Đại diện trường Canada tư vấn cho phụ huynh, học sinh trong một hội thảo năm 2024
ẢNH: NGỌC LONG
Theo kế hoạch ngân sách liên bang được chính quyền Canada công bố hôm 4.11, nước này dự kiến sẽ cắt giảm chỉ tiêu cấp giấy phép du học từ 305.900 năm nay xuống chỉ còn 155.000 vào năm 2026, giảm tới 49%. Sau đó, Canada sẽ duy trì cấp 150.000 giấy phép du học mỗi năm vào 2027 và 2028, theo nội dung từ bản kế hoạch chi tiêu được đặt tên là "Canada vững mạnh".
Hiện, đề xuất nêu trên còn phải chờ Quốc hội Canada xem xét thông qua và chính thức bỏ phiếu quyết định vào ngày 17.11.
Giấy phép du học hay study permit là văn bản cấp bởi Bộ Di trú, quốc tịch và tị nạn Canada (IRCC), cho phép sinh viên quốc tế đến học ở quốc gia này. Việc áp trần số lượng giấy phép du học được chính phủ Canada lần đầu thực thi vào năm 2024, lý do đưa ra là để bảo vệ du học sinh tốt hơn trước những vấn đề về nhà ở, chăm sóc sức khỏe khi số lượng người nhập cư tăng kỷ lục.
Tuy vậy ngành giáo dục quốc tế ở Canada đã chịu tác động đáng kể bởi chính sách này, khi số liệu mới nhất từ IRCC cho thấy số lượng giấy phép mới cấp ra tính tới tháng 8 năm nay là 89.430, giảm 60% so với cùng kỳ năm ngoái và đang chỉ đạt 29% so với mục tiêu đề ra. Chính vì thế, nhiều chuyên gia quốc tế cho rằng việc cắt giảm 65% lần này chỉ là sự điều chỉnh của chính phủ cho phù hợp với tình hình thực tế.
Việc cắt giảm mạnh chỉ tiêu giấy phép du học cũng được dự báo sẽ tác động nghiêm trọng đến tài chính của các trường ĐH, vốn đã rơi vào khủng hoảng trong những năm gần đây. Bởi, theo tờ University Affairs (Canada), nhiều trường phải phụ thuộc vào nguồn học phí của sinh viên quốc tế - vốn cao hơn nhiều so với sinh viên bản địa - để bù đắp phần ngân sách tỉnh bang không theo kịp lạm phát và các quy định giữ nguyên học phí với sinh viên bản địa.
Trước đó, Canada còn đưa ra nhiều chính sách "siết" ngành giáo dục quốc tế của nước này, từ quy trình cấp giấy phép du học đến quyền làm việc. Một số chính sách nổi bật có thể kể đến như tăng yêu cầu chứng minh tài chính lên 22.895 CAN (427 triệu đồng) vào tháng 9, bỏ chương trình du học miễn chứng minh tài chính (SDS), thêm hay tăng yêu cầu để xin giấy phép làm việc sau tốt nghiệp (PGWP) cho bản thân và giấy phép lao động cho thân nhân...
Ở mặt tích cực, Canada vừa qua đã tăng số giờ du học sinh được phép đi làm thêm, lên tối đa 24 giờ/tuần thay vì chỉ 20 giờ như cũ. Trong khi đó nếu làm thêm trong trường hay ngoài trường nhưng vào kỳ nghỉ, du học sinh có thể đi làm thêm không giới hạn thời gian.
Bên cạnh mục tiêu nhập cư, kế hoạch ngân sách của chính phủ Canada còn đề ra chiến lược tuyển hơn 1.000 nhà nghiên cứu, nghiên cứu sinh tiến sĩ và nghiên cứu sinh sau tiến sĩ đồng thời xây dựng lộ trình để đẩy nhanh tuyển dụng nhân tài trong lĩnh vực y tế, nghiên cứu và công nghiệp tiên tiến sở hữu thị thực (visa) H-1B từ Mỹ. Ngân sách mới cũng dành 97 triệu CAD trong vòng 5 năm để cải thiện quá trình công nhận văn bằng của nước ngoài.
Tất cả đều nhằm góp phần giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động ở Canada, vốn đang gặp không ít thách thức bởi tình trạng già hóa dân số.
Theo báo cáo từ IRCC, Canada thu hút hơn 1 triệu sinh viên quốc tế tới học vào năm 2023. Thống kê của IRCC cũng cho thấy tổng số người Việt học tập tại Canada từng có xu hướng giảm liên tục, từ 21.480 người vào 2019, đến năm 2022 còn 16.140 người. Nhưng tới năm 2023, du học sinh Việt ở Canada tăng nhẹ lên 17.175 người, giữ vị trí thứ 8 về số lượng, biến nơi này thành một trong những điểm đến du học nói tiếng Anh hàng đầu bên cạnh Mỹ, Úc.
