Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về Dự thảo Thông tư hướng dẫn kế toán cho các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Theo dự thảo, người đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể tự ghi chép sổ sách kế toán hoặc bố trí người làm kế toán hoặc thuê dịch vụ làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. Người đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể bố trí cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, vợ, chồng, con đẻ, con nuôi, anh, chị, em ruột của mình làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoặc bố trí người làm quản lý, điều hành, thủ kho, thủ quỹ, người được giao nhiệm vụ thường xuyên mua, bán tài sản kiêm nhiệm làm kế toán cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh.
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm trên 200 triệu đồng được hướng dẫn sổ sách kế toán
ẢNH: NG.NGA
Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm trên 200 triệu đồng đến 3 tỉ đồng sẽ căn cứ vào phương pháp nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) để thực hiện kế toán theo một trong hai trường hợp quy định sau: Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế GTGT và thuế TNCN theo tỷ lệ % trên doanh thu. Khi đó, chứng từ kế toán sử dụng là hóa đơn bán hàng. Về sổ kế toán, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sử dụng Sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ (mẫu số S2a-HKD) được ban hành kèm theo để ghi chép doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ.
Riêng đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm trên 3 tỉ đồng cũng được hướng dẫn kế toán cho cả 2 tình huống giả định là: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế GTGT theo tỷ lệ % trên doanh thu và thuế TNCN trên thu nhập tính thuế; hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và thuế TNCN trên thu nhập tính thuế.
Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có hoạt động cho thuê tài sản, hoạt động thương mại điện tử nộp thuế GTGT theo tỷ lệ % trên doanh thu và số thuế TNCN phải nộp được xác định bằng thuế suất nhân doanh thu, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sử dụng sổ kế toán (mẫu số S2a-HKD) theo hướng dẫn để làm căn cứ xác định nghĩa vụ thuế.
Thông tư mới này dự kiến sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1.1.2026. Theo Cục Thuế (Bộ Tài chính), hiện cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ kinh doanh, trong đó 1,3 triệu hộ có doanh thu trên ngưỡng chịu thuế, chiếm gần 60%. Trong đó, thu từ khu vực hộ kinh doanh năm 2024 đạt 25.953 tỉ đồng, tăng 20% so với năm 2023; 6 tháng đầu năm 2025 đạt 17.100 tỉ đồng, bằng 131% cùng kỳ năm trước.
