Đây là chia sẻ của ông Đặng Quý Nhân, Phó trưởng phòng Quản lý mỗi xã một sản phẩm và Du lịch nông thôn, Văn phòng Điều phối Nông thôn mới T.Ư (Bộ NN-MT), tại tọa đàm với chủ đề "Khởi nghiệp từ nông nghiệp công nghệ cao, cơ hội và thách thức" do T.Ư Đoàn tổ chức sáng 25.12.
Chuyên gia Đặng Quý Nhân chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp cho thanh niên
ẢNH: THU HẰNG
Theo ông Đặng Quý Nhân, hiện nay thanh niên khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp có nhiều thuận lợi khi được tiếp cận khoa học - công nghệ, được định hướng bởi các bộ tiêu chí phát triển sản phẩm nông sản theo chuỗi giá trị, xây dựng và phát triển nhãn hiệu gắn với thị trường. Khởi nghiệp từ nông thôn được xem là bệ phóng quan trọng giúp thanh niên phát triển kinh tế, vừa tạo việc làm, vừa góp phần giữ chân thế hệ trẻ ở lại phát triển kinh tế ngay trên chính quê hương mình.
Thực tiễn triển khai cho thấy, nhiều mô hình OCOP (mỗi xã một sản phẩm) do thanh niên làm chủ đã bước đầu ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn nhiều "điểm nghẽn" đang cản trở thanh niên tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị OCOP gắn với nông nghiệp công nghệ cao.
Vốn, đất đai và liên kết chuỗi vẫn là bài toán khó
Theo ông Đặng Quý Nhân, "điểm nghẽn" đầu tiên và lớn nhất hiện nay chính là nguồn vốn và khả năng tiếp cận nguồn vốn.
"Thanh niên có niềm tin, có tri thức, có ý tưởng, nhưng cái khó nhất vẫn là vốn, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao phải đầu tư dây chuyền sản xuất, chế biến. Vốn đầu tư không tính bằng tiền lẻ, trong khi nhiều bạn trẻ không có điều kiện về tài chính, tài sản, đất đai để thuyết phục ngân hàng cho vay", ông Nhân chia sẻ.
Bên cạnh vấn đề vốn, quy mô và tính ổn định của quỹ đất dành cho phát triển nông nghiệp công nghệ cao cũng là một "điểm nghẽn" lớn. Việc ứng dụng nhà màng, nhà lưới đòi hỏi diện tích đất đủ lớn, ổn định lâu dài, trong khi phần lớn thanh niên khởi nghiệp chưa có điều kiện đáp ứng.
Vấn đề thứ ba được chuyên gia chỉ ra là sự tham gia vào các chuỗi liên kết còn lỏng lẻo. Đối với thanh niên mới khởi nghiệp, việc kết nối từ nguyên liệu đầu vào đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm chưa chặt chẽ. Do đó, rất cần sự hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm từ những người đi trước, nếu không khi thị trường biến động sẽ rất dễ bị tổn thương.
Một "điểm nghẽn" khác, theo ông Nhân, là tư duy quản trị và chiến lược dài hạn của thanh niên khởi nghiệp còn hạn chế.
"Thanh niên hiện nay rất giỏi trong sản xuất, nhưng lại thiếu tư duy quản trị bài bản. Công nghệ thì rất nhiều, nhưng để tiếp cận đồng đều cần có thời gian. Các bạn trẻ ở các thành phố lớn tiếp cận công nghệ dễ hơn, trong khi các bạn ở các tỉnh miền núi lại gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, thanh niên cần đi học tư duy quản trị để có thể kết nối sản phẩm của mình, hướng tới xuất khẩu sang các thị trường quốc tế", ông Nhân gợi mở.
"Điểm nghẽn" cuối cùng được ông Đặng Quý Nhân đề cập là chính sách. Theo ông, dù các chủ trương của Đảng và Nhà nước rất thuận lợi, khuyến khích thanh niên tham gia khởi nghiệp, nhưng hiện nay vẫn chưa có chính sách được cụ thể hóa cho từng đối tượng. Nếu không nhận diện rõ và tháo gỡ kịp thời, những "điểm nghẽn" này sẽ tiếp tục cản trở thanh niên trên con đường khởi nghiệp.
Muốn khởi nghiệp bền vững, đừng đi một mình
Từ những vấn đề nêu trên, ông Đặng Quý Nhân đưa ra định hướng cho thanh niên khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao. Theo đó, để phát triển bền vững lâu dài, thanh niên cần lựa chọn công nghệ và đối tượng phù hợp, không làm quá lớn, quá sức hoặc vượt ra ngoài khả năng của mình.
"Không ai ngoài các bạn hiểu rõ tiềm năng của quê hương mình để phát triển khởi nghiệp. Các bạn phải liên kết theo chuỗi để cùng nhau chia sẻ nguồn lực còn thiếu, giảm thiểu rủi ro. Muốn thành công thì đừng đi một mình", ông Nhân nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, thanh niên cần tận dụng tốt các cơ hội mà Nhà nước đang khuyến khích như đào tạo quản trị, chuyển đổi số... Nếu biết áp dụng hiệu quả những kiến thức đã học vào thực tiễn, các mô hình khởi nghiệp sẽ phát triển bền vững hơn, giảm rủi ro và khai thác được tối đa tiềm năng sẵn có.
