố. "Thủ phạm" cũng đã được xác định: khu vực này kiệt hẻm chằng chịt, tìm vị trí rò rỉ rất khó khăn, đòi hỏi công nhân phải đào bới nhiều mà có khi vẫn tìm không ra các đường ống cũ nằm sâu dưới đất; chưa kể tốn thời gian xây dựng các hố đồng hồ và hoàn trả mặt đường, gây ảnh hưởng giao thông.
Xử lý điểm rò rỉ nước tại khu vực xã Hòa Ninh (H.Hòa Vang, TP.Đà Nẵng)
ẢNH: NGUYỄN TÚ
Trở ngại đó càng thúc đẩy đội ngũ kỹ sư, công nhân tìm tòi giải pháp. Trong số đó, kỹ sư Lê Vũ Huy (37 tuổi, Xí nghiệp cấp nước Thanh Khê) nghiên cứu chế tạo thiết bị kiểm tra nhanh tuyến ống, ứng dụng IoT (internet vạn vật, mạng lưới các thiết bị được kết nối internet để truyền dữ liệu với nhau qua dịch vụ đám mây) sử dụng sóng lora.
Kỹ sư Huy cho biết trước đây việc phát hiện rò rỉ nước phụ thuộc thiết bị đo đếm thông minh (đồng hồ). Tuy nhiên, giá thiết bị khá cao, thời gian tìm kiếm còn chậm do phải chờ 1 ngày mới có số liệu để đối chiếu lưu lượng, ghi chép bằng tay, tình trạng thất thoát nước vẫn xảy ra, chưa kể phải đục phá nền đường.
Do đó, nhóm nghiên cứu sử dụng một số thiết bị IoT. Nhờ kết nối qua wifi và sóng lora, vị trí rò rỉ được xác định chính xác, 1 buổi chỉ cần 2 - 3 người có thể kiểm tra và đánh giá 3 - 4 kiệt, không cần phải ghi chép.
Xí nghiệp Hải Châu lắp đặt thiết bị để kiểm tra thất thoát nước tuyến kiệt
ẢNH: NGUYỄN TÚ
Số liệu, đồ thị trực quan được truyền qua app, lưu trên Google sheet (Excel), chia sẻ qua thiết bị di động nhanh chóng, giúp cấp quản lý giám sát quá trình xử lý, đặc biệt giúp tiết kiệm chi phí 50 - 90% so với giá thành thiết bị trước đây.
Làm lợi hàng tỉ đồng
Ngay từ đầu năm 2024, khu vực Q.Thanh Khê được chọn thử nghiệm, kỹ sư Lê Vũ Huy chế tạo 4 - 5 thiết bị giúp phát hiện rất nhiều tuyến ống thất thoát rất lớn mà trước đây không tìm ra. Tốc độ tìm kiếm nhanh nhờ không cần đào bới, bỏ qua các nhánh hoạt động bình thường.
Thiết bị gắn vào đường ống cần kiểm tra, đóng hết đồng hồ và theo dõi lưu lượng để phát hiện rò rỉ. Cảm biến lưu lượng có thời gian lấy mẫu thấp, khả năng thông báo thông qua app Blynk IoT trên điện thoại (Android và iOS) hoặc một số nền tảng IoT khác (tùy vào việc code). Với quy trình này, chỉ trong 2 tháng đã kéo giảm tỷ lệ thất thoát nước xuống còn 13%. Sau các quận Thanh Khê và Hải Châu, kỹ sư Lê Vũ Huy chuyển giao thiết bị cho khu vực quận Liên Chiểu, Cẩm Lệ, nhất là một số tuyến ĐT602, quanh KCN Hòa Khánh (nơi có tỷ lệ thất thoát nước đến 50%), khu vực Phong Nam, Hòa Tiến (thất thoát hơn 30%).
Cảm biến lưu lượng
ẢNH: NGUYỄN TÚ
Việc phát hiện nhanh các tuyến ống xì vỡ ở đồi núi, vùng sâu, vùng xa, khu tái định cư, câu trộm nước… đã giúp kéo giảm tỷ lệ thất thoát nước ở khu vực Liên Chiểu trong 6 tháng đầu năm 2024 từ 50% xuống còn 25%. Đến cuối năm 2024, thất thoát nước ở Q.Thanh Khê từ 30% chỉ còn 9%, Q.Hải Châu từ 25% hiện chỉ còn 14%.
Ông Hồ Minh Nam, Tổng giám đốc Dawaco, cho biết hiện nay trên thế giới có nhiều thiết bị tìm điểm rò rỉ nước, tuy nhiên quan trọng nhất là kỹ sư trẻ Lê Vũ Huy cùng đội ngũ nghiên cứu đã xác định đúng phương thức, dựa trên hệ thống đường ống cấp nước cũ và mới chằng chịt, lại nằm trong kiệt hẻm ngoằn ngoèo, mặt bằng thi công chật hẹp. Đó là những đặc thù hạ tầng mà kể cả phương pháp tiên tiến nhất hay mô hình nơi khác không thể áp dụng để có thể giải quyết ngay.
Phương pháp sử dụng sóng lora cũng đã có, nhưng kỹ sư Lê Vũ Huy đã sáng chế ra thiết bị kiểm tra nhanh phù hợp thực tiễn, phát hiện nhanh mà không cần đào bới lung tung như trước. Sau 1 năm áp dụng thực tế, giải pháp ứng dụng các thiết bị IoT trong công tác chống thất thoát được Dawaco đánh giá là giải pháp đột phá, hiệu quả, giúp cải tiến quy trình kiểm tra và xử lý rò rỉ, giảm tỷ lệ thất thoát kịp thời, tiết kiệm thời gian, chi phí.
"Đến nay, toàn TP.Đà Nẵng thất thoát nước chỉ còn 11,3%, là con số kỷ lục trong lịch sử ngành cấp nước Đà Nẵng. Đà Nẵng cũng nằm trong số ít địa phương có tỷ lệ thất thoát nước thấp nhất VN, về đích sớm so với chương trình chống thất thoát nước của Chính phủ (đến năm 2025 thất thoát dưới 15%)", ông Hồ Minh Nam nói.
Trong khi đó, Dawaco dự kiến dành 20 tỉ đồng để khắc phục thất thoát nước, nhưng trong 2 năm qua chỉ sử dụng 10 tỉ đồng, chưa kể còn tiết kiệm thêm khoảng 8 tỉ đồng/năm nhờ giảm thất thoát nước sạch.
