Nơi lý tưởng nhưng lại đìu hiu
Là nơi có làn ưu tiên cho xe đạp đầu tiên ở Hà Nội, tuyến đường dài 2,3 km ven sông Tô Lịch, từ cầu Mọc (P.Thanh Xuân) đến cầu Yên Hòa (P.Cầu Giấy) được kỳ vọng sẽ góp phần hướng tới hệ thống giao thông xanh cho thủ đô. Thế nhưng, sau gần 2 năm triển khai, tuyến đường này lại rơi vào cảnh đìu hiu.

Đường ưu tiên cho xe đạp chỉ lác đác người đạp xe
ẢNH: LINH CHI
Theo ghi nhận của Thanh Niên, số người đạp xe ở đây gần như chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đường Láng bên cạnh có nhiều trạm thuê xe đạp công cộng, nhưng ít người sử dụng.
Sống gần khu vực này, ông Văn Hùng cho biết đạp xe ở đây chỉ vì gần nhà. "Con đường này không tối ưu cho người đạp xe, vì nó không liền mạch. Đi được một đoạn lại phải xuống dắt xe qua đường nên rất bất tiện", ông Hùng nói và cho biết, đây cũng là nguyên nhân khiến nhiều người có nhu cầu vận động cũng ngại đi xe đạp trên cung đường này.
Nhiều người còn ngại đến con đường này vì sông Tô Lịch chưa trong xanh, nước vẫn đổi màu, bốc mùi khó chịu. Bà Nguyễn Thị Kim Anh (70 tuổi, P.Yên Hòa) cho biết, cư dân không cho trẻ nhỏ ra đây vì cảnh quan, môi trường ô nhiễm, do nhiều người còn xả rác hoặc cho vật nuôi phóng uế bừa bãi.
Trước đó, lãnh đạo Sở GTVT Hà Nội (nay là Sở Xây dựng Hà Nội) cho biết sẽ nghiên cứu để tiếp tục tổ chức tuyến đường ưu tiên cho xe đạp tại những nơi đủ điều kiện, như quanh công viên Hòa Bình (Q.Bắc Từ Liêm cũ, nay là P.Xuân Đỉnh).
Tuy nhiên đến nay, UBND P.Xuân Đỉnh cho biết, phường chưa được thông tin về kế hoạch xây dựng tuyến đường này.
Cần giải quyết điểm nghẽn về hạ tầng?
Nhiều chuyên gia giao thông nhận định, việc tuyến đường có làn ưu tiên cho xe đạp dọc sông Tô Lịch chưa phát huy hiệu quả không chỉ do bất cập trong thiết kế hay môi trường mà còn do văn hóa đạp xe chưa được hình thành trong đời sống đô thị Hà Nội. Để xây dựng thói quen này, cần có sự thay đổi đồng bộ hạ tầng cũng như quy hoạch.

Chuyên gia giao thông cho rằng tình trạng ế ẩm xảy ra ở tuyến đường ven sông Tô Lịch là do điểm nghẽn về hạ tầng
ẢNH: LINH CHI
Theo chuyên gia giao thông Nguyễn Xuân Thủy, việc khuyến khích người dân đi xe đạp trong thời điểm này là rất cần thiết. Tuy nhiên, để văn hóa đạp xe thực sự phát triển, Hà Nội cần giải quyết những điểm nghẽn về hạ tầng.
"Nhiều tuyến phố của Hà Nội có mặt cắt đường hẹp, trung bình chỉ 7 - 11 m, nên việc bố trí làn riêng cho xe đạp là gần như không thể. Ở những tuyến rộng hơn thì mật độ phương tiện cá nhân lại quá dày khiến người đi xe đạp ái ngại", ông Thủy phân tích.
Ông Thủy cho rằng, việc xây dựng đường cho xe đạp cần được quy hoạch thành mạng lưới liên hoàn, thay vì triển khai riêng lẻ ở một vài đoạn đường. Khi có mạng lưới đủ rộng, người dân mới có thể di chuyển thuận tiện và hình thành thói quen sử dụng xe đạp. Bên cạnh đó, các dịch vụ hỗ trợ như hệ thống thuê xe công cộng cũng cần được cải thiện để thân thiện hơn với người dùng, đặc biệt là người lớn tuổi.
Ở góc độ quy hoạch, chuyên gia giao thông Doãn Minh Tâm nhấn mạnh, việc phát triển văn hóa đạp xe ở đô thị không thể tách rời yếu tố quy hoạch. Hà Nội cũng chưa có quy hoạch rõ ràng cho đường xe đạp.
Chính vì thiếu nền tảng quy hoạch này, các tuyến đường đạp xe khó vận hành hiệu quả. Nếu muốn phát triển bền vững, thành phố cần tổ chức lại hệ thống phân cấp giao thông, tách rõ đường cho ô tô, xe máy và xe đạp.
"Cứ hô hào mãi về văn hóa đạp xe nhưng không có đường dành riêng cho xe đạp đi thì sẽ không bao giờ hình thành được văn hóa đó cả. Tinh thần đạp xe chỉ có thể phát triển khi có cơ sở hạ tầng tương xứng", ông Tâm nhấn mạnh.