Bùng nổ mạnh mẽ trên toàn thế giới
Số liệu trên được nêu trong báo cáo của của RMI vừa phát hành tháng 9 vừa qua. RMI dự báo doanh số bán xe điện đã tăng trưởng theo cấp số nhân, chiếm từ 62% - 86% doanh số bán hàng toàn cầu vào năm 2030, trong khi Trung Quốc sẽ đạt thị phần xe điện ít nhất là 90% vào thời điểm đó. Tại Na Uy, khoảng 80% bán ra năm ngoái là xe điện hoàn toàn. Mặc dù xe điện mất khoảng sáu năm để chiếm từ 1% lên 10% thị phần toàn cầu, nhưng sẽ chỉ mất thêm sáu năm nữa để đạt được tỷ lệ chấp nhận 80%, theo RMI.
Những cải tiến về pin, thời gian sạc ngày càng thúc đẩy người dùng yên tâm lựa chọn xe điện
ẢNH: FREEPIK
Một trong những nguyên nhân chính thúc đẩy thị trường xe điện tăng mạnh trong giai đoạn tới được nêu là chính sách và chi phí pin thấp hơn sẽ thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi loại phương tiện xanh này. Ước chừng đến năm 2030, giá xe chạy bằng pin sẽ đạt mức tương đương với xe sử dụng động cơ đốt trong trên mọi thị trường và phân khúc ô tô lớn.
Cụ thể, khảo sát giá pin năm 2022 của Bloomberg NEF cho thấy: Năm 2022, giá pin lithium-ion theo khối lượng trên tất cả các lĩnh vực trung bình là 151 USD /kWh. Riêng tại thị trường Trung Quốc, giá pin là 131 USD/kWh. Do đó, giá xe điện và xe điện chạy bằng nhiên liệu hóa thạch (ICE) tương đương đã đạt mức ngang bằng tại Trung Quốc. Báo cáo cho biết, mẫu xe điện bán chạy nhất tại Trung Quốc năm ngoái là SAIC Wuling Mini EV, có giá khoảng 5.000 USD. Năm 2022, doanh số của Mini EV đạt 554.067 xe , chiếm 9,5% tổng doanh số xe điện thuần túy tại Trung Quốc và 50% thị trường xe điện siêu nhỏ tại quốc gia này.
Song, chi phí pin xe điện đang tiếp tục giảm và dự kiến sẽ giảm xuống dưới 100 USD/kWh vào năm 2026, giúp xe điện trở nên hợp túi tiền hơn nhiều. Ngoài ra, do không phải chịu chi phí nhiên liệu hoặc bảo dưỡng như xe ICE, chi phí vận hành xe điện cũng sẽ rẻ hơn, điều này có thể thúc đẩy hơn nữa thay đổi quyết định lựa chọn sử dụng loại phương tiện từ người dùng.
RMI cũng lưu ý rằng, các nhà sản xuất ô tô đã và đang chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi sang xe điện. Sự ngang bằng về giá sẽ đạt được ở mọi thị trường và phân khúc xe hơi lớn vào cuối thập kỷ này. Hầu hết các nhà sản xuất ô tô lớn đang dành 50 - 70% chi phí vốn và ngân sách nghiên cứu phát triển (R&D) cho việc phát triển xe điện và công nghệ số. Họ phần lớn đã ngừng đầu tư vào nền tảng động cơ đốt trong. Ngoài ra, khi các nhà sản xuất ô tô thế giới đang chạy đua để trở thành người dẫn đầu trong phân khúc xe điện, các công ty đã xây dựng đủ nhà máy sản xuất cả xe và pin, là bước thúc rất mạnh đưa xe điện thống trị doanh số bán ô tô vào năm 2030.
Bên cạnh chi phí giảm, các chính sách "kéo - đẩy" đang được triển khai đồng bộ tại mọi quốc gia đã tạo môi trường thuận lợi cho xe điện phát triển bùng nổ trong giai đoạn vừa qua cũng như trong tương lai. Một mặt, các Chính phủ đưa quy định siết tiêu chuẩn khí thải, áp dụng mạnh mẽ tiêu chuẩn nhiên liệu, thành lập các vùng phát thải thấp (LEZ) và tạo nhiều rào cản về kinh tế để "kéo" người dân ra khỏi các phương tiện động cơ đốt trong. Mặt khác, hàng loạt chính sách khuyến khích như giảm thuế, phí, hỗ trợ giá điện, tiền sạc, hỗ trợ thu xe xăng đổi xe điện… được áp dụng linh hoạt theo điều kiện của từng quốc gia, đã phát huy tác dụng, "đẩy" người dân tiến nhanh hơn tới các phương tiện xanh như xe điện.
Chi phí pin xe điện đang tiếp tục giảm và dự kiến sẽ giảm xuống dưới 100 USD/kWh vào năm 2026
ẢNH: FREEPIK
Những bước tiến ngoạn mục của Việt Nam
Mặc dù đi sau thế giới về công cuộc Cách mạng xanh, song, Việt Nam lại sở hữu một trong những doanh nghiệp xe hơi tiên phong sản xuất xe điện trên thế giới và cũng là quốc gia ghi nhận tỉ lệ chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện nhanh top đầu.
Báo cáo mới nhất của Liên đoàn Giao thông và Môi trường châu Âu (T&E) cho thấy, thị trường xe điện toàn cầu đang bùng nổ mạnh mẽ tại các quốc gia mới nổi ở châu Á. Trong đó, Việt Nam được ghi nhận là thị trường có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, với doanh số bán xe điện từ năm 2024 đến nay tăng tới 42%. Con số này vượt Trung Quốc (30%), Thái Lan (24%), Mỹ (22%) và Liên minh châu Âu (16%). Clean Technica nhận định, Việt Nam thực sự là một hiện tượng mới, nổi bật ngay cả khi các thị trường lớn duy trì đà tăng trưởng nhờ tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt.
Xe điện ngày càng phủ sóng mạnh mẽ trên đường phố Việt Nam
ẢNH: T.N
Chỉ 5 năm trước thôi, một chiếc xe điện chạy ngoài đường vẫn còn thu hút sự tò mò của rất nhiều người. Thế nhưng, giờ đây xe điện đã phủ mọi ngõ ngách, "bao trọn" mọi phân khúc từ xe máy tới taxi, ô tô con, ô tô tải và cả xe buýt.
Sự bứt phá này đến từ sự kết hợp giữa chính sách hỗ trợ mạnh mẽ của Chính phủ và nhu cầu tiêu dùng đang gia tăng. Việc miễn, giảm phí trước bạ, hỗ trợ phát triển hạ tầng trạm sạc và khuyến khích các doanh nghiệp trong nước tham gia sản xuất cũng đã góp phần đẩy nhanh tốc độ phổ cập xe điện, tạo nền tảng cho mục tiêu phát triển bền vững và tương lai xanh.
Ngân hàng Thế giới (WB) đánh giá cam kết đạt mức phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 tại COP26 đã trở thành động lực để hàng loạt chính sách khuyến khích xe điện ra đời. Ngành giao thông vận tải hiện là một trong những nguồn phát thải khí nhà kính lớn nhất, vì vậy việc phát triển xe điện không chỉ giúp giảm trực tiếp lượng khí thải từ phương tiện chạy xăng dầu, mà còn tận dụng được quá trình chuyển dịch hệ thống điện quốc gia sang các nguồn năng lượng tái tạo như gió và mặt trời.
Người Việt cũng ngày càng quan tâm đến yếu tố môi trường và sẵn sàng lựa chọn phương tiện bền vững. WB nhận định sự phát triển mạnh mẽ của xe điện tại Việt Nam vừa phản ánh sức mua nội địa tăng cao, vừa cho thấy vai trò tiên phong của Việt Nam trong tiến trình dịch chuyển năng lượng sạch trên toàn cầu.
Hiện nay, VinFast đang giữ vai trò trung tâm trong thị trường xe điện với danh mục sản phẩm đa dạng, dịch vụ hậu mãi cạnh tranh và mạng lưới trạm sạc ngày càng phủ rộng. Mới nhất, VinFast đã chính thức trở thành thương hiệu ô tô đầu tiên tại thị trường Việt Nam vượt mốc 100.000 xe bán ra chỉ sau 3 quý đầu năm. Đây là kết quả tất yếu sau 11 tháng liên tục 'bán chạy nhất Việt Nam' với thị phần ngày càng tăng, khẳng định vị thế dẫn đầu tuyệt đối tại thị trường nội địa.
Kỷ lục doanh số của VinFast là chỉ báo quan trọng, cho thấy xe điện đã trở thành xu hướng tiêu dùng chủ đạo tại Việt Nam. Xu hướng trên không chỉ đảm bảo triển vọng kinh doanh tích cực và bền vững của VinFast, mà còn khẳng định khả năng hiện thực hóa mục tiêu đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đi đầu về phổ cập xe điện trên thế giới trong tương lai gần.
