***

Làm sao Liêu có thể tin điều phi lý đó. Anh nhíu mày, thở dài. Tiếng thở dài của anh, liệu có thánh thót như tiếng hót của chú sẻ nâu bé nhỏ đang nghiêng đầu, giương cặp mắt nhìn anh đầy tò mò. Lâu rồi, anh chỉ biết ném tiếng thở dài qua khung cửa, ra ban công. Trên tầng 15 chỉ có tiếng gió rít. Tiếng thở dài chừng như kẹt giữa tiếng gió, nhuyễn nhừ. May thay, hôm nay còn có tiếng chim phụ họa.

1

Hôm thành phố ảnh hưởng bão, gió chém phần phật vào những chậu cây nhỏ nép mình ngoài ban công. Chậu cây hạnh phúc xum xuê những chùm lá xanh căng bóng như được phủ mớ sáp trên bề mặt, sau đợt gió đã dập hết một phần. Hôm đó, anh trong ca trực đêm, một ca cấp cứu lúc 3 giờ sáng. Những tán cây me trong khuôn viên bệnh viện đang mùa trổ hoa oằn mình rũ rượi trong mưa lớn. Gió và sét quét qua thành phố như một ám thị mãnh liệt nhất của tự nhiên.

MINH HỌA: VĂN NGUYỄN

Thành phố thu mình đứng im chịu trận cơn thịnh nộ của đất trời. Những luồng mưa quất vào bao lơn tầng hai khu ngoại trú. Đêm bệnh viện vốn là một quãng thời gian đặc biệt khó tả. Ca mổ của anh và kíp trực kéo dài đến 7 giờ sáng. Một ca xử lý tai nạn giao thông khá nghiêm trọng. Nạn nhân chấn thương phần đầu, người nồng nặc mùi rượu. Khuôn mặt cậu ấy với những đường nét thanh tú rõ ràng. Nhưng làn da lại hằn dấu phong trần. Góc cằm gọn gàng, mũi cao thẳng tắp, mái tóc chừng như mới vừa được cắt tỉa chưa lâu.

Sau ca mổ, Liêu mệt rã rời, không phải vì sự phức tạp của chấn thương. Tim anh nghẹn lại vài giây khi lật trở khuôn mặt cậu ấy.

Tân đi lâu rồi, đã 3 năm. Tại sao tạo hóa lại có thể tạo ra những phiên bản người giống người đến khó tin như vậy, để trêu ngươi anh sao? Những ám ảnh của cái đêm kinh hoàng 3 năm trước, khi anh đón đứa bạn thân nhất đời mình trên băng ca, lao vào phòng cấp cứu, chính tay phẫu thuật nối từng mạch máu cho bạn, van xin Tân hãy ở lại. Nhưng Tân vẫn không thèm nói lời từ biệt, cứ im lặng vậy mà đi. Nhiều cuộc gọi nhỡ của Tân còn trong máy Liêu từ chập tối, khi Liêu miệt mài trong phòng lạnh, với dao kéo, thuốc mê, và sinh mệnh của người.

Liêu cần cậu ấy ở lại biết bao. Nhưng có lẽ, cuộc đời này không cần cậu nữa. Và cậu đã có sứ mệnh ở một nơi chốn khác.

***

Sáng hôm đó, một sinh thể nhỏ bé nằm rũ rượi trên nắp cống thoát nước. Đôi cánh dán chặt lên mặt sắt gỉ sét lâu ngày. Một chú sẻ nâu xác xơ. Những vòng bánh xe vội vàng lia qua nắp cống. Không ai để mắt tới một đống bầy nhầy đen đúa đó. Nó không khác một xác chuột chết giữa đường. Mọi cử động tắt lịm. Chỉ còn hơi thở mong manh. Đến mức người vớt nó lên tưởng nó xong đời rồi, nếu không rờ được miếng ức còn xíu ấm nóng.

Yên kể với Liêu về nguồn gốc của chú sẻ nâu ngoan cường đó. Giọng cô va vào những tấm kính trong suốt nhìn thấu ra cầu Ba Son đang hẹn hò với hoàng hôn.

- Anh đừng bao giờ nghĩ đến việc thả một chú sẻ nâu từ tầng 15 này nhé!

- Cô sợ nó bay lạc trong thành phố này à?

- Không! Nó sẽ… chết mất!

Anh bật cười, nhấp ngụm vang trắng sóng sánh trong ánh mặt trời cuối cùng của ngày lướt qua tấm kính còn ấm nóng.

- Cô có thấy mình hoài phí sự quan tâm không?

- Xin anh! Nó đã suýt chết một lần rồi!

- Nhờ cô, nó đã tái sinh!

- Dù là con vật nào, cũng đều là một sinh mệnh!

Anh gật gù. Cô khéo lắm, biết ý tứ nhắc anh nhớ đến sứ mệnh nghề nghiệp của mình. Nhưng những cô gái thông minh như cô, tốt hơn hết là anh phải dè chừng. Lâu rồi, anh không quen với việc bị người khác nhìn thấu bản thân mình. Anh không cho phép điều đó xảy ra.

Yên lặng lẽ đổ thêm mớ hạt kê vào khay thức ăn trong lồng, thay nước sạch cho chú sẻ nâu, vuốt ve bộ lông óng ả của nó thêm lần nữa trước khi rời đi.

Một chú chim có cánh không thể bay từ tầng 15. Nó có thể sẽ lao đầu xuống ban công một tòa nhà nào đó dưới kia, hoặc mắc kẹt trên một cục nóng máy lạnh lắp bên ngoài các vách tường, và có thể bị biến thành món nướng trên mặt phẳng ủ đầy bụi khói đó… Đó là những hình dung của cô ấy. Những nỗi lo lắng rất vô lý và nực cười.

Nhưng Yên là một cô gái thú vị. Đôi lúc, trở về căn hộ sang trọng ướp đầy mùi cỏ xạ hương từ một loại nước hoa xịt phòng cô ý tứ trang bị sẵn để chào đón anh, lòng Liêu có chút xao động. Thỉnh thoảng, một buổi sáng nghỉ phép hiếm hoi, anh nằm dài trên chiếc ghế ngoài ban công, chậm rãi tiêu hóa một trong những cuốn sách của Robin Sharma. Chúng đều là những cuốn sách được Yên mang tới sau lần nhìn thấy chiếc kệ đặt trong phòng khách trống trơn, đơn điệu. Cô nói mình chưa từng thấy bất cứ người nào ham đọc sách mà không có chút thú vị. Hôm nay, anh bốc trúng cuốn Ai sẽ khóc khi bạn lìa xa, khẽ mỉm cười, không tin một diễn giả tầm cỡ thế giới lại có một cuốn sách sến sẩm vậy. Nhưng bất chợt, anh nhớ Tân.

Tân đang ở một thế giới nào đó, có lúc nào cậu biết rằng anh đã đau đớn dằn vặt ra sao. Tân có chấp nhận lời xin lỗi của anh không? Anh không biết. Và không chắc mình được tha thứ. Lúc cậu ấy cần anh nhất, anh đã không có mặt.

2

Lâu rồi, Liêu quen với sự hiện diện của Yên và chú chim sẻ nhỏ trong căn hộ này, trên tầng 15 có thể nhìn xuống những mái nhà quanh thành phố. Có lần Yên nói, người như anh, ở trên đỉnh, nhìn đâu cũng thấy dễ dàng, tựa như con đại bàng sải cánh nhún một cái là bay lên không trung. Câu nói của Yên tan ra trong món mì spaghetti kèm chút sốt của thứ rau bazil thơm nồng mà cô đã trồng và chăm chút ngoài ban công. Liêu ngạc nhiên trước thứ mùi lạ lùng của loại húng tây đó, khi cô ngắt vài lá, đưa anh ngửi thử.

Lẽ ra Liêu đã thấy ngon, nếu không kịp nhớ tới câu hỏi của Tân năm đó. "Ở độ cao này, liệu khi đáp thẳng xuống dưới kia, chúng ta sẽ ra sao?". Liêu năm đó chỉ quan tâm đến việc bao lâu nữa thì mình sẽ chuyển đến được căn hộ cao nhất, ở tòa nhà cao nhất thành phố này, với một cửa sổ có thể nhìn thấu tất cả mọi hướng. Nếu phải đứng ở ban công, anh chỉ hướng mắt lên bầu trời rộng lớn kia, có khi chạm phải những tia nắng đầy phấn khởi của bình minh. Anh nghĩ về những bước chân, máy bay cất cánh, và mây, trong khoảng thời gian đầu óc được phép rời khỏi những dao kéo, chỉ khâu và căn phòng lúc nào cũng lạnh lẽo trong bệnh viện. Còn Tân, cậu vẫn luôn thích trầm mình trong những chuyến khám phá núi rừng, biển cả. Sau thời gian cống hiến cho hàng núi việc của công ty gia đình, thỉnh thoảng Tân biến mất. Điện thoại mất kết nối. Công việc cuốn lấy Liêu, anh cũng quên mất cậu bạn trong thời gian đó. Rồi cũng đột ngột như cái cách Tân chọn rời khỏi thành phố, cậu ta ập đến văn phòng Liêu, khoe cái thẻ nhớ ngồn ngộn những hình ảnh hoang dại đến mê đắm của bầy bướm trong rừng Nam Cát Tiên, hay cái cảnh cậu bị gói gọn trong đám mây cuồn cuộn trên đỉnh núi chót vót Hà Giang…

Thường, cả hai sẽ mất hơn nửa ngày chỉ để Tân tổng kết lại chuyến đi. Mà kỳ lạ, những chuyến đi đó không hề có bóng dáng người mà cậu ta yêu. Tân nhiều lần cười nhạt. "Cậu biết không, khi lôi người khác vào thú vui của mình, sự miễn cưỡng của họ khiến tớ cảm giác tội lỗi ngập đầu". Đổi lại, chỉ có một chú mèo tam thể, loại "sát thủ" của chuột, rắn và một số ít bò sát. Cậu cần con mèo khi ngủ lều trong những vạt rừng. Nhờ nó, nhiều lần Tân thoát khỏi những cú phóng ác nghiệt của đám rắn lục ẩn mình mai phục trong những tán lá xanh rì. Tân nói, con người đến với thế giới này với nhiều mục đích khác nhau. Có người đến để duy trì nòi giống, có người đến để gieo rắc nỗi sợ hãi, có người đến để cứu thế giới. Còn cậu, cậu đến chỉ để nhìn ngắm thế giới cho thỏa thích. Cậu chính là người quan sát. Một giọt sương khuya, một chồi lá, một cái chớp mắt, hay một cú quay lưng nhẹ nhàng… Tất cả đều có thể khiến tâm hồn người quan sát lay động.

Liêu cười khẩy: "Không biết. Tớ không quen với việc chơi cầu tuột. Tớ chỉ muốn biết cảm giác khi chạm vào những ngôi sao kia thôi". Tân nhìn Liêu cười nhẹ. Nụ cười bị nhấn chìm trong lớp rượu vang trắng sóng sánh giữa đêm.

"Cậu biết không, Tân! Mình chỉ ước có nơi nào đủ cao để nhìn thấu lòng dạ con người".

Liêu nhớ đêm đó trời đầy sao. Những thứ lấp lánh xa xôi luôn khiến con người ta khao khát không ngừng. Như Liêu, như bao con người đang lấp ló phía sau khung cửa kia, trên ban công những căn hộ được gắn số theo hướng mũi tên lao thẳng lên không trung.

Còn Tân thì sao?

3

Liêu nhớ mài mại khuôn mặt của người phụ nữ đó, hôm đưa Tân đi. Lớp phấn son dày cộm nén chặt mọi biểu hiện sinh động của cảm xúc đau buồn thường thấy của người đang đối diện mất mát. Bà là người cuối cùng rón rén thả cành cúc trắng xuống mộ Tân. Những nắm đất lấp vội. Cành cúc trắng biến mất. Rồi bà cũng nhanh chóng biến mất cùng chiếc Maybach bóng loáng. Liêu không biết bà có kịp nhỏ xuống giọt nước mắt nào cho đứa con đã rơi khỏi vòng tay mình suốt chừng đó năm. Chỉ biết trong một lần say khướt, Tân có nhắc đến tên bà một cách trìu mến đáng thương, kèm cơn khóc nấc của gã trai đã trưởng thành. Và đó là lần duy nhất trong đời, Liêu nghe Tân nhắc đến cái tên đó.

Nơi nào là đủ cao? Tân nói, căn hộ cậu sống thật đẹp, thật tuyệt. Nhưng nó không phải nơi cậu muốn gắn bó cả đời. Mắt Tân màu xám khói. Chúng rưng rưng lúc cậu nói về chuyến đi cuối cùng của mình. Chuyến đi vào rừng với bầy bướm rập rờn cả trong giấc ngủ. Cậu nói cậu thích bầy bướm đó vô cùng. Cậu muốn sống cuộc đời của chúng. Liêu cười khẩy: "Đồ điên! Cuộc đời của cậu là mơ ước của biết bao nhiêu kẻ ngoài kia, biết không?"

***

Đó là đêm trăng tròn đầu năm. Mọi thứ rờ rỡ dưới ánh trăng, mặc kệ hàng triệu bóng đèn đang nhấp nháy sáng. Không dưng, Liêu muốn uống một ngụm vang trắng. Lâu rồi, sau những ca mổ rã rời, anh không còn tha thiết điều gì ngoài giấc ngủ vẫn liên tục đứt quãng vì bóng Tân ẩn hiện đâu đó. Trong vô thức, anh bấm máy gọi Yên. Giờ này, ngoài cô ra, chẳng ai chịu khó lên tận tầng 15, chỉ để ngồi ngoài ban công, hứng gió, và hứng cả những dằn vặt đau đáu của một kẻ sắp chết dở như anh.

- Anh có thực sự ổn không?

- Tôi ổn.

Trên tầng cao, người ta thường không cảm nhận rõ ràng thành phố còn thức hay đã ngủ yên.

Liêu kể về giấc mơ hóa bướm của Tân. Có lẽ bây giờ cậu ấy đã là một con bướm, đang rong chơi chốn nào. Một đời bướm chắc sẽ không gặp sự phản bội, sẽ không đau trước bất cứ đắng cay nào.

- Anh biết không, Liêu! Tân cũng từng nói với tôi anh ấy ổn, và sau đó…

Tân từng kể về người bạn thân cho cô nghe, bệnh viện, những ca mổ, những kíp trực. Nhưng Tân không kể về việc công ty của hai cha con anh phá sản sau những khoản nợ khổng lồ. Cô nhớ cuộc gọi video cuối cùng của Tân. "Chừng nào em về?". Lúc đó, thành phố đã chìm sâu vào đêm. Ngoài ban công chỉ có tiếng gió. Con mèo đã chui rúc vào một xó xỉnh nào đó. Ở trong căn hộ, trên tầng cao, nó nghĩ chủ nhân nó đã an toàn. Ở đây hoàn toàn không có rắn. Còn cô, cô chỉ nghĩ đơn giản Tân định rủ cô tham gia một chuyến đi, giống những chuyến đi trước đây của anh, mà lần nào cô cũng vướng lịch thi nên không bay về được.

Tối đó, Tân không biết cô đã khóc suốt chuyến bay từ Singapore về Sài Gòn. Nhưng cô nào kịp trả lời anh nữa.

***

Chú sẻ nâu vẫn chưa chịu ngủ, nhảy nhót, kêu lích rích trong lồng. Nó nhạy ánh sáng và âm thanh, dù hai người nói chuyện khẽ khàng.

- Lẽ ra em nên mua cho Tân một con nhồng, hoặc một con vẹt, thay vì con mèo. Và em nên dạy chúng nói lời an ủi anh ấy.

Yên không biết liệu rằng tiếng líu ríu của một con vẹt có đủ sức níu một con người đang tuyệt vọng như Tân khỏi những dính mắc về một đời sống khác. Nhưng ít ra sự náo động của nó cũng giúp cô biết anh đang không ổn. Khoảnh khắc im ắng tàn nhẫn trong đêm đó đã bứt rời anh khỏi cô, khỏi Liêu, khỏi những mỏi mệt rã rời. Nỗi ân hận này trào lên trong tim khi cô cứu được chú sẻ nâu trên đường đi, vào cái ngày cô nhấp nhỏm tìm Liêu trong bệnh viện. Tin nhắn cuối cùng của Tân nhắn cô: "Tìm Liêu!".

Yên khóc khi hình dung Tân là một cánh bướm. Anh sống một đời sống khác, có chắc mình không cô đơn?

***

Liêu nói, em xem mình sẽ làm gì với chú sẻ nâu này? Dĩ nhiên, anh sẽ không thả chú ấy từ tầng 15. Vắng tiếng hót lích rích của sẻ nâu, anh cảm giác mình bị bóp nghẹt trong nỗi cô đơn tận cùng.

Yên tìm đến chỗ bán chim kiểng. Bầy sẻ dạn người, xúm xít mổ vào lòng tay khi cô mớm thức ăn.

Liêu lóng ngóng chia bầy sẻ vào từng chiếc lồng xinh xắn, treo lên cao. Có cả một cặp yểng đỏng đảnh vừa lột lưỡi tập nói.

Liêu có vẻ muốn trang hoàng góc nhỏ như một tiệm cà phê. Tiệm cà phê chỉ bán cho một khách duy nhất là Yên. Vị khách đó rất sẵn lòng luyện giọng cho cặp yểng tếu táo kia sao cho giống hệt giọng cô, cho tới khi nó có thể nhại giọng một đứa trẻ.

Cô cũng đã xóa tin nhắn của Tân, sau chừng đó năm không nỡ. Tân không còn trở về trong giấc ngủ của cả cô và Liêu.

Bây giờ, anh đã bay theo một đàn bướm nào đó, rập rờn.