Bộ GD-ĐT vừa cho biết, theo thông tin từ Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD), kết quả khảo sát quốc tế về dạy và học (TALIS) chu kỳ 2024 đã chính thức được công bố, với sự tham gia của 55 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Việt Nam là một trong những quốc gia được OECD nêu tên tại lễ công bố kết quả, được ghi nhận là hình mẫu về tỷ lệ và hiệu quả tham gia khảo sát.
Có tới 97% giáo viên được khảo sát hài lòng với công việc của mình
ẢNH: C.V.A
Khảo sát TALIS 2024 được OECD triển khai nhằm cung cấp bằng chứng so sánh quốc tế về đội ngũ giáo viên và hiệu trưởng THCS, qua đó phản ánh đặc điểm, quan điểm và kinh nghiệm nghề nghiệp của đội ngũ nhà giáo trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông và chuyển đổi số.
Tiếp nối chu kỳ 2018, Việt Nam tiếp tục tham gia với mẫu đại diện toàn quốc gồm 202 cơ sở giáo dục thuộc 58 tỉnh, thành phố, 202 hiệu trưởng và 4.410 giáo viên. Toàn bộ quy trình được thực hiện trên máy tính theo tiêu chuẩn kỹ thuật và bảo mật nghiêm ngặt của OECD, đảm bảo kết quả khách quan và đáng tin cậy.
Gần 60% giáo viên hài lòng với mức lương hiện tại
Kết quả TALIS 2024 cho thấy, giáo viên Việt Nam có tuổi trung bình 42, thấp hơn mức trung bình của OECD là 45 tuổi; 70% là nữ và 91% có hợp đồng lâu dài. Đội ngũ nhà giáo Việt Nam được đánh giá là trẻ, nhiệt huyết, có năng lực công nghệ ngày càng tốt và mức độ hài lòng nghề nghiệp cao.
Đặc biệt, 92% giáo viên Việt Nam được khảo sát cho rằng nghề giáo được xã hội coi trọng, tỷ lệ cao nhất trong toàn bộ các quốc gia tham gia khảo sát (trong khi mức trung bình của OECD chỉ là 22%). Cùng với đó, 87% giáo viên tin rằng ý kiến của họ được các nhà hoạch định chính sách lắng nghe và coi trọng, tăng 8% so với chu kỳ 2018.
Sự hài lòng nghề nghiệp ở mức rất cao: 97% giáo viên hài lòng với công việc của mình (so với OECD là 89%) và chỉ 3% giáo viên dưới 30 tuổi có ý định nghỉ việc trong 5 năm tới (mức trung bình của OECD là 20%). 58% giáo viên hài lòng với mức lương hiện tại, cao hơn 19 điểm phần trăm so với trung bình OECD và tăng 6% so với năm 2018.
Có tới 64% giáo viên đã sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong dạy học, đứng thứ 5 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia, cao hơn mức trung bình OECD (36%). Tuy nhiên, 71% giáo viên cho biết trường học còn thiếu cơ sở hạ tầng và công cụ kỹ thuật số cần thiết để ứng dụng AI, cao hơn đáng kể so với mức trung bình OECD (37%).
54% giáo viên chịu áp lực về thành tích học sinh
Theo kết quả khảo sát, 95% giáo viên Việt Nam được khảo sát nhận thấy các hoạt động bồi dưỡng chuyên môn có tác động tích cực đến giảng dạy (OECD: 55%). 96% giáo viên đánh giá chương trình đào tạo ban đầu của họ có chất lượng cao (OECD: 75%).
Mức độ hợp tác chuyên môn cũng tăng đáng kể: 69% giáo viên tham gia dạy học nhóm (tăng mạnh so với 2018), 98% tin tưởng đồng nghiệp và hiệu trưởng của mình. Đặc biệt, 97% giáo viên "đồng ý" hoặc "hoàn toàn đồng ý" rằng hiệu trưởng có mối quan hệ chuyên môn tốt với nhân viên (OECD: 86%).
Cũng theo kết quả khảo sát, chỉ 4% giáo viên dạy trong các trường có trên 10% học sinh có nhu cầu đặc biệt, song phần lớn giáo viên cho biết họ tự tin điều chỉnh bài học để phù hợp với học sinh. Ở khía cạnh phúc lợi, các chính sách hỗ trợ và môi trường làm việc đang được chú trọng, góp phần nâng cao sự gắn bó với nghề.
Mức độ căng thẳng nghề nghiệp của giáo viên Việt Nam ở mức thấp: chỉ 4% cho biết "rất căng thẳng" trong công việc, dù 54% thừa nhận chịu áp lực về thành tích học sinh và thay đổi chương trình.
Kiến nghị đổi mới chính sách tiền lương theo năng lực
Từ các kết quả nêu trên, Bộ GD-ĐT đưa ra một số nhóm khuyến nghị chính sách quan trọng. Trong đó, phát triển năng lực số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo cho giáo viên; thúc đẩy giáo dục hòa nhập và hỗ trợ học sinh đa dạng; thiết lập mạng lưới hỗ trợ liên ngành giữa giáo viên, chuyên viên tâm lý và y tế học đường.
Củng cố hệ thống phát triển nghề nghiệp liên tục, gắn bồi dưỡng với thăng hạng và lộ trình nghề nghiệp; phát huy vai trò lãnh đạo học thuật trong nhà trường; xây dựng mô hình "trường học phát triển chuyên môn", tăng quyền tự chủ học thuật cho giáo viên chủ chốt…
Bộ GD-ĐT cũng cho rằng, cần cải thiện điều kiện làm việc và phúc lợi nghề nghiệp: đổi mới chính sách tiền lương theo năng lực, giảm gánh nặng hành chính, tăng thời gian cho hoạt động chuyên môn; hỗ trợ tinh thần và nhà ở cho giáo viên trẻ.
Thiết kế lộ trình cải cách giáo dục có đánh giá tác động, tránh thay đổi dồn dập; tham vấn giáo viên trước khi ban hành chính sách mới.
Trong thời gian tới, Bộ GD-ĐT cho biết sẽ chỉ đạo phân tích sâu các báo cáo TALIS 2024 để phục vụ xây dựng và điều chỉnh chính sách, tổ chức thực hiện đồng bộ ở trung ương và địa phương, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững hệ thống giáo dục Việt Nam giai đoạn 2025 - 2035.
