Ông Musk rời chính quyền
"Khi vai trò nhân viên chính phủ đặc biệt sắp kết thúc, tôi muốn cảm ơn Tổng thống Trump đã cho tôi cơ hội cắt giảm chi tiêu lãng phí", tỉ phú Musk viết trên mạng xã hội X ngày 28.5, đồng thời bày tỏ niềm tin Ủy ban Hiệu quả chính phủ (DOGE) sẽ ngày càng lớn mạnh theo thời gian. Nhà Trắng cũng đã xác nhận thông tin này.
DOGE không thành công, Tesla gặp khó, tỉ phú Musk chia tay nội các ông Trump
Việc tỉ phú Musk ra đi đã được ông đề cập trước đó, khi khẳng định sẽ chuyên tâm cho hoạt động kinh doanh. Trong 4 tháng qua, DOGE đã hoạt động với vai trò là cơ quan cố vấn các chính sách cắt giảm nhân sự và chi tiêu quy mô lớn của chính phủ Mỹ. Hoạt động của DOGE cũng gắn liền với lập trường của ông Musk. Cơ quan này tuyên bố đã tiết kiệm được 175 tỉ USD trong mục tiêu giảm ít nhất 2.000 tỉ USD chi tiêu liên bang, ngoài ra còn cắt giảm 260.000 nhân sự, tương đương 12% của mục tiêu giảm 2,3 triệu lao động liên bang, theo Reuters.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và ông Elon Musk
ẢNH: REUTERS
Song tỉ phú Musk cũng có những lần nảy sinh mâu thuẫn với các bộ trưởng trong nội các của ông Trump, xoay quanh vấn đề thẩm quyền điều chỉnh nhân sự. Mới đây, ông Musk bày tỏ thất vọng khi Hạ viện Mỹ thông qua dự luật thuế trong nước quy mô lớn mà ông cho là có thể làm suy yếu nỗ lực DOGE đang thực hiện. Đây là dự luật quan trọng để Tổng thống Trump thực hiện các cam kết tranh cử, bao gồm giảm thuế và chấm dứt các ưu đãi cho chương trình năng lượng sạch. Ông Trump trong ngày 28.5 thừa nhận không hoan nghênh một số điểm trong dự luật, nhưng vẫn hài lòng ở những khía cạnh khác và sẽ đàm phán thêm.
Tin mới về thuế đối ứng
Diễn biến đáng chú ý khác tại Mỹ trong ngày 28.5 liên quan chính sách thuế đối ứng của ông Trump. Nhà Trắng đã bày tỏ sự bất bình sau khi Tòa án thương mại quốc tế Mỹ (CIT) ra phán quyết chặn hầu hết mức thuế mà Tổng thống Mỹ áp lên các đối tác thương mại. CIT cho rằng việc chính quyền Mỹ viện dẫn Đạo luật Quyền hạn kinh tế khẩn cấp quốc tế (IEEPA) để áp thuế đối ứng là không phù hợp. IEEPA cho phép Tổng thống Mỹ đưa ra các biện pháp kinh tế nhằm giải quyết các mối đe dọa bất thường trong trường hợp khẩn cấp. Ông Trump coi thâm hụt thương mại của Mỹ với các đối tác là tình trạng khẩn cấp quốc gia, song hội đồng thẩm phán của CIT không coi đó là mối đe dọa phù hợp để áp thuế.
Tòa thương mại Mỹ chặn thuế quan đối ứng ‘Ngày giải phóng’ của ông Trump
Phát ngôn viên Nhà Trắng Kush Desai đã phản bác phán quyết của tòa, nhấn mạnh: "Việc giải quyết tình trạng khẩn cấp quốc gia không phải là điều mà các thẩm phán không do dân bầu quyết định. Tổng thống Trump đã cam kết đặt lợi ích nước Mỹ lên trên hết". Phản hồi trước phán quyết của CIT, người phát ngôn chính phủ Anh cho biết phán quyết của tòa án Mỹ chỉ mới là giai đoạn đầu của các thủ tục pháp lý và đây là vấn đề nội bộ của Mỹ. Trong khi đó, Reuters dẫn lời Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định sẽ không có bên thắng trong cuộc chiến thương mại, và chủ nghĩa bảo hộ sẽ gây hại đến lợi ích các bên.
Mỹ mạnh tay kiểm soát thị thực
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio hôm qua thông báo nước này sẽ từ chối cấp thị thực (visa) cho các quan chức chính phủ nước ngoài có hành vi kiểm duyệt nội dung những bài đăng của công dân Mỹ trên mạng xã hội, AFP đưa tin. Sau thông báo trên, Ngoại trưởng Rubio công bố thêm Mỹ sẽ bắt đầu thu hồi thị thực của sinh viên Trung Quốc. The Guardian dẫn thông báo từ Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm qua chỉ trích quyết định của Washington là vô lý, gây hại đến quyền và lợi ích của sinh viên Trung Quốc, cũng như làm gián đoạn hoạt động giao lưu văn hóa giữa hai nước.
Cũng liên quan vấn đề thị thực Mỹ, trả lời Thanh Niên sáng qua, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết đã đọc các bài báo phản ánh việc "tạm dừng cấp visa du học", song khẳng định đương đơn vẫn "có thể tiếp tục nộp hồ sơ". Về thông tin Mỹ tạm dừng cấp lịch hẹn phỏng vấn visa du học, người phát ngôn tuy không đề cập trực tiếp đến chuyện này, nhưng cho biết việc sắp xếp lịch phỏng vấn visa không định cư của Bộ Ngoại giao Mỹ mang tính "linh hoạt".
Bảo Hoàng - Ngọc Long
