Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối (ra rạp ngày 4.4) vừa có những suất chiếu đầu tiên hôm 31.3. 128 phút phim khiến người xem nghẹt thở, căng thẳng dõi theo đội du kích vỏn vẹn 21 người đã sống và chiến đấu ở địa đạo Củ Chi - vùng đất thép thành đồng cách trung tâm TP.HCM 69 km. Đây là tác phẩm điện ảnh mà đạo diễn Bùi Thạc Chuyên và đoàn phim thực hiện nhân kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất (30.4.1975 - 30.4.2025).
Đoàn phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối tại buổi chiếu ra mắt hôm 31.3
Ảnh: ĐPCC
Chân thật từng chi tiết
Choáng ngợp đến ngỡ ngàng là cảm giác khi những thước phim đầu tiên xuất hiện trên màn bạc với cảnh hoang tàn của cánh rừng cháy quanh địa đạo, những người du kích là con dân của Củ Chi sống cơ cực thiếu thốn dưới tầng tầng lớp lớp địa đạo ngoằn ngoèo.
Với những ai chưa từng biết đến mùi bom đạn, ắt hẳn sẽ nghiêng mình trước những gì thế hệ cha ông để lại nơi vùng đất thép - địa danh mà quân đội hùng mạnh bậc nhất thế giới phải ngả nón chào thua.
Góc máy của đạo diễn hình ảnh K'Linh như dẫn dắt người xem sống lại với ký ức của gần 60 năm trước, ngày lính Mỹ và quân đội Sài Gòn mở những trận càn đẫm máu để tìm và diệt du kích vào năm 1967. Từng chiến sĩ trẻ, cả nam lẫn nữ với đủ cảm xúc: buồn, thương, giận dỗi nhưng chung quy đều hết lòng phụng sự vì Tổ quốc, vì lý tưởng chung. Trong môi trường sống quá ngột ngạt, thiếu ánh nắng mặt trời, việc di chuyển trong đường hầm rộng khoảng 60 cm đến 1 m, chuyện sống chết khi tháo gỡ bom mìn, tận dụng làm vũ khí đánh lại địch trở nên phi thường. Rồi cách các du kích sinh tồn dưới nước để ẩn náu, cách họ chịu đựng tâm sinh lý bất thường trong một môi trường sống luôn cận tử…
Cảnh trong phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối
Ảnh: ĐPCC
Tất cả đều được Bùi Thạc Chuyên lột tả qua sự thể hiện của dàn diễn viên "diễn như không diễn": Thái Hòa, Quang Tuấn, Hồ Thu Anh, NSƯT Cao Minh, Hoàng Minh Triết, Diễm Hằng, Nhật Ý, Khánh Ly…
Điều đặc biệt là đạo diễn Bùi Thạc Chuyên không mô tả hình ảnh của phía bên kia - những người lính ngô nghê, chỉ biết bắn giết và làm theo lệnh, mà ngược lại đầy mưu mô với sức mạnh quân sự khủng khiếp. Điều này càng làm nổi bật hơn chất anh hùng của những du kích phải chiến đấu trong sự thiếu thốn trăm bề.
Ấp ủ hơn 10 năm nên những gì Bùi Thạc Chuyên viết trong kịch bản qua hồi ức của những du kích Củ Chi thật sự ngoài đời như Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Tô Văn Đực (84 tuổi) - nguyên mẫu của nhân vật Tư Đạp (Quang Tuấn đóng), hay cô Tư Gừng… khiến khán giả như được trải nghiệm một bộ phim tài liệu. Lời thoại trong phim gần với cuộc sống hằng ngày, đúng chất địa phương, đặc biệt qua diễn xuất của Thái Hòa.
Cảnh trong phim Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối
Ảnh: ĐPCC
Dàn diễn viên như sống với nhân vật hơn là diễn, từ ánh mắt đau lòng của Bảy Theo (Thái Hòa đóng) khi "nói" rằng "tụi nhỏ" phải được sống sau trận càn, đến gương mặt sắc lạnh, đầy quyết tâm của Ba Hương (Hồ Thu Anh thủ vai) lúc đối diện với địch nhưng cũng đầy day dứt nghe tin Út Khờ (Diễm Hằng đóng) mang bầu với một chàng du kích... Ở họ vẫn có cả sự sợ hãi trước cái chết, vẫn khát khao tình yêu đôi lứa, vẫn mong sao đến ngày hòa bình bởi họ còn quá trẻ, đúng như câu nói của Bảy Theo: "Bọn nhỏ còn non lắm, ráng giữ cho tụi nó sống".
Bao nhiêu đó đủ miêu tả khí chất anh hùng của một thế hệ "quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh". Người xem ứa nước mắt khi lính Mỹ lôi từng thi thể đẫm máu của những du kích - cả nam lẫn nữ ra khỏi địa đạo. Họ đã chọn con đường phải cầm súng vì hạnh phúc cho thế hệ mai sau. Và họ cần được ghi nhớ điều này...
Bùi Thạc Chuyên thể hiện rõ nét sự tàn bạo của chiến tranh nhưng vẫn đậm chất thơ khi xen giữa máu và bom đạn, những du kích trẻ vẫn còn đó tình yêu đôi lứa, tình đồng đội, cũng như tính nhân văn khi đối xử với kẻ thù. Tình yêu giữa Ba Hương và Tư Đạp giữa muôn trùng vòng vây cũng không kém lãng mạn...
Xứng đáng là phim Việt Nam của năm
Nhiều lời khen đã dành cho Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối ngay sau buổi chiếu ra mắt. Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh nhận định: "Lâu lắm mới được xem một phim Việt đã như vậy. Hoành tráng, cảm động, khiến mình tự hào về lịch sử đất nước. Khoái chú Sáu (ca sĩ Cao Minh) và khoảnh khắc đẹp của chú trong phim".
Đạo diễn Trịnh Đình Lê Minh chia sẻ: "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối xứng đáng là phim Việt Nam của năm 2025! Điểm đặc biệt trong phim là yếu tố đời sống cũng mạnh tương đương với sự khốc liệt của chiến trận… Cũng như cách Củ Chi đã âm ỉ, kiên nhẫn ẩn náu, chiến tranh du kích và giữ vững được địa đạo, ai bảo điện ảnh Việt Nam không làm được những tác phẩm phim chiến tranh đáng để nể phục".
Cây bút phê bình phim Lê Hồng Lâm đưa ý kiến: "Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối xuất sắc, xứng đáng với tầm vóc của một bộ phim đề tài chiến tranh nhân kỷ niệm 50 năm đất nước thống nhất. Trong phim có hai câu thoại, đều từ nhân vật chú Sáu mà tôi rất nhớ. Một là: "Phải cho chúng nó biết địa đạo lợi hại như thế nào". Và kế tiếp: "Địa đạo là chiến tranh nhân dân, tụi bây không thể nào thắng được". Dàn diễn viên trong phim thực sự lăn xả và mặc dù không có vai diễn nào nổi trội nhưng cũng không có nhân vật nào mờ nhạt. Điện ảnh cách mạng Việt Nam từng sản xuất ra nhiều bộ phim chiến tranh mang tính biểu tượng, như Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Cánh đồng hoang, Em bé Hà Nội... Tôi tin Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối cũng làm nên tầm vóc trong một dịp lễ quá ý nghĩa như năm nay. Đây là phim tốt nhất trong sự nghiệp của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên".
Tài khoản Facebook Vựa Chữ viết: "Một bộ phim đưa ta đến tận cùng của sự thấu cảm - nơi mỗi gian truân đều được khắc họa rõ nét từ sâu dưới lòng đất. Nơi ấy, ánh sáng không đến từ bầu trời mà được nhen lên từ chính bóng tối - thứ bóng tối của mất mát, buồn bã nhưng cũng là nơi hình thành nghị lực, hy sinh và khát vọng sống mãnh liệt. Xem để hiểu rằng, bình yên không phải là món quà ngẫu nhiên của thời vận, mà là thành quả từ những điều phi thường được tạo nên bởi những con người tưởng như nhỏ bé nhất. Có thể nói, đây là bộ phim chất chứa bao nỗi niềm của biết bao con người, để rồi đến lượt ta, chỉ biết lặng thinh… và rơi nước mắt".
"Cuộc chiến ở Củ Chi luôn ám ảnh tôi. Mong mọi người hiểu cho cảm xúc đó trong buổi chiếu ra mắt hôm nay. Không biết nói gì hơn. Ê kíp làm phim dành tất cả tình yêu cho mảnh đất Củ Chi nói riêng và đất nước nói chung. Tôi rất vui khi một người bạn nhận định: Xem phim, tôi cảm thấy dân tộc Việt không thể bị đánh bại trước bất cứ kẻ thù nào dù hùng mạnh đến đâu", đạo diễn Bùi Thạc Chuyên phát biểu trong buổi chiếu ra mắt phim tại TP.HCM hôm 31.3.
