Đề xuất trên được Bộ Nội vụ nêu lên tại dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư và UBND xã, phường, đặc khu trực thuộc cấp tỉnh.
Theo Bộ Nội vụ sau khi sắp xếp, quy mô tổ chức, phạm vi quản lý theo địa bàn của các địa phương lớn hơn rất nhiều so với trước đây
ẢNH: SỸ ĐÔNG
Theo Bộ Nội vụ, sau khi sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh, cấp xã), thì quy mô tổ chức, phạm vi quản lý theo địa bàn (diện tích tự nhiên, dân số, phạm vi quản lý…) của các địa phương lớn hơn rất nhiều so với trước đây.
Mỗi xã không quá 4 phòng chuyên môn
Tại dự thảo, Bộ Nội vụ đề xuất đối với cấp xã, quy định mỗi phòng được bố trí 1 công chức lãnh đạo, quản lý chuyên trách. Trường hợp phó chủ tịch UBND xã kiêm trưởng phòng, thì phòng được bố trí 1 phó trưởng phòng.
Khung số lượng phòng chuyên môn thuộc UBND cấp xã gồm 3 phòng: Văn phòng HĐND và UBND; Phòng Kinh tế (đối với xã, đặc khu) hoặc Phòng Kinh tế, hạ tầng và đô thị (đối với phường và đặc khu Phú Quốc); Phòng Văn hóa - Xã hội.
Căn cứ tiêu chí về quy mô dân số, diện tích tự nhiên, điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, và các yếu tố đặc thù của từng loại đơn vị hành chính ở nông thôn, đô thị, hải đảo, UBND xã được tổ chức các cơ quan chuyên môn.
Theo Bộ Nội vụ, trên cơ sở tổng hợp báo cáo của các địa phương, đơn vị hành chính ở xã đang có bình quân 27.000 người, ở phường là 60.000 người.
Việc lựa chọn tiêu chí là 60.000 người tương ứng gấp 2 lần bình quân ở xã và tương đương bình quân ở phường là phù hợp. Vì ở phường, ngoài giải quyết các thủ tục liên quan đến người dân, thì phường là địa bàn tập trung phát triển kinh tế nên cần tăng cường bộ máy tham mưu, giúp UBND phường.
Cạnh đó, việc lấy quy mô dân số làm tiêu chí để thành lập thêm 1 phòng chuyên môn xuất phát từ nhiệm vụ của cấp xã tập trung vào giải quyết các thủ tục, và phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân.
Như vậy, nếu áp dụng tiêu chí này thì có 390/3.321 đơn vị hành chính cấp xã có trên 60.000 người (tương ứng 11,7%), gồm 134/2.621 xã (tương ứng 5,1%); 254/687 phường (tương ứng 37%) và 2/13 đặc khu (tương ứng 15,4%).
Các địa phương được tăng thêm 1 phó giám đốc/sở
Để các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao trong điều kiện quy mô và phạm vi quản lý được mở rộng, thì cần thiết phải sửa đổi quy định số lượng cấp phó của sở, của phòng chuyên môn thuộc sở và tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng cho phù hợp.
Cụ thể, đối với số lượng cấp phó của sở, dự thảo đề xuất quy định bình quân mỗi sở bố trí 4 phó giám đốc, tăng 1 phó giám đốc so với quy định tại Nghị định số 45/2025/NĐ-CP.
Riêng TP.Hà Nội và TP.HCM, ngoài tổng số lượng phó giám đốc sở theo quy định tính bình quân chung, thì TP.Hà Nội được tăng thêm không quá 10 phó giám đốc và TP.HCM được tăng thêm không quá 15 phó giám đốc.
Đối với cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, dự thảo đề xuất quy định về tiêu chí xác định số lượng cấp phó của phòng chuyên môn, và tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng chuyên môn thuộc sở như quy định đối với phòng thuộc sở tại TP.Hà Nội và TP.HCM (đã quy định tại Nghị định số 45) để thống nhất thực hiện đối với tất cả các địa phương.
Theo đó, phòng thuộc sở có dưới 10 biên chế công chức được bố trí 1 phó trưởng phòng; phòng thuộc sở có từ 10 -14 biên chế công chức được bố trí không quá 2 phó trưởng phòng.
Phòng thuộc sở có từ 15 biên chế công chức trở lên được bố trí không quá 3 phó trưởng phòng.
Về tiêu chí biên chế tối thiểu khi thành lập phòng chuyên môn, nghiệp vụ thuộc sở: khối lượng công việc yêu cầu phải bố trí tối thiểu 7 biên chế công chức.
