T.Ư Đoàn vừa công bố danh sách 10 nhà khoa học trẻ xuất sắc đoạt Giải thưởng Quả cầu vàng năm 2025. Giải thưởng do T.Ư Đoàn chủ trì, phối hợp với Bộ KH-CN tổ chức từ năm 2003, nhằm phát hiện, tôn vinh tài năng trẻ dưới 35 tuổi có thành tích xuất sắc trong nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, góp phần xây dựng đội ngũ nhân tài trẻ cho đất nước.
Năm 2025, các công trình được xét chọn tập trung giải quyết những vấn đề mang tính toàn cầu và thời sự của Việt Nam như biến đổi khí hậu, sức khỏe con người, năng lượng tái tạo, phát triển bền vững và chuyển đổi số. Đây cũng là minh chứng rõ nét cho tinh thần cụ thể hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Các nhà khoa học trẻ đoạt Giải thưởng Quả cầu vàng năm 2025
ẢNH: BTC
Trí tuệ trẻ góp phần đưa khoa học Việt Nam hội nhập thế giới
Trong nhóm công nghệ thông tin - chuyển đổi số và tự động hóa, TS Lê Duy Dũng (Trường đại học VinUni) gây ấn tượng với công trình tích hợp trí tuệ nhân tạo vào quy trình tổng hợp vật liệu thân thiện môi trường, góp phần giảm phát thải và ô nhiễm trong sản xuất.
TS Vũ Thái Học (Trường đại học Thủ Dầu Một) nghiên cứu hệ thống đa truy cập không trực giao dựa trên bề mặt phản xạ thông minh, mở hướng ứng dụng trong mạng 5G và internet vạn vật.
TS Nguyễn Phạm Nhất Thiên Minh (Trường đại học Công nghệ Nanyang, Singapore) tạo dấu ấn với nghiên cứu dung hợp cảm biến đa mô hình cho robot tự hành, mở ra triển vọng phát triển phương tiện thông minh trong đô thị tương lai.
Ở lĩnh vực y - dược, hai nhà khoa học trẻ là TS Mai Ngọc Xuân Đạt (Đại học Quốc gia TP.HCM) và TS Lê Quốc Việt (Trường đại học Tôn Đức Thắng) được vinh danh nhờ những công trình hướng tới chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
TS Xuân Đạt phát triển vật liệu nano silica hữu cơ có khả năng phân hủy sinh học, ứng dụng trong dẫn truyền thuốc và trị liệu ung thư. TS Quốc Việt tập trung vào hệ phân phối thuốc thông minh từ vật liệu sinh học phục vụ liệu pháp quang nhiệt và miễn dịch, giúp tăng hiệu quả điều trị và giảm tác dụng phụ.
Nỗ lực vì phát triển bền vững và thích ứng biến đổi khí hậu
Trong lĩnh vực công nghệ sinh học, TS Đặng Thị Lệ Hằng (Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam) nổi bật với công trình phát triển vật liệu y sinh thông minh từ polymer tự nhiên, có khả năng tái tạo mô và hỗ trợ điều trị bệnh lý mạn tính. Nghiên cứu không chỉ mang giá trị ứng dụng trong y học tái tạo mà còn góp phần xây dựng nền tảng đào tạo trong lĩnh vực công nghệ sinh học y sinh.
Hai nhà khoa học lĩnh vực công nghệ môi trường đều là gương mặt đang làm việc tại các cơ sở nghiên cứu hàng đầu thế giới. TS Phạm Anh Tuấn (Viện Công nghệ Hoàng gia KTH, Thụy Điển) phát triển giải pháp nền móng năng lượng tích hợp, vừa tăng độ ổn định công trình vừa khai thác năng lượng tái tạo tại chỗ, hướng đến hạ tầng bền vững thích ứng khí hậu.
Trong khi đó, TS Trần Ngọc Vĩnh (Đại học Michigan, Mỹ) ứng dụng trí tuệ nhân tạo để dự báo lũ quy mô lục địa, nâng cao độ chính xác và giá trị kinh tế trong công tác cảnh báo thiên tai, đóng góp thiết thực trong bối cảnh thiên tai, lũ lụt ngày càng cực đoan.
Khẳng định bản lĩnh khoa học Việt
Lĩnh vực công nghệ vật liệu mới ghi nhận 2 đại diện xuất sắc: thạc sĩ Nguyễn Bá Mạnh (Viện Hóa học, Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam) với nghiên cứu về vật liệu khung cơ kim (MOFs) ứng dụng trong quốc phòng, năng lượng sạch và xử lý môi trường, trong đó một sản phẩm đã được triển khai thực tế tại Lữ đoàn 86, Binh chủng Hóa học.
TS Nguyễn Văn Tuấn (Học viện Kỹ thuật quân sự) nghiên cứu cụm công trình về màng vật liệu InSb phục vụ chế tạo cảm biến hồng ngoại, mở ra triển vọng ứng dụng dân dụng và quốc phòng.
Mỗi nhà khoa học được vinh danh không chỉ là niềm tự hào cá nhân mà còn là biểu tượng cho khát vọng cống hiến của trí thức trẻ Việt Nam. Họ là minh chứng sống động cho năng lực hội nhập và sáng tạo của thế hệ khoa học mới, thế hệ dám nghĩ, dám làm, dám vươn tầm quốc tế nhưng luôn hướng về phục vụ Tổ quốc.
Theo ban tổ chức, các cá nhân đoạt Giải thưởng Quả cầu vàng 2025 được nhận huy hiệu "Tuổi trẻ sáng tạo", cúp Quả cầu vàng, giấy chứng nhận và phần thưởng 20 triệu đồng. Lễ trao giải Quả cầu vàng năm nay dự kiến diễn ra ngày 29.10, tại Hà Nội.
