Cận cảnh tháp Chăm ngàn năm tuổi mới trùng tu nhưng gạch phục chế đã mủn nát

Văn hóa
08.09.2025 10:12:33

Dự án bảo tồn tháp Bắc và tháp Giữa thuộc cụm tháp Chăm Khương Mỹ (ở xã Tam Xuân 1, H.Núi Thành, tỉnh Quảng Nam cũ - nay là xã Tam Xuân, TP.Đà Nẵng) được phê duyệt từ tháng 10.2019 với tổng kinh phí 12,6 tỉ đồng.

Dự án do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Quảng Nam cũ làm chủ đầu tư; đơn vị thi công là Viện Khoa học công nghệ xây dựng (Bộ Xây dựng).

Sau khi hoàn thành vào tháng 12.2022, công trình được kỳ vọng sẽ trả lại vẻ đẹp cổ kính, vững chãi cho di tích nghìn năm tuổi này. Tuy nhiên, sau hơn 2 năm trùng tu, nhiều mảng tường đã xuất hiện tình trạng gạch mủn nát nghiêm trọng.

Nhà nghiên cứu văn hóa Chăm Lê Trí Công khẳng định, nguyên nhân gạch phục chế mủn nát sau hơn 2 năm trùng tu đúng là do muối hóa từ gạch cũ tràn sang gạch mới, nhưng cách làm của đơn vị thi công "hoàn toàn sai".

Bởi, nguyên tắc cơ bản đầu tiên trong bảo tồn tháp Chăm ven biển là phải khử muối trong gạch cổ trước khi tiến hành bất kỳ công đoạn trùng tu nào khác. Việc trùng tu mà không khử muối khiến khối xây mới chắc chắn sẽ bị nhiễm muối từ khối cũ và hư hỏng theo thời gian.

Ông Công cũng chỉ ra một vấn đề nghiêm trọng khác là tháp Khương Mỹ có mạch nước ngầm chảy qua nền móng. Đơn vị thi công lẽ ra phải có biện pháp bọc móng để ngăn nước ngầm thấm lên thân tháp, nhưng điều này đã bị bỏ qua. Việc không xử lý mạch nước ngầm kết hợp với hiện tượng muối hóa đã tạo thành "tổ hợp" phá hủy nhanh chóng những viên gạch mới.