TP.HCM là một trong những địa phương có nhiều thuận lợi trong việc thí điểm triển khai tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong nhà trường. Cách triển khai của thành phố cũng sẽ giúp các địa phương khác có thêm kinh nghiệm khi thực hiện.
TP.HCM xây dựng chính sách đãi ngộ cạnh tranh để thu hút và giữ chân giáo viên giỏi, giáo viên bản ngữ
ẢNH: ĐÀO NGỌC THẠCH
Đề cập định hướng đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học tại TP.HCM, ông Nguyễn Bảo Quốc, Phó giám đốc Sở GD-ĐT, cho biết Sở đã chủ động xây dựng dự thảo đề án, tổ chức lấy ý kiến các phòng ban chuyên môn và một số cơ sở giáo dục. Dự thảo đề án đã đưa ra mục tiêu, các nhóm giải pháp trọng tâm, lộ trình thực hiện cụ thể cho từng giai đoạn, từng cấp học, cùng một số tiêu chí, chuẩn đánh giá... để các trường được công nhận đạt yêu cầu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong nhà trường.
GIẢI PHÁP CHIẾN LƯỢC CHO TỪNG GIAI ĐOẠN
Về công tác chuẩn bị các bước xây dựng lộ trình thực hiện đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM cho rằng thành phố có nhiều thuận lợi trong việc thí điểm triển khai tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong nhà trường. Những thuận lợi này có được nhờ hiệu quả của các chương trình và đề án đã được triển khai từ sớm, chẳng hạn như Chương trình tăng cường tiếng Anh từ năm học 1998 - 1999, Chương trình tiếng Anh tích hợp (Đề án 5695 - Dạy và học các môn toán, khoa học và tiếng Anh tích hợp chương trình Anh và VN) từ năm học 2014 - 2015…
Ông Nguyễn Bảo Quốc cho hay để đạt mục tiêu đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, đề án cần lộ trình cụ thể với sự phân tích rõ ràng về những thay đổi chuẩn mực, các khó khăn, thách thức tiềm ẩn và giải pháp chiến lược cho từng giai đoạn.
Cụ thể, giai đoạn 1 từ nay đến năm 2030 là giai đoạn thí điểm và mở rộng theo lộ trình. Tập trung chuẩn hóa đội ngũ giáo viên (GV), bồi dưỡng phương pháp giảng dạy hiện đại (CLIL, PBL, CLT); phát triển ngân hàng học liệu và tài liệu mẫu tích hợp tiếng Anh vào các môn học. Đồng thời, đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và hạ tầng công nghệ; triển khai chương trình, học liệu chuẩn; tăng cường truyền thông và huy động sự đồng thuận của phụ huynh, cộng đồng trong giai đoạn thí điểm.
Giai đoạn 2 đến năm 2035 nhằm nhân rộng và hoàn thiện hệ thống. Theo đó, hoàn thiện, chuẩn hóa chương trình và học liệu theo hướng linh hoạt, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương, cơ sở giáo dục; phát triển các khóa học trực tuyến, tài nguyên số hỗ trợ dạy - học. Xây dựng chính sách đãi ngộ cạnh tranh để thu hút và giữ chân GV giỏi, GV bản ngữ; thiết lập hệ thống đánh giá, bồi dưỡng định kỳ; tăng cường xã hội hóa và hợp tác quốc tế trong đào tạo, kiểm định và phát triển đội ngũ.
Tầm nhìn đến năm 2045 phát triển bền vững và định hình văn hóa song ngữ. Thành lập các trung tâm nghiên cứu giáo dục ngoại ngữ, hợp tác quốc tế trong đào tạo và đổi mới phương pháp. Phát triển đội ngũ chuyên gia, giáo viên trình độ cao; đẩy mạnh ứng dụng AI, VR/AR vào dạy và học tiếng Anh; đồng thời hình thành văn hóa song ngữ trong cộng đồng - nơi tiếng Anh được sử dụng rộng rãi trong đời sống, văn hóa và kinh tế của thành phố; góp phần xây dựng TP.HCM trở thành một trung tâm giáo dục, kinh tế, tài chính của châu Á.
TP.HCM sẽ khai thác hiệu quả nguồn nhân lực hiện có, phát triển đội ngũ giáo viên tiếng Anh và giáo viên dạy các môn bằng tiếng Anh, đảm bảo đủ về số lượng và đồng bộ về chất lượng
ảnh: Đào Ngọc Thạch
ĐẨY MẠNH ỨNG DỤNG AI
Trong dự thảo Đề án từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Sở GD-ĐT TP.HCM đã xác định các nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm để triển khai theo lộ trình.
Trước hết, nâng cao nhận thức xã hội về vai trò của tiếng Anh trong giáo dục và hội nhập quốc tế, tạo sự thống nhất và đồng thuận cao trong toàn hệ thống. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế chính sách và hướng dẫn chuyên môn để từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học; bao gồm các quy định về chương trình, sách giáo khoa, học liệu, kiểm tra - đánh giá, tổ chức hoạt động nhà trường và phát triển đội ngũ GV.
Song song đó, TP.HCM sẽ khai thác hiệu quả nguồn nhân lực hiện có, phát triển đội ngũ GV tiếng Anh và GV dạy các môn bằng tiếng Anh, đảm bảo đủ về số lượng và đồng bộ về chất lượng. Xây dựng và triển khai chương trình, học liệu và tiêu chí đánh giá phù hợp, đảm bảo tính liên thông giữa các cấp học và khả năng hội nhập quốc tế. Cùng với đó, đổi mới phương pháp giảng dạy, kiểm tra - đánh giá và xây dựng môi trường học tập song ngữ trong nhà trường.
Thành phố sẽ đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giảng dạy và học tập, phát triển nền tảng học tập số và đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin, thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ giáo dục song ngữ. Ngoài ra, Sở GD-ĐT cũng sẽ tăng cường hợp tác quốc tế và xã hội hóa giáo dục, thu hút nguồn lực từ doanh nghiệp và các tổ chức trong - ngoài nước; xây dựng cơ chế khen thưởng, công nhận các cơ sở giáo dục đạt tiêu chí triển khai hiệu quả mô hình "tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai".
Cũng theo Phó giám đốc Sở GD-ĐT, nhằm nâng cao năng lực tiếng Anh cho trẻ em, HS, sinh viên; góp phần phát triển con người VN trong thời đại khoa học - công nghệ, kỷ nguyên số, tăng cường hội nhập quốc tế, Sở đang tiến hành rà soát, hoàn thiện dự thảo đề án của thành phố để cụ thể hóa các mục tiêu phù hợp với đặc thù của TP.HCM, đồng thời bảo đảm đáp ứng các mục tiêu, yêu cầu và định hướng chung của đề án quốc gia.
Hà Nội tập huấn hơn 600 GV tiểu học
Với quyết tâm đi đầu trong việc thực hiện chủ trương đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Nội cho biết: Cuối tháng 10, hơn 600 GV của các trường tiểu học Hà Nội đã được tập huấn về các phương pháp, chú trọng xây dựng môi trường để HS giao tiếp tiếng Anh thường xuyên. Đây là nền tảng để việc đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai được thực hiện bài bản, khoa học ngay từ cấp tiểu học.
Nhằm thu hẹp khoảng cách giữa nội thành và ngoại thành, Hà Nội cũng đang đẩy mạnh triển khai mô hình "cặp trường kết nghĩa", để các trường nội thành hỗ trợ chuyên môn trường vùng xa. Dự kiến từ tháng 1.2026, các tiết học minh họa và chương trình tự học ngoại ngữ trực tuyến sẽ được thí điểm trên toàn thành phố.
Tuệ Nguyễn
