Khi "nhà nhà làm concert"
Sức hút của "concert quốc gia" (đúng hơn là đại nhạc hội) là có thật. Một loạt đại nhạc hội được tổ chức trước thềm đại lễ vẫn chưa đủ khiến cơn khát lùng vé xem concert hạ nhiệt.
Mới nhất là concert Việt Nam trong tôi do Bộ VH-TT-DL chủ trì vừa diễn ra tối 26.8 tại Đông Anh (Hà Nội). Một tuần trước khi diễn ra, hàng ngàn người đã rồng rắn xếp hàng trước Nhà hát Lớn để chờ nhận vé miễn phí. Nhiều người nhẫn nại xếp hàng từ 18 - 19 giờ hôm trước đến tận 8 - 9 giờ hôm sau để được sở hữu những tấm vé đầu tiên. Việt Nam trong tôi diễn ra trong điều kiện thời tiết bất lợi, mưa tầm tã từ lúc khán giả check-in đến già nửa đêm diễn. Vậy nhưng hàng ngàn khán giả vẫn kiên nhẫn ngồi chờ và xem show dưới mưa suốt hàng tiếng đồng hồ.
Ca sĩ Tùng Dương xuất hiện tại nhiều concert mừng đại lễ với những bản hit mới về quê hương đất nước
Ảnh: BTC concert Tổ quốc trong tim cung cấp
"Nhà nhà làm concert" là có thật. Từ các cơ quan chủ quản của ngành văn hóa tới các cơ quan báo chí lớn như Đài truyền hình Việt Nam, Báo Nhân Dân..., từ nhà nước đến tư nhân (trên nhiều vai trò: nhà tài trợ, nhà tổ chức, đối tác truyền thông...) cùng chung tay tạo nên một "mùa concert" rộn ràng và tấp nập chưa từng có.
Còn nhớ, trong một cuộc trò chuyện với Thanh Niên, khi điểm lại "gia tài của nhạc đỏ", ca sĩ Trọng Tấn - "sao nhạc đỏ" hàng đầu từng đưa ra nhận định: "Với nhạc đỏ thì quả là khó mà có lại và có thêm được những bài hát hào hùng đến thế, khi nó thuộc về một thời không trở lại". Nhưng trong khoảng 2-3 năm trở lại đây, đặc biệt là giữa hai cột mốc A50 và A80, đã có hẳn một màn "đổ bộ" hàng loạt bản hit mới là những ca khúc ngợi ca "Việt Nam trong tôi" và niềm tự hào "tôi là người Việt". Mảng đề tài vốn dĩ ít nhiều bị cho là kén khán giả trẻ, nay bỗng chốc lên ngôi. Cùng đó là các ca khúc nhạc đỏ quen thuộc được làm mới và tạo được viral mạnh không chỉ bằng các bản phối mới mà còn bằng những màn mash-up cực kỳ thông minh và táo bạo, được dàn dựng hết sức công phu và duyên dáng. Đó chính là nguồn "nguyên liệu" dồi dào cho các "concert quốc gia" có dịp được nở rộ và bung tỏa hơn, chạm được vào giới trẻ hơn, thay vì trước nay chỉ chủ yếu quẩn quanh trong "chiếc áo bền mà cũ" của mảng chính ca.
Có lo bão hòa ?
Concert xuất hiện liên tục, nhiều chương trình được đầu tư bài bản dù mở cửa miễn phí. Nhưng đâu đó đã thấy một số chương trình na ná nhau về công thức, chỉ khác nhau "cái mũ đội đầu" là tên chương trình. Nói như nhạc sĩ Đỗ Bảo từng trả lời Báo Thanh Niên: "Nhiều chưa chắc đã đa dạng". Các tiết mục chủ yếu là những bản hit thuộc các dòng nhạc thời thượng và các sao trẻ "dàn hàng ngang" ra hát; hoặc các sao nhạc đỏ với những bài tủ quen thuộc mà thiếu hẳn hoặc còn mờ nhạt sự đa dạng hóa các loại hình như nhạc không lời, nhạc dân tộc, các loại hình nghệ thuật truyền thống (trong một phép kết hợp khéo như các concert Anh trai vượt ngàn chông gai từng làm được…). Một số chương trình lộ dấu vết làm vội, đua theo phong trào, không bộc lộ cá tính sáng tạo của ê kíp. Một số bài hát mới ca ngợi quê hương đất nước chưa "đủ độ ngấm". Một số chương trình nghệ thuật mang màu sắc chính luận vì sa vào nhấn mạnh chủ đề mà ít nhiều trở nên khiên cưỡng, "hô hào"...
Nghệ sĩ và khán giả đội mưa cháy hết mình tại concert Việt Nam trong tôi do Bộ VH-TT-DL tổ chức tối 26.8 tại Đông Anh (Hà Nội)
Ảnh: Việt Hùng
Nếu cứ tiếp tục "mạnh ai nấy làm" concert, thị trường concert liệu có dần trở nên bão hòa? Trao đổi với Thanh Niên, đạo diễn Cao Trung Hiếu nhận định: "Thật ra, việc "mạnh ai nấy làm" không hẳn là rủi ro lớn nhất, mà tình trạng "nhà nhà đều làm" với sự thiếu hiểu biết về tổ chức biểu diễn mới là điều đáng lo ngại. Âm nhạc phát triển là khi những màu sắc, cá tính nghệ thuật và không gian thưởng thức tìm được chỗ riêng của mình. Chúng ta chỉ vừa nhen nhóm xây dựng được thói quen đi thưởng thức concert dành cho nhiều thế hệ nhưng thói quen mua vé chỉ mới dành cho một số chương trình nhất định. Để có một ngành công nghiệp văn hóa giải trí đúng nghĩa và bền vững, chúng ta còn rất nhiều điều phải làm, nỗ lực để thực hiện, đừng đếm số lượng người đến với một sự kiện bằng tấm vé miễn phí".
Sản xuất và "đóng gói" concert Việt
Từng vinh dự được cùng ê kíp V-Concert và V-Fresh đón Thủ tướng Phạm Minh Chính đến thăm và động viên khi cả nhóm đang đội mưa chuẩn bị cho đêm diễn, đạo diễn Cao Trung Hiếu xúc động chia sẻ: "Thời gian qua, nhận được sự quan tâm và chỉ đạo của những lãnh đạo cao nhất đất nước về phát triển công nghiệp văn hóa là điều rất mừng. Đó là sự động viên và là động lực lớn để kích hoạt nhiều năng lượng, tư duy và sự dấn thân của những người làm sáng tạo biểu diễn như chúng tôi với ngành nghề còn non trẻ này tại VN".
Nhưng một mặt, vị "phù thủy sân khấu" của Viet Vision cũng cho rằng: "Việc đầu tiên, theo tôi là phải thực sự tỉnh táo và hiểu rõ bản chất. "Công nghiệp văn hóa" nghĩa là phải sản xuất, đóng gói, xây dựng thương hiệu và phải bán được. Muốn vậy, điều quan trọng nhất là phải hiểu rõ khán giả của từng phân khúc, thị hiếu khác nhau. Sau những dịp đại lễ giàu cảm xúc một cách tự nhiên, mọi thứ sẽ trở nên khó khăn hơn nếu ta không theo đuổi sự bài bản chuyên nghiệp và chiến lược xây dựng giá trị cốt lõi của âm nhạc và văn hóa".
Nhìn ra thế giới, việc biến biểu diễn âm nhạc trở thành "thương hiệu" quốc gia không chỉ dừng lại ở những sự kiện giới hạn về mặt thời gian, quy mô và đối tượng tham dự mà đã được nhiều nước biến thành những sản phẩm, hoạt động đa dạng, hấp dẫn và dễ dàng tiếp cận với đại chúng. Dễ dàng nhận thấy nhiều quốc gia, khu vực đã sớm đẩy mạnh xây dựng các sự kiện, lễ hội âm nhạc thành một thương hiệu riêng, không chỉ thu hút công chúng trong nước mà còn "kéo" bạn bè quốc tế đến xứ sở của họ để trải nghiệm âm nhạc trong bối cảnh văn hóa đích thực. (còn tiếp)
