Đó là dự án khoa học kỹ thuật mang tên "Hệ thống phân loại rác thông minh tích hợp trí tuệ nhân tạo và cảm biến âm thanh" của nhóm học sinh Trường THPT Nguyễn Siêu (Hưng Yên). Đây cũng là một trong 12 dự án được Bộ GD-ĐT trao giải nhất vào ngày 24.3, trong lễ bế mạc và trao giải thưởng Cuộc thi khoa học kỹ thuật quốc gia năm học 2024 - 2025.
Thông tin được đăng tải trên một số diễn đàn về liêm chính khoa học, đưa ra những hình ảnh, bằng so sánh cho thấy dự án trên rất giống sản phẩm của Samuel Alexander, chuyên gia nước ngoài công bố trên cộng đồng Hackaday.dio, một nền tảng trực tuyến dành cho những người yêu công nghệ trước đây.
Điểm giống được chỉ ra như: đều dùng âm thanh để phân loại rác; dùng mô hình học máy để huấn luyện và nhận diện loại rác thông qua phân tích âm thanh... Điều dễ nhận thấy nhất là các hình ảnh, biểu đồ trên poster.
Có ít nhất 3 ảnh trong poster của học sinh Trường THPT Nguyễn Siêu là từ bài viết của Samuel Alexander trên cộng đồng Hackaday.dio.
Nhóm Liêm chính khoa học trên mạng xã hội đưa ra một loạt hình ảnh cho rằng dự án đoạt giải nhất cuộc thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật giống sản phẩm nước ngoài
ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH
Trao đổi với PV Thanh Niên, Đại diện Bộ GD-ĐT cho biết, đã nắm được thông tin về sự việc và đang cho kiểm tra một cách khẩn trương. "Tính trung thực trong cuộc thi được đặt lên hàng đầu, do vậy nếu phát hiện có vi phạm, ban tổ chức cuộc thi sẽ xử lý nghiêm theo quy chế cuộc thi và các quy định khác của ngành", vị này nói.
Theo một đại diện trong ban giám khảo cuộc thi, trong quá trình chấm thi cũng đã có những biện pháp rà soát để ngăn ngừa tình trạng thiếu trung thực nhưng có thể chưa kiểm soát hết. Tuy nhiên, đây là một cuộc thi mở nên việc kiểm tra sau cuộc thi cũng là một nhiệm vụ của ban tổ chức. Tiếp nhận phản ánh của dư luận cũng là kênh thông tin rất quan trọng trong nhiệm vụ này.
Từ 212 dự án tham dự Cuộc thi Nghiên cứu khoa học kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh THCS, THPT năm học 2024 - 2025, thuộc 20 lĩnh vực đến từ 74 đơn vị trong số 62/63 tỉnh, thành tham gia dự thi, ban giám khảo đã chọn ra 120 đề tài để trao giải, trong đó có 12 giải nhất, 36 giải nhì, 36 giải ba và 36 giải tư. Từ các đề tài đoạt giải nhất, Bộ GD-ĐT sẽ chọn đề tài tham dự Cuộc thi Khoa học kỹ thuật quốc tế năm 2025 dự kiến tổ chức vào tháng 5.2025 tại Mỹ.
Tại lễ trao giải, ban tổ chức cuộc thi năm nay đánh giá: "Các đề tài đoạt giải có những điểm chung về hàm lượng khoa học, tính sáng tạo, tính mới cao, phù hợp với lứa tuổi học sinh. Đây là điểm hết sức đặc biệt. Các đề tài đều có tính ứng dụng thực tiễn cao nhằm giải quyết các vấn đề cấp thiết trong đời sống, trong khoa học kỹ thuật và môi trường, đồng thời đưa ra được những xu hướng phát triển khoa học công nghệ quốc tế; có kết quả đo lường được bằng các dữ liệu, có minh chứng hiệu quả, có cách thức trình bày khoa học, rõ ràng, chặt chẽ, diễn giải tốt…
Hơn cả cuộc thi, đây là hành trình giúp các em rèn luyện tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, khả năng nghiên cứu khoa học bài bản và tinh thần vượt khó, những yếu tố không thể thiếu trong kỷ nguyên công nghệ… Điều quan trọng là các em dám nghĩ, dám làm và đã bước những bước đầu tiên trên con đường của nhà khoa học trẻ…".
Không gian lận, sao chép trái phép
Theo điều 4 của Thông tư 06/2024, ban hành quy chế cuộc thi nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT tạo quy định: "Bảo đảm tính trung thực trong nghiên cứu khoa học; không gian lận, sao chép trái phép, giả mạo; không sử dụng hoặc trình bày nội dung, kết quả nghiên cứu của người khác như là kết quả nghiên cứu của mình".
