Trong đó, với dự thảo nghị quyết của Quốc hội (QH) về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển GD-ĐT, Ủy ban Văn hóa - Xã hội (gọi tắt Ủy ban) tán thành với phần lớn nội dung, đồng thời tán thành đề nghị của Chính phủ về việc trình QH ban hành nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng
ẢNH: NGUYỄN HÙNG
Theo ông Phạm Ngọc Thưởng, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT, sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 71 về đột phá phát triển GD-ĐT, Chính phủ đã đồng ý với đề xuất của Bộ GD-ĐT là cần phải có nghị quyết của QH nhằm thể chế hóa kịp thời, đầy đủ và hiệu quả các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong Nghị quyết 71. Trong phiên bản mới nhất, Bộ GD-ĐT đề xuất 6 chính sách lớn: phát triển nguồn nhân lực; hợp tác phát triển chương trình; chuyển đổi số và KH-CN trong GD-ĐT; tự chủ về hợp tác quốc tế; hỗ trợ người học và đào tạo nhân lực trình độ cao; ưu đãi đầu tư cho GD-ĐT.
Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị Bộ GD-ĐT tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để thể chế hóa đầy đủ các nội dung của Nghị quyết 71 như: hoàn thành xây dựng mạng lưới trường phổ thông nội trú; mở rộng hệ thống đào tạo dự bị đại học (ĐH); khuyến khích, quy hoạch xây dựng các khu đô thị công nghệ cao - ĐH; thúc đẩy mô hình ĐH đổi mới sáng tạo, nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với cơ sở giáo dục ĐH; xây dựng khung pháp lý để hình thành quỹ tài trợ cho các cơ sở giáo dục huy động vốn cộng đồng; ưu tiên vốn tín dụng cho các dự án phát triển GD-ĐT…
Với một số nội dung cụ thể, Ủy ban tán thành với quy định về tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, thuyên chuyển, biệt phái nhân lực ngành giáo dục; tuy nhiên đề nghị cân nhắc quy định về việc bố trí, phân công, thay đổi vị trí việc làm đối với các nhân sự này, bảo đảm khả thi trong thực tiễn; đồng thời quy định cụ thể cơ chế giám sát, kiểm tra, báo cáo định kỳ bảo đảm minh bạch, công bằng trong tuyển dụng, điều động, thuyên chuyển nhân sự giáo dục.
Ủy ban cũng tán thành quy định phân cấp, phân quyền cho chủ tịch UBND cấp xã trong tuyển dụng, quản lý nhân sự giáo dục. Tuy nhiên, Bộ GD-ĐT cân nhắc quy định rõ điều kiện áp dụng và cơ chế giám sát, tránh nguy cơ tiêu cực, cục bộ; đồng thời đề nghị tiếp tục nghiên cứu, quy định phân cấp, ủy quyền cho cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên công lập thực hiện tuyển dụng, tiếp nhận nhân sự giáo dục nếu đáp ứng đủ điều kiện, năng lực thực hiện theo quy định.
Nhất trí cơ chế giao quyền tự chủ cho cơ sở giáo dục ĐH, cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã thực hiện tự chủ được quyền quyết định mức thu nhập tăng thêm cho nhà giáo, viên chức và người lao động chi trả từ nguồn thu hợp pháp ngoài ngân sách nhà nước cấp. Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị Bộ GD-ĐT nghiên cứu quy định cơ chế kiểm soát để tránh lạm dụng, thương mại hóa hoạt động giáo dục.
Với chính sách hỗ trợ người học và đào tạo nhân lực trình độ cao, Ủy ban tán thành mở rộng cơ chế vay tín dụng ưu đãi cho người học có nhu cầu và đề nghị Bộ GD-ĐT nghiên cứu quy định cơ chế cho phép đa dạng hóa nguồn vốn huy động để cho vay; quy định cơ chế ưu tiên bổ sung nguồn vốn cho ngân hàng chính sách từ nguồn tăng thu ngân sách hằng năm để cho người học có nhu cầu được tiếp cận nguồn vốn cho vay.
Về chương trình trọng điểm quốc gia đào tạo tiến sĩ toàn thời gian, Ủy ban cơ bản tán thành chủ trương nhưng cần rõ mối quan hệ của chương trình này với các chương trình, đề án đang triển khai.
