Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, hơn 20 năm trước, do thiếu GV, UBND các huyện ở Nghệ An phải tự tuyển dụng hợp đồng GV và nhân viên trường học để đáp ứng nhu cầu giảng dạy. Tuy nhiên, các GV này không được nâng bậc lương theo quy định. Năm 2006, UBND tỉnh Nghệ An có văn bản chỉ đạo các sở, ngành xem xét, hướng dẫn để thực hiện nâng bậc lương. Tiếp đó, ngày 29.6.2007, các sở Nội vụ, GD-ĐT, Tài chính và BHXH tỉnh Nghệ An có văn bản liên ngành hướng dẫn việc xếp lại bậc lương.
Một lớp học tại Nghệ An
ảnh: Khánh Hoan
Tại H.Nam Đàn, năm 2011, các GV thuộc diện nói trên được nâng bậc lương theo kiểu "nhảy cóc" để bù cho thời gian trước đó chưa được nâng bậc lương và nhiều GV đã được nâng từ 1-4 bậc lương nhưng không được truy lĩnh tiền lương. Tuy nhiên, các GV không được thông báo để đóng bù tiền bảo hiểm cho khoản nâng bậc.
Mới đây, BHXH H.Nam Đàn phát thông báo cho các trường học trên địa bàn có GV từng được nâng bậc lương kiểu "nhảy cóc" nói trên để truy thu BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp. Theo đó, có 311 GV bị truy thu với số tiền hơn 4,6 tỉ đồng, trong đó tiền nợ gốc là hơn 1,9 tỉ đồng và tiền phạt do chậm đóng bảo hiểm hơn 2,6 tỉ đồng. Thông báo kèm theo danh sách và số tiền nợ của 311 GV, trong đó nhiều người nợ từ 40-50 triệu đồng, cá biệt có GV nợ 65,6 triệu đồng. Một số GV đã nghỉ hưu nhưng chưa được bảo hiểm chi trả lương hưu vì món nợ này.
Thầy Nguyễn Ngọc Lam, GV Trường THCS Anh Xuân, đang bị báo nợ BHXH 38,6 triệu đồng, trong đó có 20,6 triệu đồng tiền phạt do chậm đóng bảo hiểm. Tương tự, thầy Nguyễn Đình Phương, GV dạy cùng trường với thầy Lam, cũng đang bị BHXH đòi nợ. "Nếu chúng tôi được thông báo ngay thời điểm đó và đóng 5% tiền BHXH theo quy định thì số tiền sẽ không đáng kể. Đến nay, sau hơn 10 năm mới được thông báo, nhiều GV phải trả 20-30 triệu đồng tiền lãi là rất vô lý", thầy Phương nói.
Giải thích về việc này, ông Nguyễn Đình Ngọc, Giám đốc BHXH H.Nam Đàn, cho biết quyết định nâng bậc cho GV hợp đồng của UBND tỉnh Nghệ An vào năm 2011 mang tính chất đặc thù do thiếu GV và nhân viên trường học. Theo hướng dẫn liên ngành, các GV này chỉ được truy lĩnh bậc lương chứ không được truy lĩnh tiền lương. Hướng dẫn cũng ghi rõ các đơn vị trực tiếp đến cơ quan tài chính và BHXH để được cấp kinh phí giải quyết chế độ BHXH cho các lao động này.
"Năm 2011 UBND H.Nam Đàn có quyết định cho các lao động trong các cơ sở giáo dục vào biên chế được truy lĩnh bậc lương. Tại thời điểm này lẽ ra các cơ sở giáo dục phải làm việc với phòng tài chính để có kinh phí giải quyết, đồng thời yêu cầu người lao động làm thủ tục hồ sơ gửi BHXH huyện để giải quyết, nhưng họ không làm. BHXH huyện không có trách nhiệm phải thông báo cho các cơ sở giáo dục. Theo luật BHXH thì để giải quyết chế độ hưu trí và các chế độ liên quan khác thì phải truy thu mức tiền lương đóng BHXH", ông Ngọc nói.
Ông Vương Hồng Thái, Phó chủ tịch thường trực UBND H.Nam Đàn (Nghệ An), cho biết: "Chúng tôi đã đề nghị BHXH H.Nam Đàn rà soát cụ thể từng GV bị truy thu bảo hiểm để chúng tôi báo cáo thường trực huyện ủy, tìm phương án giải quyết".
