Nếu suy ngẫm kỹ khi xem Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối sẽ thấy đó là một bản năng yếu đuối, gần như bức bối đến nhẫn tâm và một khát khao được yêu thương, mong manh nhưng mãnh liệt. Hai cảnh "nóng" trong phim - giữa Út Khờ và người đàn ông giấu mặt, giữa Ba Hương và Tư Đạp đã trở thành tâm điểm tranh cãi, nhưng với tôi đó là chất xúc tác mở ra cuộc đối thoại cần thiết về sự thật, thẩm mỹ và nhân văn.
Một cảnh rất ấn tượng của phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối
ẢNH: ĐPCC
Sự phản ứng dữ dội từ một bộ phận khán giả là điều dễ hiểu. Trong tâm thức phổ thông, phim chiến tranh, đặc biệt là phim Việt về đề tài kháng chiến gắn liền với hình ảnh người lính kiên trung, sống lý tưởng và không có chỗ cho bản năng yếu mềm hay lệch chuẩn. Thế nên, khi một nhân vật nữ du kích như Út Khờ hiện lên không phải trong hào quang anh hùng, mà trong tình huống bị tổn thương, một bộ phận người xem đã cảm thấy bị phản bội bởi những kỳ vọng họ đã dành cho hình tượng "bộ đội Cụ Hồ".
Tuy nhiên, điện ảnh không phải là sách giáo khoa lịch sử. Và chiến tranh không chỉ có chiến thắng, kỷ luật hay tinh thần bất khuất. Nó còn có mồ hôi, nước mắt, nỗi sợ, và cả những vết thương tâm lý, đôi khi không bao giờ lành. Nếu nhìn kỹ hơn, hai cảnh "nóng" của Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối không đặt mục tiêu "kích thích thị giác" hay câu khách rẻ tiền, mà là những lát cắt vào phần "bóng tối" nhất của con người: nơi bản năng sinh tồn, khao khát được yêu và sự bất lực cùng tồn tại.
Với cảnh của Út Khờ, cảm giác khó chịu, thậm chí bức bối của người xem không phải là thất bại của đạo diễn, mà có thể chính là mục đích. Không có ánh sáng, không có nhạc nền lãng mạn. Đó là một đoạn phim lạnh lùng, xám xịt, gợi ra nhiều hơn là kể. Nó khiến khán giả buộc phải đối diện với sự thật: rằng ngay cả trong cuộc chiến vì lý tưởng cao cả, vẫn có thể tồn tại những vụn vỡ của nhân tính. Và điều đáng sợ nhất không phải là chiến tranh, mà là sự im lặng kéo dài sau tổn thương…
Hot girl Vietnam Idol chia sẻ về Thái Hòa, tiết lộ hậu trường đóng phim 'Địa đạo'
Ngược lại, cảnh của Ba Hương và Tư Đạp lại đặt ra một đối thoại khác. Có người nói rằng nó quá thi vị, quá "phim ảnh" so với thực tế địa đạo. Nhưng chính khoảnh khắc đó trong một cái chạm tay, một ánh mắt, một cái siết vai lại mang đến cảm giác đẹp, dù đang ở trong bóng tối. Giữa bom đạn, những người lính trẻ vẫn có quyền mơ về một điều gì đó dịu dàng. Không phải để phản bội lý tưởng, mà để bấu víu vào sự sống. Tình yêu trong hoàn cảnh như vậy không phải sự thừa thãi, mà là minh chứng rằng con người vẫn có quyền được yêu, được khao khát dù trong bất cứ hoàn cảnh nào.
Nói cách khác, hai cảnh "nóng" trong phim đều là những thử nghiệm nghệ thuật nhằm mở rộng không gian biểu đạt của phim chiến tranh Việt. Nó không đập vỡ hình tượng người lính, mà trả họ về đúng nghĩa một con người: biết yêu, biết sợ, có bóng tối và ánh sáng. Trong điện ảnh thế giới, điều này không hề xa lạ. Nhưng với phim Việt, sự lựa chọn này vẫn là can đảm.
Cũng cần lưu ý thêm rằng, cách mà Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối dàn dựng những cảnh nóng này từ ánh sáng, bố cục, diễn xuất đến tiết chế hình ảnh, đều cho thấy sự tôn trọng người xem. Không phô trương, không dung tục. Đó là sự tiết chế cần thiết để giữ lại chất điện ảnh và thông điệp nhân văn của tác phẩm.
Tất nhiên, điện ảnh luôn là địa hạt của sự tranh luận. Có người thấy đẹp, có người thấy phản cảm. Nhưng quan trọng hơn ở chỗ, đạo diễn đã dám đưa ra một vấn đề không dễ chạm đến, để khán giả không chỉ ngồi trong rạp xem chiến tranh như một bản hùng ca, mà còn tự hỏi: nếu là mình, trong bóng tối ấy, có giữ được lý tưởng không? Hay cũng sẽ lạc lối giữa những bản năng làm người? Và nếu điện ảnh có thể khiến khán giả đặt ra câu hỏi ấy, có lẽ nó đã hoàn thành một sứ mệnh lớn hơn là chỉ kể chuyện.
Mọi ý kiến, bài viết bình luận về phim Việt, độc giả có thể gửi về địa chỉ email: [email protected]. Xin cảm ơn!
