Nhà giáo khai sáng phong trào học tập vùng quê
Mỗi ngày, tại ngôi nhà thờ dòng họ của thầy Châu Thành Điệp (48 tuổi, ngụ ấp Đai Úi, xã Mỹ Hương, TP.Cần Thơ - trước đây là xã Phú Mỹ, H.Mỹ Tú, Sóc Trăng), người dân thường đến thắp nhang tưởng nhớ thầy Sơn Hiên, giáo viên được xem có công khai sáng phong trào học tập tại địa phương.
Ấp Đai Úi có hơn 200 giáo viên, được nhiều người ví von là "làng giáo viên"
ẢNH: DUY TÂN
Dẫn chúng tôi vào căn nhà thờ ấm cúng, thầy Điệp kể về ông ngoại của mình là thầy Sơn Hiên. Những năm 1960, đường sá bùn lầy, trẻ em đi học phải vượt qua những đoạn lầy trơn trượt. Thấy vậy, thầy Hiên gánh từng thúng đất, đắp từng mét đường để học trò đến lớp an toàn hơn.
Ngoài đắp đường, thầy Hiên còn thuyết phục gia đình bán hàng ngàn giạ lúa (tài sản lớn thời bấy giờ) và vận động bà con trong phum sóc cùng chính quyền địa phương dựng nên ngôi trường trong khuôn viên chùa Bâng Kyoong - tiền thân Trường TH Phú Mỹ B ngày nay. Chính từ ngôi trường ấy, khát vọng học tập của trẻ em vùng quê được đánh thức, cây đời giáo dục bắt đầu bén rễ.
Nhiều học sinh nơi đây mơ ước trở thành giáo viên
ẢNH: DUY TÂN
"Ông ngoại tôi nói muốn thoát nghèo, muốn khá lên thì phải học. Không có tri thức, bà con mình mãi mãi làm bạn với ruộng đồng, khó mà khá nổi", thầy Điệp kể.
Hiện, Trường TH Phú Mỹ B vẫn còn bảng sơ lược tiểu sử về trường. Trong đó có nội dung với mong muốn con cháu trong phum sóc phát triển về mọi mặt, thầy Sơn Hiên và thầy Mai Khuông đã xây dựng kế hoạch mở lớp dạy chữ. Vào thời ấy chủ yếu là dạy chữ Khmer và Quốc ngữ.
Đầu năm 1964, có một lớp 1 được mở với 42 em, chỗ học là nhà sàn của chùa, được trang bị đầy đủ bàn ghế bằng gỗ. Thầy Sơn Hiên phụ trách môn Quốc ngữ, thầy Mai Khuông phụ trách môn Khmer ngữ. Sách giáo khoa do chùa Khleng hỗ trợ.
Nhà thờ dòng họ của gia đình thầy Điệp - nơi thờ thầy giáo Sơn Hiên được xem người khai sáng phong trào học tập tại địa phương
ẢNH: DUY TÂN
Năm 1965, số lớp tăng lên 4 (2 lớp 1 với 56 em, 2 lớp 2 với 50 em). Thấy có kết quả khả quan, nhà sư, phật tử và chính quyền địa phương bàn kế hoạch xây dựng trường học tại nền đất trong phạm vi chùa.
Năm 1967, sau 2 năm xây dựng, trường học cơ bản hoàn thành gồm 8 phòng học, 1 văn phòng lầu bán kiên cố. Cơ sở khang trang thu hút đông đảo học sinh về đây vừa tu, vừa học chữ Quốc ngữ. Năm 1972, trường được nhà nước xây thêm 2 phòng học…
Bên trong nhà thờ thầy Sơn Hiên
ẢNH: DUY TÂN
Nhiều dòng họ có 3 - 4 đời làm giáo viên
Ảnh hưởng từ ông ngoại nên thầy Châu Thành Điệp chọn nghề giáo viên. Tốt nghiệp năm 1997, thầy gắn bó hơn 25 năm với Trường TH Phú Mỹ C. Đặc biệt, cả 2 người con của thầy Điệp đều đang hướng về nghề giáo như một sự tiếp nối tự nhiên của truyền thống gia đình.
"Đứa lớn đang học đại học, hai đứa nhỏ ở trường dân tộc nội trú đều nói sẽ theo ngành sư phạm để nối nghiệp ông và cha", thầy Điệp chia sẻ với niềm tự hào.
Di ảnh thầy Sơn Hiên tại nhà thờ dòng họ gia đình
ẢNH: DUY TÂN
Khát vọng học tập của người dân nơi đây được nuôi dưỡng không chỉ bởi những người trong gia đình thầy Điệp. Ông Trần Khanh (69 tuổi), người dân cố cựu nơi đây, vẫn nhớ như in những giai đoạn đầu đầy khó khăn.
"Nhà nghèo thì góp 5 giạ, nhà khá giả thì 20 - 30 giạ. Cứ thế gom lại theo sự vận động của thầy Sơn Hiên. Nhờ sự đồng lòng đó mà nơi đây có trường học. Hồi đó không có trường thì con nít mù chữ hết. Vận động được thầy cô về dạy, bà con vui lắm", ông Khang kể.
Thầy Điệp noi gương ông ngoại là thầy Sơn Hiên theo nghề giáo
ẢNH: DUY TÂN
Ở ấp Đai Úi, chuyện cả họ theo nghề sư phạm không hiếm. Điển hình như gia đình thầy Thạch Tiến (đã mất) có đến 4 đời làm giáo viên. Con cháu thầy vẫn đang học để nối nghề. Trong đó có Thạch Sơn Anh Tuấn, tốt nghiệp Trường cao đẳng Sư phạm Sóc Trăng, tiếp tục học liên thông tại Trường ĐH Đồng Tháp với ước mơ trở về phục vụ quê hương.
Tương tự, dòng họ thầy Lý Ngọc Sách có 3 đời đứng trên bục giảng. Con trai thầy là Lý Thành Lũy, giáo viên môn tin học Trường TH Phú Mỹ B, cho biết ấp Đai Úi hiện có hơn 200 giáo viên. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều người chọn nghề giáo. Một phần là theo truyền thống, một phần vì bà con mình thực sự yêu thích việc dạy học.
Cơ sở Trường TH Phú Mỹ B
ẢNH: DUY TÂN
Ông Dương Sóc, Trưởng ấp Đai Úi, cho biết số lượng giáo viên đông đảo xuất thân từ một ấp là điều rất hiếm ở miền Tây. Nhiều người sau khi tốt nghiệp đại học đã chọn trở về quê nhà dạy học để tiếp tục gìn giữ truyền thống quý báu ấy.
Ngày nay, mỗi thế hệ giáo viên ở ấp Đại Úi không chỉ dạy chữ, mà còn giữ trọng trách bảo tồn di sản hiếu học mà người thầy Sơn Hiên đã dành tâm huyết gây dựng hơn nửa thế kỷ trước.
